ΚΕΜΠΡΙΤΖ, Μασαχουσέτη. Παρακολουθώντας την κατάρρευση των Ταλιμπάν και την κατάληψη της Καμπούλ από τη Βόρεια Συμμαχία, αισθανόμαστε να ξυπνούν οδυνηροί συλλογισμοί σχετικά με αυτό που θα μπορούσε να γίνει, αλλά δεν έγινε, στη Βαγδάτη, όταν τέλειωνε ο πόλεμος του Κόλπου εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν.
Το 1991, οι Ηνωμένες Πολιτείες, εν μέρει υπό την επίδραση των ανησυχιών συμμαχικών χωρών όπως η Σαουδική Αραβία, άφησαν στη θέση του τον Σαντάμ, δίνοντας παράταση ζωής σε ένα δικτατορικό καθεστώς που μετέτρεψε σε κόλαση τη ζωή των Ιρακινών.
Δέκα χρόνια μετά τη νίκη της Ουάσιγκτον, η αμερικανική πολιτική για τη σταθερότητα στη Μέση Ανατολή βρίσκεται υπό κατάρρευση. Ακόμη και η αραβοϊσραηλινή ειρηνευτική διαδικασία, που έθεσε σε δεύτερη μοίρα το «πρόβλημα Ιράκ», έχει από καιρό αποτελματωθεί. Δεν είναι περίεργο που ο ιρακινός λαός και άλλα έθνη στον αραβικό κόσμο τρέφουν πιο έντονα αντιαμερικανικά αισθήματα απ’ ό,τι συνέβαινε πριν από δέκα χρόνια.
Παραπλανητική άποψη
Ανεξάρτητα αν αποδειχθεί ή όχι κάποια άμεση ή έμμεση ανάμειξη του Σαντάμ Χουσεΐν στις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, γεγονός παραμένει ότι αυτές οι επιθέσεις αποφασίστηκαν, σχεδιάστηκαν και εκτελέσθηκαν από Αραβες – όχι από Αφγανούς, Πακιστανούς ή μουσουλμάνους γενικά και αόριστα. Οι Αραβες αποτελούν λιγότερο από το 20% του παγκόσμιου μουσουλμανικού πληθυσμού. Επομένως, η άποψη που θεωρεί το σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου εξίσου υπεύθυνο με ένα τμήμα της αραβικής συνιστώσας του, είναι βαθιά παραπλανητική.
Οι Ταλιμπάν δεν έχουν τίποτα το κοινό με τις παραδόσεις και την ιστορία του Αφγανιστάν. Αναπτύχθηκαν στο Πακιστάν με σαουδαραβικά κεφάλαια, χάρις στην υποστήριξη των Ουαχαβιτών κληρικών. Για δεκαετίες, η βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας μπορούσε να υπολογίζει στην αμερικανική υποστήριξη, παρ’ ότι επέτρεπε στον Ουαχαβιτισμό να διαδίδει στο εξωτερικό τη φανατική εκδοχή του Ισλάμ. Αυτή η αμερικανική υποστήριξη ερμηνεύθηκε στην ευρύτερη περιοχή ως αδιαφορία για τα δεινά των αραβικών λαών.
Διαφορετικό το Ιράκ
Η περίπτωση του Ιράκ είναι χαρακτηριστική αυτής της αδιαφορίας. Ενας αναπροσανατολισμός της αμερικανικής πολιτικής μπορεί να θέσει σε διαφορετική τροχιά το μέλλον του ιρακινού έθνους. Οι υποδομές του Ιράκ, η μεσαία τάξη, το υψηλό μορφωτικό επίπεδο του πληθυσμού, η κοσμική διανόηση της χώρας, ακόμη και το στρατιωτικοβιομηχανικό της σύμπλεγμα και η δυνατότητα που έχει να παράγει όπλα μαζικής καταστροφής, όλα αυτά μας κάνουν να υποθέσουμε ότι είναι δυνατό να εγκαθιδρυθεί, με τη βοήθεια της Δύσης, μια νέα πολιτική τάξη πραγμάτων, κάτι ανάλογο με αυτό που έγινε στη Γερμανία και στην Ιαπωνία μετά τον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Σε αντίθεση με το Αφγανιστάν, το Ιράκ, δεύτερη χώρα ως προς τα ανεκμετάλλευτα αποθέματα πετρελαίου μετά τη Σαουδική Αραβία, είναι σε θέση να αυτοχρηματοδοτήσει την ανοικοδόμησή του. Αλλά η ανοικοδόμηση δεν θα έρθει με νέους βομβαρδισμούς. H αλλαγή μπορεί να προκύψει μόνον αν καθοδηγηθεί από τους Κούρδους, στο βόρειο τμήμα της χώρας, και την ιρακινή αντιπολίτευση, τόσο στον Βορρά όσο και στον Νότο. Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι η αλύγιστη αποφασιστικότητα των ΗΠΑ να τελειώνουν με το σημερινό καθεστώς.