H Ηλέκτρα από τη Γαλλία, η Μαρίνα στο Χονγκ Κονγκ, η Κλαίρη στην Αγγλία, ο Οδυσσέας στην Αυστραλία, ο Κωνσταντίνος στις ΗΠΑ. Μέχρι πολύ πρόσφατα, ο καθένας ζούσε τη δική του ξεχωριστή ζωή στη δική του ξεχωριστή γωνιά του πλανήτη. Τους συνέδεαν φυσικά η ίδια πατρίδα και οι προκλήσεις της ίδιας γενιάς. Ξαφνικά, ισοπέδωση. Ενας νέος ιός έκανε τον ποικιλόμορφο κόσμο μας μονοθεματικό, επίπεδο, γκρίζο, αλλά με έναν περίεργο τρόπο πιο μικρό, πιο «έναν». Οταν σε διαπερνά το ίδιο ρίγος, μοιράζεσαι την ίδια ραχοκοκαλιά.
Πρώτη στάση, Λονδίνο και το διαμέρισμα της Κλαίρης Δημοπούλου, η οποία εργάζεται στον τομέα του μακιγιάζ. «Ως ελεύθερος επαγγελματίας που αν δεν δουλέψει δεν θα φάει, με σύντροφο που εργάζεται στον χώρο της εστίασης ο οποίος έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, βρισκόμαστε για πρώτη φορά στη ζωή μας σχεδόν ξεκρέμαστοι», λέει στην «Κ». «Τις πρώτες μέρες που ο πλανήτης έμπαινε σε καραντίνα, εδώ ήμασταν απλοί παρατηρητές, καθώς η Βρετανία άργησε να λάβει μέτρα προκειμένου να αναπτύξει την αμφιλεγόμενη “ανοσία της αγέλης”. Οι μόνες προειδοποιήσεις ήταν αφίσες στο μετρό που ενθάρρυναν το πλύσιμο των χεριών. Τα βαγόνια αισθητά πιο άδεια, οι δρόμοι το ίδιο. Τα σούπερ μάρκετ έχουν βασικές ελλείψεις, χαρτί υγείας συχνά δεν υπάρχει διαθέσιμο ούτε με online παραγγελία, σε κάθε δεύτερη γωνία άνθρωποι με ντουντούκες αναγγέλλουν την επικείμενη καταστροφή, και όλα αυτά σε κλίμα αγωνίας και ενίοτε σιωπηλής επίκρισης για όποιον επιλέγει να πηγαίνει ακόμη στη δουλειά (καθώς το κράτος δεν το απαγορεύει). Για επιστροφή ούτε λόγος – οι γονείς μας ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, άρα είναι άγνωστο ακόμη το πότε θα τους ξαναδούμε. Τα σχολεία εδώ επιτέλους έκλεισαν, μέρα με τη μέρα τα δεδομένα σοβαρεύουν και μένουμε να αναρωτιόμαστε απ’ το σαλόνι μας αν προλάβαμε να κάνουμε τις σωστές επιλογές».
«Ηταν πολύς ο φόβος»
Επόμενη στάση, Ζυρίχη. «Για αρκετές ημέρες, οι περισσότεροι έλεγαν “πώς κάνετε έτσι, ένας ιός είναι, δεν κινδυνεύουμε”» λέει η Β.Σ. που εργάζεται σε αρχιτεκτονικό γραφείο. «Στο γραφείο λέγαμε με έναν Ιταλό συνάδελφο, που ήξερε από πρώτο χέρι πώς θα καταλήξει όλο αυτό, να ζητήσουμε να δουλέψουμε από το σπίτι, αλλά δεν συμμετείχε κάνεις». Τελικά αποφασίστηκε το κλείσιμο των σχολείων και τα καφέ να μη δέχονται πάνω από 50 άτομα. «Μα τόσα χωρούσαν έτσι κι αλλιώς!», σχολιάζει η ίδια. «Το Σαββατοκύριακο, τα μαγαζιά ήταν γεμάτα, αλλά όλα τα ράφια ήταν από την Πέμπτη άδεια. Την Κυριακή ήρθαν 850 καινούργια κρούσματα κι εκεί αρχίσαμε να πανικοβαλλόμαστε. Τη Δευτέρα πήγαμε στα γραφεία με τα πόδια, με ποδήλατα κ.λπ. και όλη μέρα βλέπαμε ειδήσεις. Το απόγευμα έβγαλε η κυβέρνηση το τελικό lockdown. Στις 12 το βράδυ μας έστειλαν μήνυμα να μην πάμε στη δουλειά. Εκεί ηρεμήσαμε. Ηταν πολύς ο φόβος. Γιατί ξέρεις πως ό,τι συμβεί είσαι μόνος σου, με τους φίλους δεν βρίσκεσαι φυσικά εφόσον κρατάμε αποστάσεις. Δεν ξέρεις αν όταν τελειώνουν τα κρεβάτια το ελβετικό κράτος θα το δώσει σε εσένα ή σε Ελβετό. Και έπειτα από τόση αδιαφορία από κράτος και εργοδότες, πραγματικά νιώθεις τρομερά μόνος».
Ευτυχώς, ο σύζυγός της που εργάζεται στις ΗΠΑ βρισκόταν εκείνες τις ημέρες στη Ζυρίχη. «Οταν ο Τραμπ έκανε το διάγγελμα, πήγε να ρωτήσει στο αεροδρόμιο τι θα γίνει με την πτήση της επιστροφής. Του είπαν φεύγεις τώρα όπως είσαι και τον έβαλαν σε ένα αεροπλάνο για ΗΠΑ. Δεν είχε καν μαζί τα κλειδιά του για το σπίτι!».
«Ενας καινούργιος κόσμος»
«Εδώ Καλιφόρνια», λέει ο Κωνσταντίνος Ρούσσος, που εργάζεται στη Σίλικον Βάλεϊ και στον τομέα της αρχιτεκτονικής λογισμικού. «Τις τελευταίες εβδομάδες ξύπνησα σ’ έναν καινούργιο κόσμο» περιγράφει. Εναν κόσμο με τα σχολεία κλειστά και με δουλειά από το σπίτι. Εναν περίεργο κόσμο όπου ακόμα και το χαρτί τουαλέτας έγινε ζητούμενο. «Για όσους είχαν ζήσει τη σοβιετική εποχή στη Ρωσία ή στην Πολωνία, η κατάσταση προκαλεί νευρικότητα. Οταν βέβαια βλέπουν τα γεμάτα ράφια στα σούπερ μάρκετ, γελάνε με τους Αμερικανούς», σχολιάζει. «Το μεγάλο πρόβλημα όμως εδώ είναι ότι πολύς κόσμος δεν έχει λεφτά. Οτι πολλές δουλειές κλείνουν και ότι δεν έχεις πρόσβαση στις δομές υγείας χωρίς δουλειά. Ενα άλλο μεγάλο παράλληλο πρόβλημα είναι ότι πολλοί Ρεπουμπλικανοί συνεχίζουν να υποβαθμίζουν το πρόβλημα. Ακόμα και σήμερα μιλούν για “fake news”». Ο Κωνσταντίνος εκτιμά ότι τα θύματα θα αυξηθούν σύντομα και ο πανικός θα ακολουθήσει.
«Εδώ λένε pédalez solitaire, κάνουμε πετάλι μόνοι μας»
Είναι 7 το πρωί στη Μελβούρνη. Ο Οδυσσέας Κρυπωτός, που εργάζεται στις δημόσιες σχέσεις του οργανισμού παροχής υπηρεσιών τρίτης ηλικίας «Φροντίδα», ανοίγει υπολογιστή, Skype και καλεί. «Γεια σου αγόρι μου, πώς είσαι, πώς είναι τα παιδιά;» ακούγεται μέσα από τα ηχεία η φωνή της μητέρας του από την Ελλάδα. «Καλά είμαι μάνα, εσείς πώς είστε πες μου». Δεν ξέρει πώς να της το πει. Θα είναι το πρώτο καλοκαίρι έπειτα από 8 χρόνια που δεν θα έρθουν στην Ελλάδα. «Το πρώτο καλοκαίρι με το δεύτερο παιδί μου, παιδί που δεν έχουν αντικρίσει ποτέ από κοντά», λέει ο ίδιος στην «Κ».
«Ομως, όταν φεύγαμε με τη γυναίκα μου το 2012 από την Ελλάδα, νόμιζα ότι είχαμε σκεφθεί όλα τα κακά σενάρια. Μια πανδημία, ωστόσο, δεν μας είχε περάσει από το μυαλό». Είναι βέβαιος, πάντως, ότι πρόκειται για μια κακή περίοδο που θα την περάσουμε, «αρκεί να ακούμε τους ειδικούς και όχι δημαγωγούς και “επιστήμονες” των μέσων κοινωνικής δικτύωσης». Λέει στη μητέρα του: Του χρόνου δεν θα χαθούμε. Θα το περάσουμε και αυτό. «Κλείνω τον υπολογιστή και συνεχίζω στον μικρόκοσμό μου απέναντι στην πανδημία και με φορτίο τις ενοχές μου».
«Στο Παρίσι, όπως και σε όλες τις πόλεις όπου εφαρμόζονται ανάλογα μέτρα, μας τρομάζουν οι ίδιες εικόνες: η αστυνομία που σταματάει περαστικούς και τους ζητάει να εξηγήσουν για ποιο λόγο είναι έξω, η αβεβαιότητα – για πόσο θα ζήσουμε έτσι;», αναρωτιέται η Ηλέκτρα Σαμοΐλη.
Στο Χονγκ Κονγκ μετρούν ήδη επτά στρεσογόνες εβδομάδες, όπως λέει η Μαρίνα Μ., που εργάζεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα. «Αφού περάσαμε από τη φάση του τρόμου για τη μοίρα μας που άρχισε να θυμίζει τη Γουχάν, συνήλθαμε και αρχίσαμε να ζούμε αρκετά “κανονικές” ζωές και πάλι. Ομως τι είναι κανονικότητα το 2020; Κανονικότητα είναι η κατ’ οίκον εκπαίδευση για τα παιδιά σου, κανονικότητα είναι η διαγραφή των ταξιδιών από το πρόγραμμά σου, να βάφεσαι και να φοράς μάσκα, να κάνεις τηλεσυσκέψεις με τα παιδιά να τριγυρνούν στο βάθος, να κάνεις τρία ντους την ημέρα. Κανονικότητα είναι να παρανοείς». Οπως λέει, όμως, ο άνθρωπος όλα τα συνηθίζει, θα μάθει να ζει και έτσι. «Αρκεί να μη βήχει».
«Ανταλλαγή κοσμοθεωριών»
Επόμενος σταθμός, Παρίσι. Η Ηλέκτρα Σαμοΐλη, που εργάζεται ως διερμηνέας, βρίσκεται σε παύση εργασίας, με τα παιδιά και τον άνδρα της στο σπίτι. «Το καθημερινό μας πρόγραμμα περιλαμβάνει σχολείο-στο-σπίτι, σύμφωνα με τις υποδείξεις της δασκάλας, μαγείρεμα, ανταλλαγή κοσμοθεωριών, άρθρων, αστείων βίντεο και φωτό με τους άλλους έγκλειστους φίλους στα γκρουπ του WhatsApp, σιγύρισμα, “Yoga with Adrienne” στο YouTube, ταινίες του Μιγιαζάκι όλοι μαζί παρέα το βράδυ» περιγράφει στην «Κ».
«Για οικογένεια που ταξίδευε συνέχεια –για δουλειά, για διακοπές, για να δούμε συγγενείς και φίλους σκορπισμένους σε όλο τον κόσμο– προς το παρόν αντέχουμε. Στο Παρίσι, όμως, όπως και σε όλες τις πόλεις όπου εφαρμόζονται ανάλογα μέτρα, μας τρομάζουν οι ίδιες εικόνες: η αστυνομία που σταματάει περαστικούς και τους ζητάει να εξηγήσουν για ποιο λόγο είναι έξω, η αβεβαιότητα –για πόσο θα ζήσουμε έτσι;–, το ξαφνικό της υπόθεσης· μέχρι χθες τα μπιστρό ήταν γεμάτα, μπουλούκια από 18χρονα άραζαν και έπιναν μπίρες στις όχθες του Σηκουάνα. Τώρα pédalez solitaire που λένε κι εδώ, κάνουμε πετάλι μόνοι μας. Καλή δύναμη σε όλους!».