Το ενδιαφέρον της EADS, του κολοσσού της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, για την ιδιωτικοποίηση της EAB ανανεώνει ο πρόεδρος της εταιρείας και μέλος του Δ.Σ. της Daimler – Chrysler AG, δρ Μάνφρεντ Μπίσοφ με συνέντευξή του στην «K». O δρ Μπίσοφ χαρακτηρίζει την EAB «φυσικό μας συνεργάτη σε όλα τα σημαντικά κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα, στα οποία η Ελλάδα επιθυμεί να συμμετάσχει» και την ιδιωτικοποίησή της «σημαντικό ορόσημο στην ενδυνάμωση της βιομηχανίας μας». Ως επακόλουθο ο πρόεδρος της EADS επανέρχεται στο πρόγραμμα του μαχητικού αεροσκάφους Eurofighter, το οποίο η ελληνική κυβέρνηση έχει μεταθέσει για μετά το 2004, υπογραμμίζοντας ότι «είμαστε προετοιμασμένοι για την οριστικοποίηση της μονογραφημένης σύμβασης».
Κατά την επίσκεψή του στην Αθήνα, με την ευκαιρία του συνεδρίου του Economist για την αεροναυπηγική βιομηχανία, ο δρ Μπίσοφ είχε σειρά συναντήσεων με τους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών, Εθνικής Αμύνης και Μεταφορών. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ελληνική κυβέρνηση έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον να υπάρξουν προτάσεις της EADS στις ιδιωτικοποιήσεις που προωθούνται.
Ο δρ Μπίσοφ αναφέρεται επίσης στις συνέπειες της 11ης Σεπτεμβρίου στην αεροπορική -αμυντική και πολιτική- βιομηχανία, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι αυτές θα είναι βραχυπρόθεσμες. Δηλώνει ότι δεν φοβάται τον ανταγωνισμό του νέου αμερικανικού αεροσκάφους JSF, αλλά επισημαίνει ότι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσει η ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία το προβάδισμα είναι αυτός των συγχωνεύσεων και των συνεργασιών.
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
– Ποιες είναι οι επιπτώσεις των γεγονότων της 11ης Σεπτεμβρίου στην αεροδιαστημική βιομηχανία;
– Οι επιπτώσεις είναι διπλής σημασίας. H πολιτική αεροπορία διέρχεται μια περίοδο κρίσης της αγοράς. Ωστόσο, έχω κάθε λόγο να πιστεύω ότι οι ευοίωνες μεσο-μακροπρόθεσμες προοπτικές για την αεροπορική βιομηχανία τελικά θα υπερβούν τη σημερινή αναταραχή: η αεροπορία παραμένει ισχυρή αγορά ανάπτυξης και έχει ανάγκη από ανανεωμένα και καινοτομικά προϊόντα, τα οποία θα προσφέρουν υπερσύγχρονη τεχνολογία.
Στον τομέα της αμυντικής βιομηχανίας οι νέες προκλήσεις αναγκάζουν τις κυβερνήσεις να επανακαθορίσουν την πολιτική τους στο επίπεδο της άμυνας και ασφάλειας, καθώς και τις προτεραιότητές τους όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων. Ως εταιρεία με ετήσιο τζίρο πέντε δισ. ευρώ, έχουμε θέσει κύριο στόχο μας να στηρίζουμε τις κυβερνήσεις στην προσπάθειά τους για εξεύρεση απαντήσεων και λύσεων. Για το λόγο αυτό, έχουμε συγκροτήσει τέσσερις ομάδες εργασίας, αποτελούμενες από μηχανικούς μέσα από την εταιρεία μας, προκειμένου να μελετήσουν τις νέες απαιτήσεις στην «ασφάλεια του αεροσκάφους», την «εθνική άμυνα», τη «διαλειτουργικότητα των ενόπλων δυνάμεων» και την «κυριαρχία της πληροφορίας».
– Ποιες είναι οι συνέπειες της σημερινής κρίσης για το πρόγραμμα A380;
– Δεν υπάρχει καμιά συνέπεια. H αντίδραση της αγοράς ήταν σαφής. Οι πελάτες μας μας λένε να συνεχίσουμε την ανάπτυξη και την παραγωγή του προγράμματος A380. Μόλις πριν από τρεις εβδομάδες, η αεροπορική εταιρεία Emirates Airlines μας έδωσε παραγγελία για 22 A380 αεροσκάφη με δικαίωμα προαίρεσης για άλλα 10, πράγμα που αποδεικνύει καθαρά την εμπιστοσύνη των πελατών και για την πορεία της αγοράς, αλλά και για το πρόγραμμα Α380.
Το νέο ευρωμαχητικό
– Πώς σχολιάζετε την απόφαση των έξι ευρωπαϊκών κρατών να προχωρήσουν στην κατασκευή νέου ευρωπαϊκού μαχητικού για την περίοδο μετά το 2002;
– Είναι αυτονόητη η στήριξη της πολιτικής απόφασης που πήραν οι έξι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, η οποία θα δώσει σημαντική ώθηση στην ανάπτυξη της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, ακολουθώντας το ίδιο πνεύμα συνεργασίας που έχει ήδη επιτευχθεί με το πρόγραμμα Airbus, Eurofighter, καθώς και άλλα αμυντικά προγράμματα. Ομως, στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για ένα μαχητικό αεροσκάφος 5ης γενιάς και για τα πρώτα βήματα μελέτης τεχνολογίας, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανάπτυξη ενός ενιαίου ευρωπαϊκού προγράμματος στο απώτερο μέλλον.
Προς το παρόν, η πρώτη μας προτεραιότητα είναι το πρόγραμμα Eurofighter. H παράδοση του πρώτου μαχητικού στη βρετανική Βασιλική Πολεμική Αεροπορία, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα πραγματοποιηθεί μέσα στον επόμενο χρόνο. H γραμμή παραγωγής και στις τέσσερις χώρες που αποτελούν την κοινοπραξία Eurofighter βρίσκεται σε πλήρη λειτουργία, ενώ για τα επόμενα χρόνια τα συμβόλαια που έχουμε υπογράψει αφορούν παραγγελίες που ξεπερνούν τα 620 μαχητικά.
– Επομένως η απόφαση δεν θα επηρεάσει το πρόγραμμα Eurofaghter;
– Οχι. Το πρόγραμμα Eurofigheter δεν θα επηρεαστεί καθόλου. Ομως, η νέα πρωτοβουλία των έξι κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης επιβεβαιώνει το πνεύμα συνεργασίας που ήδη έχουμε υιοθετήσει όσον αφορά το πρόγραμμα Eurofighter.
– O υπουργός Εθνικής Αμυνας κ. Γιάννος Παπαντωνίου δήλωσε ότι στόχος της ελληνικής κυβέρνησης είναι η συμμετοχή της Ελλάδας από τα αρχικά στάδια στα προγράμματα έρευνας και ανάπτυξης των οπλικών συστημάτων. Ποια θεωρείτε ότι είναι τα συγκεκριμένα οπλικά συστήματα που εντάσσονται στην προοπτική αυτή;
– H ευρωπαϊκή αεροδιαστημική βιομηχανία βασίζεται στο πνεύμα της ισότιμης συνεργασίας. Δίνεται έτσι η δυνατότητα στα μικρότερα ευρωπαϊκά κράτη να ενσωματωθούν στη γενικότερη δομή και να αποκτήσουν ενεργό συμμετοχή. Και η συμμετοχή σε μόνιμη βάση στο ενιαίο ευρωπαϊκό πρόγραμμα επιτρέπει την ίδρυση ενός κέντρου τεχνογνωσίας στο πλαίσιο ενός διευρυμένου ευρωπαϊκού δικτύου έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα, πιθανόν όχι σε επίπεδο πλατφόρμας, αλλά σίγουρα σε επίπεδο κατασκευής μεμονωμένων μερών των συστημάτων. Ολα τα νέα ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως παραδείγματος χάριν, τα προγράμματα που αφορούν το Eurofighter, τα στρατιωτικά ελικόπτερα Tiger και NH90 ή το νέο πολεμικό μεταφορικό αεροσκάφος A400M, βασίζονται στην αρχή αυτή.
Επιτρέψτε μου να αναφέρω το πρόγραμμα Eurofighter, για παράδειγμα. Μέσω της συμμετοχής στο πρόγραμμα αυτό, ανοίγεται ένα καινούργιο κεφάλαιο συμμετοχής της χώρας σας στον αμυντικό τομέα, το οποίο έχει τριπλή σημασία για την Ελλάδα: H Ελληνική Πολεμική Αεροπορία θα αποκτήσει από τους πλέον ικανούς στόλους, τόσο από πλευράς τεχνολογίας όσο και επιχειρησιακών δυνατοτήτων. H ελληνική βιομηχανία θα συμμετάσχει στο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό αμυντικό πρόγραμμα με υποκατασκευαστικό έργο που θα ανέρχεται στο ένα εκατομμύριο ευρώ, με απευθείας μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας από τις μεγαλύτερες αεροδιαστημικές και αμυντικές βιομηχανίες της Ευρώπης. Ετσι, λοιπόν, θα συγκροτηθεί ένα ευρωπαϊκό κέντρο-δίκτυο τεχνογνωσίας. Και το τελευταίο, αλλά εξίσου σημαντικό, είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση θα γίνει ισότιμο μέλος των διακυβερνητικών οργάνων και οργανισμών που διαχειρίζονται το πρόγραμμα Eurofighter όσον αφορά την εξυπηρέτηση των πελατών.
Η εξαγορά της EAB
– H εταιρεία σας εκδήλωσε ενδιαφέρον για την εξαγορά της Ελληνικής Αεροπορικής Εταιρείας. Γιατί ήταν χαμηλή η τιμή της προσφοράς σας; Σκοπεύετε να επανέλθετε όταν το συγκεκριμένο ζήτημα τεθεί εκ νέου;
– Σε περίπτωση που η Ελλάδα επιλέξει ευρωπαϊκές εταιρείες για τις ανάγκες της στον τομέα της άμυνας και των αμυντικών προμηθειών, θα ανοιχτεί πλέον ο δρόμος για την ενσωμάτωση της χώρας σας στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Στο πλαίσιο αυτό, η ιδιωτικοποίηση της EAB θα αποτελούσε σημαντικό ορόσημο στην ενδυνάμωση της βιομηχανίας μας. Αναμφίβολα θα χαιρετίζαμε μια τέτοια απόφαση από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης, ιδιαίτερα έπειτα από την καλή εμπειρία που έχουμε αποκομίσει από διάφορα άλλα κοινά προγράμματα με τη χώρα σας. Θεωρούμε την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία ως τον φυσικό μας συνεργάτη σε όλα τα σημαντικά κοινά ευρωπαϊκά προγράμματα, στα οποία η Ελλάδα επιθυμεί να συμμετάσχει. Ασφαλώς και θα παίξουμε ρόλο όταν το συγκεκριμένο θέμα ανακύψει και πάλι στην ατζέντα.
– Πιστεύετε ότι η ευρωπαϊκή αεροδιαστημική και αμυντική βιομηχανία γενικότερα, μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς τον αμερικανικό ανταγωνισμό μόνο μέσω των συγχωνεύσεων;
– Θεωρώ ότι η ενοποίηση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας μέσω των συγχωνεύσεων, κοινοπραξιών ή προγραμμάτων συνεργασίας, καθώς και η συγκρότηση κέντρων ανάπτυξης τέτοιων δραστηριοτήτων αποτελούν σαφώς απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχή μας πρόσβαση στην παγκόσμια αγορά. Μην κρυβόμαστε: Ως εγχώρια βιομηχανία θεωρούμαστε νάνοι μπροστά στις μεγάλες αμερικανικές εταιρείες. Ωστόσο, η ένωση των δυνάμεων όλων μας θα κάνει τη μεγάλη διαφορά και θα προσφέρει στην αμυντική μας βιομηχανία το προβάδισμα. Δεν έχετε παρά να δείτε την επιτυχία των προγραμμάτων Airbus, Eurofighter, Ariane και πολλών άλλων.
– Κατά πόσον φοβάστε την αμερικανική ανταγωνιστική πρόταση για το μαχητικό JSF;
– Δεν φοβάμαι τον ανταγωνισμό. Το πρόγραμμα Eurofighter αποτελεί ώριμο προϊόν και σταθερό πρόγραμμα συνεργασίας τεσσάρων χωρών. Συνεργαζόμαστε με περισσότερες από 400 εταιρείες σε όλο τον κόσμο και το χαρτοφυλάκιο των οριστικών παραγγελιών που διαθέτουμε περιλαμβάνει πάνω από 620 μαχητικά, από χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Ιταλία. Αυτή τη στιγμή το αμερικανικό JSF δεν είναι παρά ένα μακρινό όραμα και έχει να επιλύσει αρκετά προβλήματα τόσο σε επίπεδο τεχνολογίας όσο και σε επίπεδο αγοράς και χρονοδιαγράμματος. Το Eurofighter, από την άλλη, πρόκειται να τεθεί σε επιχειρησιακή λειτουργία από τις Ενοπλες Δυνάμεις μέχρι το 2002, ενώ το JSF πιθανόν να μην το δούμε πριν από 12 χρόνια. Το Eurofighter σχεδιάστηκε για να καλύψει τις ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων στην Ευρώπη, ενώ το JSF έχει πολύ συγκεκριμένο ρόλο, έρχεται δηλαδή να συμπληρώσει το αμερικανικό F-22.
– H ελληνική κυβέρνηση καθυστέρησε το πρόγραμμα Eurofighter για μετά το 2004. Οι σχετικές διαπραγματεύσεις προβλέπεται ότι θα ξαναρχίσουν από μηδενική βάση;
– Δεν είμαι σε θέση να μιλήσω για λογαριασμό της ελληνικής κυβέρνησης. Ωστόσο, έχοντας από την πλευρά της χώρας σας τη δέσμευση για τη στρατηγική επιλογή του Eurofighter είμαστε προετοιμασμένοι για την οριστικοποίηση της μονογραφημένης σύμβασης.