Μία σειρά από αντισημιτικές επιθέσεις στη Νέα Υόρκη έχει σκορπίσει τον τρόμο στις εβραϊκές κοινότητες του Μπρούκλιν και άλλων περιοχών. Η πιο πρόσφατη στο Μόνσεϊ, ένα προάστιο με πληθυσμό πλειοψηφικά υπερορθόδοξο, όπου ένας άνδρας με σπαθί τραυμάτισε πέντε ανθρώπους, έναν εξ αυτών σοβαρά, ήρθε να προστεθεί σε αντίστοιχη ενέργεια εις βάρος κόσερ παντοπωλείου στο Νιου Τζέρσεϊ με τρεις νεκρούς. Δύο είναι τα στοιχεία που υπογραμμίζουν οι Αμερικανοί αναλυτές.
Πρώτον, ότι οι δράστες δεν είναι πλέον αμιγώς λευκοί και ακροδεξιοί, ενίοτε έχουν εντελώς συγκεχυμένη ιδεολογία. Δεύτερον ότι η –αδιέξοδη και αναποτελεσματική– αντίδραση των Αρχών είναι οικουμενική: αυξημένα μέτρα ασφαλείας γύρω από δυνάμει στόχους. Ελάχιστα, αντιθέτως, ενδιαφέρει η πρόληψη τέτοιων επιθέσεων, που κυμαίνεται από την αντιμετώπιση της ρητορικής μίσους στον δημόσιο λόγο ώς την αποτροπή διασποράς θεωριών συνωμοσίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι συναγωγές και τα εβραϊκά μουσεία ανά τον κόσμο εγκαθιστούν ανιχνευτές μετάλλων και αλεξίσφαιρες γυάλινες πόρτες και οι επισκέπτες υποχρεώνονται να τηρούν αυστηρά πρωτόκολλα ασφαλείας. Απαντώντας στη δέσμευση του δημάρχου της Νέας Υόρκης, Μπιλ ντε Μπλάζιο, για αυξημένες περιπολίες, πολλοί ήταν εκείνοι που επέμειναν πως θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην αλληλεγγύη μεταξύ ευάλωτων κοινοτήτων και όχι στον διχασμό μεταξύ τους. «Τα δεινά των ασθενέστερων στρωμάτων είναι αλληλένδετα», σχολίαζαν ηγέτες εβραϊκών οργανώσεων, επισημαίνοντας ότι οι εύκολα αναγνωρίσιμοι πιστοί όλων των θρησκευτικών ομάδων, μουσουλμάνων, υπερορθόδοξων Εβραίων κ.λπ. έχουν πολλά κοινά σημεία και είναι πιθανό να βρεθούν στο στόχαστρο ρατσιστικών επιθέσεων λόγω της διαφορετικότητάς τους.
Στην αύξηση των βίαιων εγκλημάτων μίσους στις ΗΠΑ έχει συμβάλει σημαντικά ο πρόεδρος της χώρας, Ντόναλντ Τραμπ, του οποίου η ρητορική νομιμοποιεί τέτοιου είδους ενέργειες. «Είμαι ο λιγότερο αντισημίτης άνθρωπος που έχετε δει ποτέ στη ζωή σας», επαίρετο ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος όμως στη συνέχεια αποκάλεσε τον ιουδαϊσμό «εθνότητα», τοποθετώντας ουσιαστικά τους Εβραίους απέναντι στους Αμερικανούς πολίτες, αποξενώνοντάς τους από τον αμερικανικό λαό. Δεν είναι περίεργο για τα δεδομένα του Ντόναλντ Τραμπ. Το 2017, κατά την επίθεση στο Σάρλοτσβιλ, είχε αποφύγει να χαρακτηρίσει αντισημιτική την ενέργεια.
Ενίσχυση της αντιπάθειας
Ακόμη και όταν ο ίδιος καυχιέται για τη φιλοσιωνιστική πολιτική του (όπως η μεταφορά της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ιερουσαλήμ), στην πραγματικότητα με τη στάση του ενισχύει την αντιπάθεια κατά των Εβραίων, επιβεβαιώνοντας στα μάτια καχύποπτων μουσουλμάνων και άλλων την επιρροή του ισραηλινού λόμπι στην αμερικανική διπλωματία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο αντισημιτισμός στις ΗΠΑ κατέγραψε στη διάρκεια της θητείας του ρεκόρ των τελευταίων 16 ετών. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία καταγράφεται σημαντική αύξηση του ανοιχτού και βίαιου αντισημιτισμού σε σχέση με το 2018. Στη Νέα Υόρκη τα εγκλήματα με στόχο Εβραίους έχουν εκτοξευθεί το 2019 κατά 63% με 152 αναφορές εγκλημάτων το 2019 έναντι 93 το 2018.
Τέτοιου είδους ενέργειες δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικό φαινόμενο. Πρόσφατα ένας τηλεφωνικός θάλαμος στο Λονδίνο βάφτηκε, ανήμερα τη Χάνουκα, με ένα αστέρι του Δαυίδ που τρέχει αίμα και την ημερομηνία 11η Σεπτεμβρίου («9/11»), υπονοώντας ότι οι επιθέσεις στους δίδυμους πύργους της Νέας Υόρκης ήταν έργο Εβραίων, μία ιδιαίτερα διαδεδομένη θεωρία συνωμοσίας που θέλει όλους τους Εβραίους να απουσιάζουν τη συγκεκριμένη μέρα του 2001 από τους δύο ουρανοξύστες. Αλλοι δεν αποκλείουν, πάντως, το «9/11» να αναφέρεται στη διαβόητη «Νύχτα των Κρυστάλλων», την 9η Νοεμβρίου του 1938 στη ναζιστική Γερμανία, που σημαδεύτηκε από την καταστροφή των εβραϊκών περιουσιών και αποτελεί την επίσημη έναρξη των πογκρόμ του καθεστώτος κατά των Εβραίων. Παράλληλα, το γεγονός ότι ο αντισημιτισμός εξακολουθεί να διατρέχει διακομματικά τον λόγο ακόμη και αριστερών κομμάτων στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ δείχνει μία επέκταση του αντισημιτισμού από την Ακροδεξιά σε όλο το ιδεολογικό φάσμα. Ο αντισημιτισμός του απερχόμενου ηγέτη των Εργατικών, Τζέρεμι Κόρμπιν και η αδυναμία του για αυτοκριτική και κάθαρση στο εσωτερικό του κόμματός του θεωρείται ένας από τους λόγους της πρόσφατης δεινής ήττας του στις εκλογές του Δεκεμβρίου.
Ενώ λοιπόν, στην Ακροδεξιά, υπάρχει εξιδανίκευση της βίας κατά των Εβραίων, στην Αριστερά ο αντισημιτισμός συνδέεται με την αντι-ιμπεριαλιστική και αντι-αποικιοκρατική κοσμοθεωρία και ενδύεται τον μανδύα της κριτικής στην πολιτική του Ισραήλ έναντι των Αράβων.
Χαρακτηριστικό είναι πρόσφατο άρθρο του αριστερού περιοδικού Jacobin με τίτλο «Ο αντισιωνισμός δεν είναι αντισημιτισμός», που καταγγέλλει την προσπάθεια περιορισμού της κριτικής στην ισραηλινή πολιτική με την επίκληση του αντισημιτισμού και αποδοκιμάζει το σχετικό νομοσχέδιο που εγκρίθηκε στη Γαλλία από την Εθνοσυνέλευση της χώρας και εξισώνει αντισημιτισμό και αντισιωνισμό. Ερευνα του Ιδρύματος Ασφαλείας των Κοινοτήτων, μιας ανθρωπιστικής οργάνωσης που έχει συσταθεί για να προστατεύει τους Βρετανούς Εβραίους, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο αντισημιτισμός έχει καταστεί αναπόσπαστο στοιχείο του εθνικού πολιτικού διαλόγου, σε βαθμό που δεν έχει προηγούμενο, θεωρώντας τον Κόρμπιν βασικό υπεύθυνο γι’ αυτήν την εξέλιξη.
Το κύμα της ρατσιστικής ρητορικής
Αριστερός πολιτικός έπεσε θύμα αντισημιτικής επίθεσης στη Βενετία, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, με αποτέλεσμα την παρέμβαση του δημάρχου της ιταλικής πόλης, Λουίτζι Μπρουνάρο, πως τέτοιου είδους συμπεριφορές δεν θα γίνουν ανεκτές στη χώρα. Οι δράστες κορόιδευαν τον πολιτικό φωνάζοντάς του «Ντούτσε, Ντούτσε», σε μία αναφορά στον φασίστα Ιταλό ηγέτη Μπενίτο Μουσολίνι. Ο αντισημιτισμός γνωρίζει έξαρση σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τον Δεκέμβριο εκατό εβραϊκοί τάφοι βεβηλώθηκαν με ναζιστικούς αγκυλωτούς σταυρούς στη Γαλλία, εξωθώντας τις Αρχές να προχωρήσουν στη δημιουργία ειδικής υπηρεσίας κατά των εγκλημάτων μίσους. Στην πόλη Χάλε της Γερμανίας σημειώθηκε επίθεση κατά της συναγωγής, ανήμερα το Γιομ Κιπούρ, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν δύο άνθρωποι. Ωστόσο, ο αντισημιτισμός εντάσσεται από αναλυτές σε ένα συνολικό κύμα ρατσιστικής ρητορικής στην Ιταλία και αλλού. Δημοσκόπηση του περασμένου Νοεμβρίου απέδειξε πως περίπου οι μισοί Ιταλοί θεωρούν δικαιολογημένες τις ρατσιστικές επιθέσεις.