ΠΕΚΙΝΟ. Φανταστείτε μία εφαρμογή κινητού τηλεφώνου με πρόσβαση στον ιατρικό σας φάκελο, η οποία σας βαθμολογεί καθημερινά βάσει των υποκείμενων νοσημάτων σας, των πιο πρόσφατων ιατρικών σας εξετάσεων και των συνηθειών σας, όπως το πόσο ήπιατε χθες, πόσα τσιγάρα καπνίσατε, εάν γυμναστήκατε και πόσο κοιμηθήκατε, λέει το ειδησεογραφικό δίκτυο CNN.
Το «υγειονομικό σκορ» αυτό θα αποτυπώνεται σε κωδικό QR, τον οποίο θα μπορείτε να επιδεικνύετε όπου χρειαστεί μέσω της οθόνης του τηλεφώνου σας. Αυτό είναι το σχέδιο της τοπικής κυβέρνησης της πόλης Χανγκζού στην ανατολική Κίνα για τα δέκα εκατομμύρια κατοίκων της, με το φιλόδοξο πρόγραμμα να αποτελεί μετεξέλιξη υπάρχοντος συστήματος στατιστικού εντοπισμού πιθανών κρουσμάτων κορωνοϊού, βάσει των πιθανοτήτων μόλυνσής τους.
Σε όλο τον κόσμο, κυβερνήσεις έχουν ενισχύσει τη συλλογή προσωπικών δεδομένων πολιτών, στη μάχη τους κατά της πανδημίας της COVID-19, που έχει ήδη προκαλέσει τον θάνατο 345.000 ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και έχει μολύνει πάνω από 5,5 εκατομμύρια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ.
Η συλλογή δεδομένων δημιουργεί, όμως, ανησυχίες για μονιμοποίηση των παρεμβατικών αυτών μεθόδων παρακολούθησης, ακόμη και μετά το πέρας της υγειονομικής κρίσης. Τέτοιες ανησυχίες εξέφρασαν άλλωστε κάτοικοι της πόλης Χανγκζού, όταν οι τοπικές αρχές ανακοίνωσαν την Παρασκευή ότι σκοπεύουν να διατηρήσουν εν ισχύι το πρόγραμμα «υγειονομικού σκορ» παρά την αναστολή των υπόλοιπων περιοριστικών μέτρων.
Από τις αρχές Φεβρουαρίου, η κινεζική κυβέρνηση χρησιμοποιεί χρωματιστούς κωδικούς για τον έλεγχο των μετακινήσεων πολιτών και τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Κάθε πολίτης λαμβάνει μοναδικό κωδικό QR (quick response: ταχεία απόκριση), ο οποίος απεικονίζει την κατάσταση της υγείας του. Το χρώμα των κωδικών (κόκκινο, πορφυρό ή πράσινο) καθορίζει εάν ο χρήστης μπορεί να βγει από το σπίτι του, να χρησιμοποιήσει συγκοινωνίες και να εισέλθει σε δημόσιους χώρους. Οι κωδικοί μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν και για τον έλεγχο των κινήσεων κάθε πολίτη, καθώς κάθε κάτοικος οφείλει να «σκανάρει» τον κωδικό του για να εισέλθει σε δημόσιο κτίριο. Μόλις επιβεβαιωθεί κάποιο κρούσμα, οι Αρχές μπορούν να πιστοποιήσουν ταχύτατα τις επαφές του ασθενούς και να εντοπίσουν με ποιους ήλθε σε επαφή.
Η παραλιακή πόλη της Χανγκζού, 100 χλμ. βόρεια της Σαγκάης και έδρα του κολοσσού του ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba, ήταν από τις πρώτες που αξιοποίησαν το σύστημα υγειονομικών κωδικών, το οποίο αποφάσιζε χάρη στους αλγόριθμούς του, ποιος έπρεπε να μπει σε καραντίνα. Σε επίδειξη του συστήματος την Παρασκευή, το «σκορ» ενός χρήστη της εφαρμογής αυξανόταν κατά πέντε πόντους εάν ο πολίτης περπατούσε 15.000 βήματα, ενώ μειωνόταν κατά 1,5 πόντο όταν κατανάλωνε 200 ml του δημοφιλούς αλκοολούχου ποτού «μπαϊτζού», που παράγεται από την απόσταξη ρυζιού. Το κάπνισμα πέντε τσιγάρων θα «κοστίσει» στον χρήστη 3 πόντους, ενώ ο επτάωρος νυχτερινός ύπνος θα αυξήσει το υγειονομικό σκορ τού πολίτη κατά έναν πόντο.