Μόλις ένα εικοσιτετράωρο μετά την απομάκρυνση της άμεσης απειλής στρατιωτικής σύγκρουσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ιράν ξαναβρέθηκε στην αιχμή δυτικών πιέσεων, με αφορμή αυτή τη φορά τη συντριβή του ουκρανικού Boeing 737 800 στο αεροδρόμιο της Τεχεράνης. Το περιστατικό συνέβη χαράματα Τετάρτης και στοίχισε τη ζωή 176 ανθρώπων, εκ των οποίων οι 130 ήταν Ιρανοί. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη αεροπορική τραγωδία στο Ιράν μετά την εκ λάθους κατάρριψη επιβατικού αεροπλάνου από πύραυλο αμερικανικού πολεμικού πλοίου, τον Ιούλιο του 1988, όταν 290 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους.
Επικαλούμενος πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, αλλά και της χώρας του, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό δήλωσε ότι οι ενδείξεις συνηγορούν υπέρ της εκδοχής ότι το μοιραίο Boeing καταρρίφθηκε από ιρανικό πύραυλο εδάφους-αέρος, προσθέτοντας ότι «μπορεί να επρόκειτο για λάθος». Από τα θύματα της αεροπορικής τραγωδίας, οι 63 ήταν Καναδοί υπήκοοι.
Νωρίτερα, κάτι ανάλογο είχε υπονοήσει ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ιρανική αεράμυνα μπορεί να ενεργοποιήθηκε πιστεύοντας ότι επρόκειτο για αμερικανικό πολεμικό αεροσκάφος. Το περιστατικό σημειώθηκε στις 6.14 το πρωί της Τετάρτης, σχεδόν πέντε ώρες ύστερα από την εκτόξευση ιρανικών πυραύλων εναντίον αμερικανικών βάσεων στο Ιράκ και ενώ οι ιρανικές αρχές φοβούνταν αμερικανικά αντίποινα. Η εφημερίδα New York Times ανάρτησε στην ιστοσελίδα της βίντεο, το οποίο φαίνεται να καταγράφει την εκτόξευση πυραύλου από το ιρανικό έδαφος, ο οποίος κατευθύνεται στο Boeing και προκαλεί τη συντριβή του.
Στην Τεχεράνη, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Αλί Ραμπιεΐ απέρριψε την εκδοχή της εκ λάθους κατάρριψης, κάνοντας λόγο για «ψυχολογικό πόλεμο εναντίον του Ιράν». Προσέθεσε, δε, ότι όλες οι χώρες, πολίτες των οποίων συγκαταλέγονται μεταξύ των θυμάτων, μπορούν να στείλουν εκπροσώπους τους για να συμμετάσχουν στις έρευνες γύρω από τις συνθήκες της αεροπορικής τραγωδίας. Η πρώτη εκτίμηση των ιρανικών αρχών ήταν ότι το αεροπλάνο κατέπεσε λόγω μηχανικής βλάβης, συμπέρασμα που θεωρήθηκε πρόωρο, καθώς οι σχετικές έρευνες συνήθως απαιτούν αρκετό χρονικό διάστημα, ίσως και μήνες, μέχρις ότου υπάρξει ασφαλές πόρισμα.
Χθες, Ιρανοί αξιωματούχοι απέκλειαν την εκδοχή της κατάρριψης από πύραυλο, υποστηρίζοντας ότι σε αυτή την περίπτωση το αεροπλάνο θα είχε διαλυθεί στον αέρα. Ωστόσο, οι New York Times αναφέρουν ότι το σύστημα της ιρανικής αεράμυνας κάνει χρήση πυραύλων οι οποίοι εκρήγνυνται καθώς πλησιάζουν το ύποπτο αεροπλάνο, καταστρέφοντάς το με τα θραύσματα της έκρηξης, που διασπείρονται σε μεγάλη ακτίνα. Διεθνή πρακτορεία επικαλούνται στοιχεία αμερικανικών κατασκοπευτικών δορυφόρων, σύμφωνα με τα οποία ανιχνεύθηκαν δύο ιρανικοί πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν εναντίον του Boeing. Η ανίχνευση βασίστηκε στην υπέρυθρη ακτινοβολία από τη θερμότητα που εκλύουν οι πύραυλοι.
Ηδη, δεκαμελής ομάδα Καναδών ειδικών βρίσκεται καθ’ οδόν προς το Ιράν για να συμμετάσχει στις έρευνες, παρότι ο Καναδάς διέκοψε το 2012 τις διπλωματικές σχέσεις του με την Ισλαμική Δημοκρατία λόγω της υποστήριξης που αυτή προσέφερε στην κυβέρνηση του Μπασάρ Ασαντ, στον συριακό εμφύλιο. Οι Αμερικανοί θα συμμετάσχουν με στελέχη της Εθνικής Επιτροπής Ασφάλειας των Μεταφορών και με εκπροσώπους της Boeing, ενώ οι Γάλλοι, οι οποίοι συμμετέχουν στην κατασκευή του κινητήρα της Boeing, στέλνουν ειδικούς της Υπηρεσίας Αεροπορικών Ατυχημάτων ΒΕΑ.
Στις έρευνες θα πάρουν μέρος και εκπρόσωποι της Ουκρανίας, ο πρόεδρος της οποίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, άφησε όλα τα ενδεχόμενα για τα αίτια της τραγωδίας ανοιχτά. Η Ουκρανία θρηνεί 11 νεκρούς και το ατύχημα προκάλεσε στη χώρα οδυνηρούς συνειρμούς με την κατάρριψη αεροσκάφους των Μαλαισιανών Αερογραμμών που πετούσε πάνω από εμπόλεμη ζώνη του Ντονμπάς, τον Ιούλιο του 2014, όταν 298 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Για την κατάρριψη είχαν κατηγορηθεί οι ρωσόφωνοι αυτονομιστές που πολεμούν τον ουκρανικό στρατό στο ανατολικό τμήμα της χώρας.
Οργή
Η νέα εκατόμβη που έπληξε το Ιράν προκάλεσε εκδηλώσεις οργής σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αρκετοί Ιρανοί εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για το γεγονός ότι επιτράπηκε η απογείωση του αεροσκάφους από το αεροδρόμιο της Τεχεράνης, τη στιγμή που η ατμόσφαιρα ήταν τόσο ηλεκτρισμένη, υπό τον φόβο των αμερικανικών αντιποίνων. Χθες, οι ιρανικές αρχές ανακοίνωσαν ότι θα αρχίσουν την προσπάθεια αποκρυπτογράφησης των πληροφοριών από το «μαύρο κουτί» του Boeing και ότι, αν χρειαστεί, θα ζητήσουν τη βοήθεια της Ρωσίας, της Ουκρανίας, του Καναδά και της Γαλλίας. Οι εκτιμήσεις των ειδικών, βάσει της συσσωρευμένης πείρας από ανάλογα περιστατικά, λένε ότι θα χρειαστεί διάστημα ενός έως δύο μηνών για την εξαγωγή των πληροφοριών.