H ζωή –και η καραντίνα– τα φέρνουν περίεργα καμιά φορά. Η Βελγίδα ελληνίστρια Γκόντα φαν Στιν διαδέχθηκε τον Ρόντρικ Μπίτον στην Εδρα Κοραή στο Κινγκς Κόλετζ, ένα από τα πιο ιστορικά «προπύργια» των ελληνικών σπουδών στην Ευρώπη. Οταν ξέσπασε η πανδημία, τον Μάρτιο, αποφάσισε να φύγει από το Λονδίνο για να περάσει τον εθελούσιο εγκλεισμό με τον σύζυγό της, ο οποίος ζει στο Χιούστον της Αμερικής. Κατά σύμπτωση, το σπίτι τους είναι μερικά χιλιόμετρα από εκεί όπου μεγάλωσε ο Τζορτζ Φλόιντ.
Η κηδεία του αδικοχαμένου Αφροαμερικανού έγινε στις 9 Ιουνίου, σε κλίμα οργής και οδύνης: «Δεν έχουμε τολμήσει να βγούμε έξω, εδώ και πολύ καιρό», μου λέει η Βελγίδα σε άπταιστα ελληνικά από την οθόνη του υπολογιστή. «Αρχικά για να προστατευθούμε από την COVID-19 και τώρα διότι φοβόμαστε για τις φυλετικές ταραχές που μπορεί να ξεσπάσουν στην πόλη. Ετσι, εδώ έχουμε ζήσει δύο διαδοχικές καραντίνες», τονίζει. «Το Χιούστον δεν έχει γνωρίσει τα βίαια επεισόδια που έχουν γίνει σε άλλες αμερικανικές μεγαλουπόλεις, χάρις στην παρέμβαση των μελών της οικογένειας του Φλόιντ, οι οποίοι είπαν δημόσια πως η βία και το πλιάτσικο δεν τιμούν καθόλου τη μνήμη του».
Η Βελγίδα ελληνίστρια Γκόντα φαν Στιν μας γράφει από το Χιούστον.
Παρ’ όλα αυτά, ο φόβος είναι διάχυτος. «Οι λευκοί φοβούνται τους μαύρους και οι μαύροι τους λευκούς. Ο κόσμος δεν κυκλοφορεί και προτιμά να είναι κλεισμένος στο σπίτι για τη δική του ασφάλεια. Διότι, όπως ξέρετε, είναι συνηθισμένο φαινόμενο στις ΗΠΑ, όταν υπάρχουν ταραχές, οι άνθρωποι να σπεύδουν να αγοράσουν όπλα.
Πολλοί θεωρούν ότι χωρίς το δικό σου όπλο δεν μπορείς να υπερασπίσεις τη ζωή σου ή τη ζωή των παιδιών σου. Αυτή η συμπεριφορά πανικοβάλλει και τους μαύρους, που λένε: “Δεν υπάρχει κάτι πιο τρομακτικό από έναν τρομαγμένο λευκό”. Το κλίμα γίνεται εκρηκτικό», υπογραμμίζει, συμπληρώνοντας: «Νομίζω ότι η Αμερική βιώνει δύο πανδημίες. Από τη μία είναι ο κορωνοϊός, από την άλλη είναι ο ρατσισμός που μοιάζει με νόσο, η οποία ταλαιπωρεί τη χώρα εδώ και αιώνες. Ο ιός όπως και ο ρατσισμός είναι γρήγορα μεταδοτικός. Αν ένα παιδί μεγαλώσει σε ένα σπίτι όπου οι γονείς είναι εμποτισμένοι με τέτοιες ιδέες, σίγουρα θα τις περάσει αργότερα και στην οικογένεια που θα δημιουργήσει».
Γκράφιτι που βρίσκονται έξω από το σπίτι και στη γειτονιά όπου μεγάλωσε ο αδικοχαμένος Αφροαμερικανός (φωτογραφίες: Γκόντα φαν Στιν).
Δίχως «μέτρα προφύλαξης», δηλαδή σωστή παιδεία, ευκαιρίες κοινωνικής ανέλιξης για τους Αφρομερικανούς, ενσυναίσθηση, καλλιέργεια δημοκρατικής συνείδησης, ο ρατσισμός θα συνεχίσει να κατατρώει τις σάρκες της Αμερικής, πιστεύει η πανεπιστημιακός. Τη ρωτάω εάν ο ξεσηκωμός που έγινε με αφορμή τον βίαιο θάνατο του Τζορτζ Φλόιντ θα φέρει κάποιο αποτέλεσμα: «Δυστυχώς όχι, και αυτό είναι η μεγάλη τραγωδία. Εχω ζήσει σχεδόν 25 χρόνια στις ΗΠΑ προτού μετακομίσω στο Λονδίνο. Τέτοια περιστατικά βίας από την πλευρά της αστυνομίας είναι τόσο συχνά που καταντούν “κανονικότητα”. Το χειρότερο που έχει συμβεί είναι ότι ακόμη και οι δημοκρατικοί και ενσυνείδητοι πολίτες έχουν συνηθίσει στο άκουσμα τέτοιων ειδήσεων, δηλαδή ένας Αφροαμερικανός να χάσει εντελώς άδικα τη ζωή του από κάποιον αστυνομικό ο οποίος μπορεί να μείνει ατιμώρητος».
Για την Γκόντα φαν Στιν, το πρόβλημα ξεκινά από την έλλειψη ηθικού άξονα στην ηγεσία των ΗΠΑ: «Η ηγεσία αλλά και η ελίτ της χώρας φέρονται σαν να μην υπάρχει αντικειμενικά σωστό ή λάθος με βάση την αξιακή κλίμακα. Το μόνο που έχει προτεραιότητα γι’ αυτούς είναι πώς μια απόφαση ή μια πράξη θα παρουσιαστεί στα ΜΜΕ.
Δηλαδή, δεν μας νοιάζει το ίδιο το γεγονός, αλλά ο χειρισμός της δημόσιας αντανάκλασής του. Καταλαβαίνετε πόσο καταστροφικό μπορεί να αποβεί κάτι τέτοιο; Αυτό συμβαίνει επί Τραμπ. Επί Ομπάμα τα πράγματα ήταν πολύ καλύτερα. Η Αμερική ήδη έχει μπει σε μια φάση μεγάλου κλυδωνισμού, που μπορεί να χειροτερέψει κιόλας πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου».