Το Χονγκ Κονγκ κυριαρχεί στην επικαιρότητα σε δύο πεδία καθώς εντείνεται στις λεωφόρους του η αντιπαράθεση της Δύσης με την Κίνα, την ίδια ώρα που η πόλη αποτελεί παγκόσμιο παράδειγμα επιτυχημένης αντιμετώπισης της πανδημίας. Ο Αρθουρ Λι, πρόεδρος του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και μέλος της Εκτελεστικού Συμβουλίου που διοικεί την πρώην αποικία του βρετανικού στέμματος, απαντά ευθέως σε ερωτήματα για τις γεωπολιτικές και επιδημιολογικές εξελίξεις.
– Σύμφωνα με τον πρόεδρο Τραμπ, ο νέος νόμος για την ασφάλεια που εισάγει η Κίνα στο Χονγκ Κονγκ οδηγεί στο τέλος του καθεστώτος «μία χώρα – δύο συστήματα». Πιστεύετε ότι πρόκειται για υπερβολή ή ότι όντως επιταχύνεται η πλήρης ενσωμάτωση του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα;
– Σύμφωνα με τη σινοβρετανική κοινή διακήρυξη και τον βασικό νόμο (το μίνι σύνταγμα του Χονγκ Κονγκ), η άμυνα και η εξωτερική πολιτική αποτελούν αρμοδιότητες της κυβέρνησης του Πεκίνου. Καθώς η εθνική ασφάλεια αποτελεί μέρος της υπεράσπισης μιας χώρας, το Πεκίνο έχει κάθε νόμιμο δικαίωμα να εισαγάγει τον νόμο εθνικής ασφάλειας (National Security Law) για το Χονγκ Κονγκ για την προστασία της «μιας χώρας». Επομένως, η έννοια «μια χώρα – δύο συστήματα» δεν έχει διαβρωθεί.
– Οι πολύμηνες διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ εκφράζουν τη δυσαρέσκεια μεγάλου μέρους των πολιτών απέναντι στην Κίνα, όπως υποστηρίζεται στη Δύση, ή προκαλούνται από ένα αντικινεζικό κίνημα που αναπτύσσεται με τη βοήθεια ξένων παρεμβάσεων, όπως έχει υποστηρίξει η Κίνα;
– Οι πρόσφατες αναταραχές στις Ηνωμένες Πολιτείες προσφέρουν καλές συγκρίσεις με το Χονγκ Κονγκ. Οι διαδηλώσεις στις ΗΠΑ είναι αυθόρμητες, χωρίς κίτρινα κράνη, μάσκες αερίου ή βόμβες μολότοφ. Οι αναταραχές στο Χονγκ Κονγκ είναι καλά οργανωμένες και χρηματοδοτούνται με τρόφιμα, ποτά και τηλεπικοινωνιακό υλικό. Το μονοπάτι της οικονομικής υποστήριξης οδηγεί στη [μη κυβερνητική οργάνωση] National Endowment for Democracy (NED), που χρηματοδοτείται από το Κογκρέσο των ΗΠΑ και έχει προέλθει μέσα από τη CIA.
– Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι πρόκειται να επανεξετάσουν το ειδικό εμπορικό καθεστώς που έχουν παραχωρήσει στο Χονγκ Κονγκ. Το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσε ότι θα επεκτείνει τη βρετανική βίζα στον πληθυσμό του Χονγκ Κονγκ. Κινδυνεύει η θέση του Χονγκ Κονγκ ως παγκόσμιου εμπορικού και οικονομικού κέντρου;
– Το ειδικό εμπορικό καθεστώς του Χονγκ Κονγκ ωφελεί τις ΗΠΑ με ένα μεγάλο ετήσιο εμπορικό πλεόνασμα. Υπάρχουν πάνω από 1.300 αμερικανικές εταιρείες στο Χονγκ Κονγκ. Επομένως, η ανάκληση των εμπορικών πλεονεκτημάτων είναι ένα είδος αυτοτιμωρίας. Πάνω από 2 εκατομμύρια άτομα στο Χονγκ Κονγκ δικαιούνται διαβατήρια Βρετανών πολιτών του εξωτερικού (BNO – British National Overseas), αλλά μέχρι στιγμής πολύ λίγοι έχουν υποβάλει σχετική αίτηση. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 πολλοί άνθρωποι που φοβούνταν την επιστροφή της κυριαρχίας του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα μετανάστευσαν στον Καναδά και την Αυστραλία, καθώς και στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, μέχρι σήμερα οι περισσότεροι έχουν επιστρέψει για μια καλύτερη ζωή στο Χονγκ Κονγκ.
– Ο κόσμος αντιμετωπίζει όλο και περισσότερο το Χονγκ Κονγκ ως ένα μέτωπο σε μια κλιμακούμενη αντιπαράθεση μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ. Τι μπορεί να κάνει η πόλη για να αποφύγει την εμπλοκή σε αυτή την αντιπαράθεση και αντίθετα να χρησιμοποιήσει τη μοναδική της θέση για να διαδραματίσει εποικοδομητικό και συμφιλιωτικό ρόλο;
– Δυστυχώς, το Χονγκ Κονγκ χρησιμοποιείται από τις ΗΠΑ σαν ένα πιόνι για να χτυπήσει την Κίνα, ειδικά εφέτος που διενεργούνται οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές. Ευτυχώς, το Χονγκ Κονγκ έχει την πλήρη υποστήριξη της Κίνας για να συνεχίσει να ευδοκιμεί.
– Το Χονγκ Κονγκ προσφέρει ένα από τα καλύτερα παραδείγματα αντιμετώπισης της πανδημίας παγκοσμίως χωρίς να έχει επιβάλει αυστηρές απαγορεύσεις (lockdowns). Ποια είναι τα κύρια διδάγματα που πρέπει να μάθουμε και να αντιγράψουμε;
– Αν και δεν έχουμε lockdown στο Χονγκ Κονγκ, έχουμε ωστόσο ένα σύστημα εκτεταμένων εξετάσεων, εντοπισμού και καραντίνας των νοσούντων και όλων των πιθανών επαφών τους. Επιπλέον, όλοι στο Χονγκ Κονγκ τηρούμε τις κοινωνικές αποστάσεις και τη χρήση μάσκας και εφαρμόζουμε σχολαστικά την υγιεινή χεριών.
– Μπορούμε να αποδώσουμε την επιτυχία του Χονγκ Κονγκ στην εμπειρία από προηγούμενες επιδημίες που έπληξαν την πόλη (γρίπη των χοίρων και SARS);
– Το SARS ήταν μια πολύ οδυνηρή εμπειρία για εμάς και φυσικά όλοι γνωρίζουμε πολύ καλά τους κινδύνους από τις μεταδοτικές λοιμώξεις.
– Τι κάνετε τώρα για να προετοιμαστείτε καλύτερα για ένα πιθανό δεύτερο κύμα της επιδημίας;
– Αυτό που κάνουμε είναι να παρακολουθούμε την εξέλιξη της επιδημίας εφαρμόζοντας μια πολιτική «ελαστικοποίησης και καταστολής». Μόνον όταν ο ρυθμός εξάπλωσης μειώνεται χαλαρώνουμε ορισμένα μέτρα – για παράδειγμα, επιτρέπουμε τη συγκέντρωση 8 ατόμων αντί για 4 καθώς και το άνοιγμα μπαρ και γυμναστηρίων.
– Ο Τραμπ έχει αναφερθεί σε έναν «κινεζικό ιό» που στράφηκε κατά της Δύσης, ενώ η Κίνα υπαινίχθηκε την ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να έχουν «φυτέψει» τον ιό στη Γουχάν. Ποιο μπορεί να είναι το αντίδοτο σε τέτοιες θεωρίες συνωμοσίας που καλλιεργούν θυμό και σύγχυση και αποδυναμώνουν την ενότητα που απαιτείται για την αντιμετώπιση παγκόσμιων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης όπως αυτή;
– Οι ιοί δεν γνωρίζουν εθνικά σύνορα και έχουν αχρωματοψία. Πρέπει να εμπιστευόμαστε τους επιστήμονες και τους εμπειρογνώμονες καθώς και τα παγκόσμια ιδρύματα όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), αντί να προσπαθούμε να βρούμε αποδιοπομπαίους τράγους για να αποπροσανατολίσουμε από τις προσπάθειες για τον περιορισμό της πανδημίας.