ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Ανατρέποντας τα προγνωστικά, η Ευρωπαϊκή Ενωση συμφώνησε χθες, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, να θέσει σε λειτουργία μια νέα ναυτική αποστολή στη Μεσόγειο. Η νέα αποστολή, που θα αντικαταστήσει την επιχείρηση «Σοφία», θα έχει στόχο, σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν, «την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων που έχει επιβάλει το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών» στη Λιβύη.
Οι προοπτικές για κάτι τέτοιο έμοιαζαν δυσοίωνες στην αρχή της ημέρας. Σε δηλώσεις του, προσερχόμενος στη συνάντηση των υπουργών, ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. για την Εξωτερική Πολιτική είχε προβεί στην εκτίμηση ότι δεν θα βρισκόταν λύση για το ζήτημα της ναυτικής αποστολής. Η Αυστρία, υποστηριζόμενη από την Ουγγαρία, ισχυριζόταν ότι η παρουσία πλοίων βορείως της Λιβύης θα ενισχύσει τις μεταναστευτικές ροές μέσω τη συγκεκριμένης οδού και είχε στυλώσει τα πόδια. Στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου την Κυριακή, ο κ. Μπορέλ είχε χαρακτηρίσει «παράλογο» να μπλοκάρεται η επιχείρηση από μια χώρα χωρίς ναυτικές δυνάμεις, ενώ χθες το πρωί στις δηλώσεις του απέρριψε το επιχείρημα ότι μια νέα αποστολή θα οδηγούσε σε αύξηση της μετανάστευσης.
Τελικά, ο συμβιβασμός επετεύχθη, με αναφορά στο κοινό ανακοινωθέν στις «ανησυχίες σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο» της νέας επιχείρησης στον αριθμό των προσφύγων και μεταναστών. Οι ροές, σημειώνεται, «θα παρακολουθούνται στενά και θα γίνεται σχετική αναφορά από τον διοικητή της επιχείρησης», και σε περίπτωση που καταγραφούν αυξητικές τάσεις, «οι ναυτικές δυνάμεις θα αποσυρθούν από τη σχετική περιοχή».
Οπως δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε το συμβούλιο ο κ. Μπορέλ, η επιχείρηση «Σοφία» θα τερματιστεί επισήμως στις 30 Μαρτίου. Από την επόμενη ημέρα θα τεθεί σε λειτουργία μια νέα επιχείρηση, η οποία θα αναλάβει την επιτήρηση του εμπάργκο στα ανατολικά παράλια της Λιβύης.
Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας δήλωσε «ιδιαίτερα ευτυχής» που «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε να υπάρξει μια νέα επιχείρηση της Ε.Ε.» για την επιβολή του εμπάργκο «από τη θάλασσα και από τον αέρα». Η Ελλάδα, τόνισε, δηλώνει ότι «είναι έτοιμη να συνεισφέρει σε αυτήν την προσπάθεια, κατ’ αρχήν με μέσα, αλλά και με οποιαδήποτε άλλη υποστήριξη θα χρειαστεί».
Σύμφωνα με ανώτερες ελληνικές διπλωματικές πηγές, τα θεμέλια αυτού του συμβιβασμού τέθηκαν σε διαβουλεύσεις το πρωί πριν από το συμβούλιο, σε συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Η δέσμευση για αναστολή της επιχείρησης στις περιοχές όπου θα παρατηρηθεί αύξηση των μεταναστευτικών ροών ήταν κρίσιμη για να ενδώσει η αυστριακή πλευρά – και για να συμπαρασύρει και τους Ούγγρους. Ωστόσο, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, χρειάστηκε «μακρά συζήτηση» στο συμβούλιο για την τελική διατύπωση. Στην αλλαγή στάσης της Αυστρίας συνέβαλε και η κατανόηση ότι η μη επέμβαση θα επέτρεπε στην Τουρκία δυνητικά να ελέγξει μια δεύτερη κρίσιμη δίοδο μετανάστευσης προς την Ευρώπη – παρέχοντας έναν νέο μοχλό πίεσης στην Αγκυρα απέναντι στην Ε.Ε.