ΚΑΪΡΟ. Η πυραμίδα του φαραώ Ζοζέρ στη Σακάρα, ηλικίας 4.700 ετών, η οποία θεωρείται η αρχαιότερη όλων των επισκέψιμων τέτοιων κτισμάτων στην Αίγυπτο, άνοιξε πάλι για το κοινό χθες έπειτα από αναστηλωτικές εργασίες 14 ετών, συνολικού κόστους 6 εκατ. ευρώ. «Ανοίγουμε σήμερα, έπειτα από την αναστήλωσή της, την αρχαιότερη πυραμίδα που στέκεται ακόμη όρθια στην Αίγυπτο», δήλωσε ο υπουργός Αρχαιοτήτων και Τουρισμού Χάλεντ ελ Ενάνι, κατά τη διάρκεια της τελετής που διοργανώθηκε στη βάση της διάσημης κλιμακωτής πυραμίδας. Οπως υπενθύμισε ο ίδιος, «πρόκειται για το πρώτο κτίσμα εξ ολοκλήρου από πέτρα στον κόσμο». Το σχέδιο για την αναστήλωση, σύμφωνα με τον υπεύθυνο του υπουργείου Αϊμάν Γκαμάλ Εντίν, ξεκίνησε το 2006 και διακόπηκε «για λόγους ασφαλείας» λόγω της λαϊκής εξέγερσης του 2011. Οι εργασίες επαναλήφθησαν το 2013 και το συνολικό κόστος τους ανήλθε στα 104 εκατ. αιγυπτιακές λίρες (6 εκατ. ευρώ). Οι εργασίες κρίθηκαν αναγκαίες έπειτα από έναν σεισμό, που είχε προκαλέσει σημαντικές βλάβες στο εσωτερικό της πυραμίδας το 1992. Το 2014 είχε ξεσπάσει μία μεγάλη αντιπαράθεση γύρω από τη φήμη πως οι εργασίες είχαν επιδεινώσει την κατάσταση της πυραμίδας, με πολλές αιγυπτιακές ΜΚΟ να επικρίνουν τη συνέχεια της αναστηλωτικής προσπάθειας, εκτιμώντας πως παραμορφώνει την αρχική εικόνα του μνημείου.
«Εως το 2015 οι ειδικοί της UNESCO είχαν δημοσιεύσει επικριτικές αναφορές για το σχέδιο αποκατάστασής της, όμως εμείς συνεχίσαμε τις εργασίες σύμφωνα προς τις υποδείξεις της UNESCO και το 2018 ο οργανισμός αυτός δημοσίευσε θετικές αναφορές», δήλωσε σχετικά ο Ενάνι. Σε απόσταση 20 χλμ. από το Κάιρο, η πυραμίδα δεσπόζει πάνω από μία τεράστια νεκρόπολη στην περιοχή της Μέμφιδος, της πρώτης πρωτεύουσας της αρχαίας Αιγύπτου. Υψους περίπου 60 μ. και με έξι βαθμιδωτούς ορόφους, το εντυπωσιακό τούτο κτίσμα ανεγέρθηκε το 2.700 π.Χ. από τον αρχιτέκτονα Ιμχοτέπ, πάνω από μία κοιλότητα βάθους 28 μ., στην οποία υπήρχε ένας τάφος από ροζ γρανίτη. Από το 1979 περιλαμβάνεται στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, ενώ όλος ο περιβάλλων χώρος αποτελεί την πρώτη ιστορικά οικογενειακή νεκρόπολη, μία πρακτική που εισήγαγε ο φαραώ Ζοζέρ. Στο ίδιο σημείο, στη Σακάρα, η ανασκαφική σκαπάνη αποκάλυψε τον Απρίλιο του 2019 έναν τάφο με ζωγραφισμένα ανάγλυφα και καλά διατηρημένες επιγραφές, που ανήκε σε έναν ευγενή της 5ης Δυναστείας (μεταξύ 2.500-2.300 π.Χ.).
«Αν και είμαστε πολύ περήφανοι ότι αυτή η πυραμίδα αποτελεί αιγυπτιακό κομμάτι της ιστορίας μας, γνωρίζουμε επίσης καλά πως είναι μέρος της παγκόσμιας κληρονομιάς, την οποία χαιρόμαστε να φιλοξενούμε και να συντηρούμε», είπε από την πλευρά του ο πρωθυπουργός της χώρας, Μουσταφά Μαντμπουλί. Οι ειδικοί αποκατέστησαν επίσης τη σαρκοφάγο του φαραώ Ζοζέρ μέσα στην πυραμίδα και τους τοίχους του νεκρικού θαλάμου. Παλιότερα ο αιγυπτιολόγος Ζαχί Χαουάς είχε επισημάνει ότι μεγάλη σημασία έχουν οι επιγραφές στην είσοδο του τάφου, υπογραμμίζοντας επίσης την αξία των αγαλμάτων του φαραώ. Ο Ζοζέρ απολάμβανε μεγάλο σεβασμό στη βασιλική οικογένεια και ο τάφος του κατασκευάστηκε στη μνήμη του.