Τόσο η πανδημία της COVID-19 όσο και η εκθετική άνοδος της εξ αποστάσεως εργασίας επανέφεραν στο προσκήνιο τους τεχνολογικούς κολοσσούς και τα εργαλεία με τα οποία διαμορφώνουν τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Υπό τη σκιά της υγειονομικής κρίσης και του επείγοντος χαρακτήρα της, η Σίλικον Βάλεϊ έβαλε στην άκρη τον αέναο ανταγωνισμό της, προχωρώντας σε μία σειρά σπάνιων συνεργασιών μεταξύ των κορυφαίων τεχνολογικών εταιρειών: με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό της καινοτόμου εφαρμογής ιχνηλάτησης των κρουσμάτων του ιού που προέκυψε από την σύμπραξη μεταξύ της Google και της Apple. Ωστόσο, καθώς ο δημόσιος διάλογος προχωρά πλέον από την άμεση πρόληψη των κρουσμάτων του ιού στη μακροπρόθεσμη ενσωμάτωση και διείσδυση της τεχνολογίας στη ζωή μας, ο ανταγωνισμός επιστρέφει δριμύτερος. Στην καρδιά του βρίσκεται το κορυφαίο ζήτημα που απασχολεί τα εκατομμύρια των χρηστών των εν λόγω τεχνολογικών κολοσσών: ποιος προστατεύει περισσότερο τα προσωπικά μας δεδομένα;
Την εβδομάδα που διανύουμε, τόσο η Google όσο και η Apple προχώρησαν σε σημαντικές αλλαγές στις ρυθμίσεις απορρήτου και ιδιωτικότητας που διέπουν τις πολλαπλές εφαρμογές και υπηρεσίες τους, συνοδευόμενες από αναλυτικές συνεντεύξεις Τύπου σε όλο τον κόσμο. Το χρονικό των ανακοινώσεων αυτών δεν είναι καθόλου τυχαίο. Μόλις την περασμένη Παρασκευή, το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της Γαλλίας επικύρωσε το πρόστιμο ύψους 50 εκατ. ευρώ που επιβλήθηκε πέρυσι στην Google για παραβίαση των διαδικτυακών κανόνων απορρήτου της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παρότι πρόκειται για ένα σχεδόν ασήμαντο κομμάτι των οικονομικών πόρων των «τιτάνων» της Σίλικον Βάλεϊ, η κύρωση έστειλε ένα έντονο κύμα ανησυχίας στον τεχνολογικό κόσμο, καθώς αποτελεί το υψηλότερο πρόστιμο που έχει επιβληθεί ποτέ για μια αντίστοιχη παραβίαση. Καθώς λοιπόν οι εταιρείες ετοιμάζουν να λανσάρουν την πρώτη νέα γενιά υπηρεσιών και προϊόντων μετά την πανδημία – και έπειτα από δύο χρόνια εφαρμογής του ευρωπαϊκού κανονισμού GDPR κατά τα οποία τα πρότυπα της βιομηχανίας έχουν αλλάξει ριζικά – η μάχη εξελίσσεται στο πεδίο της ιδιωτικότητας.
Νέα εργαλεία
Η πρώτη ανακοίνωση της εβδομάδας ήρθε από την Apple κατά τη διάρκεια της ετήσιας εκδήλωσης της WWDC, η οποία πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου διαδικτυακά λόγω της πανδημίας. Σύμφωνα με τη συνέντευξη Τύπου της εταιρείας, το νέο λογισμικό κινητών τηλεφώνων iOS 14 το οποίο πιθανότατα θα κυκλοφορήσει μέσα στο φθινόπωρο περιλαμβάνει νέα εργαλεία ελέγχου της χρήσης δεδομένων καθώς και μία σειρά δεικτών που ενημερώνουν τον χρήστη όταν μια εφαρμογή χρησιμοποιεί το μικρόφωνο ή την κάμερά του για να συλλέξει δεδομένα δίνοντάς του την επιλογή να την απενεργοποιήσει. Ενα σημαντικό κομμάτι της εκδήλωσης αφιερώθηκε και στη νέα εκδοχή της εφαρμογής χαρτών της Apple, με τον αντιπρόεδρο της εταιρείας Κρεγκ Φεντερίγκι να δηλώνει χαρακτηριστικά πως «πρόκειται για τον καλύτερο τρόπο εξερεύνησης του κόσμου, ο οποίος πάνω απ’ όλα προστατεύει πλέον το απόρρητό σας». Για να κάνει ακόμα πιο ξεκάθαρο το υπονοούμενο κατά του κύριου ανταγωνιστή της εταιρείας, ο Φεντερίγκι αναφέρθηκε στη συνέχεια σε ένα άρθρο το οποίο επαινούσε την πολιτική απορρήτου της νέας εφαρμογής συγκριτικά με αυτή της Google.
Χθες το βράδυ, ωστόσο, η Google προχώρησε με τη σειρά της σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην πολιτική απορρήτου των υπηρεσιών της, οι οποίες εξέπληξαν τους αναλυτές. Σύμφωνα με τους νέους κανονισμούς, το εργαλείο αυτόματης διαγραφής δεδομένων τοποθεσίας αλλά και ιστορικού αναζήτησης της εταιρείας θα είναι πλέον αυτομάτως ενεργοποιημένο για τους νέους χρήστες, ενώ κάθε παλιός χρήστης της Google θα ειδοποιηθεί για το αν επιθυμεί να επιλέξει το νέο καθεστώς διαχείρισης. Πρακτικά, αυτό σημαίνει πως όλα τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών θα διαγράφονται αυτόματα έπειτα από 3 ή 18 μήνες – ανάλογα με τις προτιμήσεις του.
Οι αλλαγές και των δύο εταιρειών επικεντρώνονται στην παροχή ελέγχου της διαχείρισης δεδομένων στον χρήστη, καθώς και στην αυτοματοποιημένη επιλογή πρακτικών που σέβονται a priori την ιδιωτικότητα. Ωστόσο, φαίνεται πως τόσο οι χρήστες όσο και οι κανονισμοί απαιτούν περισσότερα. «Ο δρόμος παραμένει μακρύς» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Σαμ Χεφτ-Λούθι, διαχειριστής προϊόντων για την ιδιωτικότητα της Google σε ερώτηση της «Κ», συμπληρώνοντας πως «πρόκειται απλώς για ένα βήμα το οποίο θα ακολουθηθεί σύντομα από περισσότερα».
Η Ελλάδα
Πριν από μία εβδομάδα, με αφορμή τη συμμετοχή του στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, ο πρόεδρος της Google για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, Ματ Μπρίτιν, συνομίλησε με την «Κ» για την παρουσία της εταιρείας στον ελληνικό χώρο. Μεταξύ άλλων, ο Μπρίτιν τοποθετήθηκε και για το μέλλον της ιδιωτικότητας, καλώντας την ελληνική κυβέρνηση να συμμετάσχει ενεργά στον διάλογο για τους κανονισμούς προστασίας του απορρήτου, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Ενθαρρύνουμε την ελληνική κυβέρνηση να συνεισφέρει στον διάλογο για τους κανονισμούς που διέπουν τη χρήση της τεχνολογίας. Η συζήτηση για την ιδιωτικότητα και ο κανονισμούς του GDPR είναι ένα καλό παράδειγμα: μπορεί να είναι το σχετικά γραφειοκρατικό μέτρο, αλλά οι αρχές του ελέγχου και της διαφάνειας που βρίσκονται πίσω από αυτό αντανακλούν πλήρως και τις δικές μας. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι άλλο ένα καλό παράδειγμα. Πρόκειται για έναν ανέκαθεν συνεργατικό τομέα, και η εταιρεία μας δημοσιεύει συνεχώς τις αρχές της για τους κανονισμούς της χρήσης της και συζητεί συνεχώς με τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής αλλά και με άλλες εταιρείες σχετικά με το πώς θέλουμε αυτά τα εργαλεία να λειτουργούν με ασφάλεια και σεβασμό στο απόρρητο».