Όταν ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακάλυψε την πενικιλίνη το 1929, η ανταλλαγή πληροφοριών ήταν κάτι άγνωστο για τα τότε δεδομένα. Ενώ επί αιώνες Κινέζοι χρησιμοποιούσαν διάφορες μούχλες για να θεραπεύσουν μολυσμένες επιφάνειες τραυμάτων, και Ρώσοι επιστήμονες αλλά και Αμερικανοί ερευνητές είχαν σημειώσει – μετά το 1880 – την αντιβακτηριακή δράση που αυτές παρουσίαζαν, ο Βρετανός βακτηριολόγος προχώρησε στη σπουδαία ανακάλυψη τελείως μόνος του.
Σχεδόν έναν αιώνα μετά, οι τεχνολογικές δυνατότητες διασύνδεσης είναι τεράστιες. Λείπει, όμως, τις περισσότερες φορές η πολιτική βούληση που μπορεί να οδηγήσει στην αξιοποίησή τους. Ενώ η μάχη κατά του κορονοϊού θα έπρεπε ήδη να αποτελεί πεδίο παγκόσμιας συνεργασίας τόσο για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεών του όσο και για την εύρεση ενός λυτρωτικού εμβολίου, μάλλον διχάζει παρά ενώνει. Για πρώτη φορά η Κίνα και οι Ηνωμένες Πολιτείες δυσκολεύονται να συνεργαστούν ακόμα και στον τομέα της προστασίας της δημόσιας υγείας. Στο παρελθόν είχαν πορευθεί μαζί για την καταπολέμηση της γρίπης Η1Ν1 και του Έμπολα στην Αφρική.
Οι σινοαμερικανικές ιδεολογικές διαφορές και η αμοιβαία καχυποψία δεν πρόκειται να εκλείψουν. Η αδυναμία τους, όμως, να προχωρήσουν σε προσωρινή ανακωχή με γνώμονα το κοινό καλό σε αυτή την κρίσιμη φάση, αποφασίζοντας για παράδειγμα το προσωρινό πάγωμα του εμπορικού πολέμου και μετριάζοντας τον τόνο της δημόσιας ρητορικής τους, δημιουργεί μεγάλη ανησυχία για την επόμενη μέρα. Η απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για αναστολή της χρηματοδότησης προς τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας δεν εκπλήσσει αλλά προβληματίζει εν νέου. Ακόμα και αν ο υποψήφιος των Δημοκρατικών κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, προηγούμενες αποφάσεις δεν είναι εύκολο να αναθεωρηθούν άμεσα. Το τραύμα χρειάζεται χρόνο για να επουλωθεί.
Οι παγκόσμιες προκλήσεις δε σταματούν με τον κορονοϊό. Θέματα όπως η επισιτιστική ανασφάλεια, οι αυξανόμενες ανισότητες μεταξύ πληθυσμιακών ομάδων και κυρίως η προστασία του περιβάλλοντος μόνον σε παγκόσμιο επίπεδο μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τα γνωστά προβλήματα συνοχής, εξακολουθεί να αποτελεί τη φωνή της λογικής σε έναν κόσμο που αλλάζει. Η πλεύση μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών είναι εξαιρετικά δύσκολη και λεπτή διαδικασία. Μία στρατηγική αυτονομία της, όμως, θα αυξήσει τις ελπίδες πολυμέρειας στην διεθνή σκηνή.
*Ο Δρ. Γιώργος Ν. Τζογόπουλος είναι Ερευνητής στο Begin Sadat Centre for Strategic Studies και το ΕΛΙΑΜΕΠ, και διδάσκει διεθνείς σχέσεις στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Νίκαιας και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης