Στο απόγειό του αναμένεται να φθάσει ο πληθυσμός της Γης το 2064, με 9,7 δισ. κατοίκους, σχεδόν τέσσερις δεκαετίες νωρίτερα από ό,τι εκτιμούσε μέχρι σήμερα η επιστημονική κοινότητα –παλαιότερα γινόταν λόγος για 10,9 δισ. κατοίκους το 2100– σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση The Lancet. Η εκτίμηση της επιστημονικής ομάδας του ΟΗΕ οφείλεται στη συνεχή μείωση της γεννητικότητας, ενώ κάτι τέτοιο θα έχει δεινές οικονομικές και πολιτικές συνέπειες για όλον τον κόσμο: ο ΟΗΕ εκτιμά ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει υποχωρήσει στα 8,8 δισ. το 2100.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι ηλικιωμένοι θα αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό των κατοίκων της Γης, ενώ ο πληθυσμός 23 χωρών της υφηλίου, συμπεριλαμβανομένων της Ιαπωνίας, της Ταϊλάνδης, της Ιταλίας και της Ισπανίας, θα συρρικνωθεί κατά 50%. Σημαντική μείωση θα καταγράψει και ο αριθμός ατόμων παραγωγικής ηλικίας στις πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου, Κίνα και Ινδία, απειλώντας άμεσα τη θέση τους στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα.
Οι προβλέψεις της έρευνας έχουν, επίσης, σημαντικές επιπτώσεις για τις ΗΠΑ, με την οικονομία της χώρας να αναμένεται να βρεθεί σε δεύτερη θέση, πίσω από εκείνη της Κίνας, μέχρι το 2035. Καθώς ο εργασιακά ενεργός πληθυσμός της Κίνας θα συρρικνώνεται στο δεύτερο μισό του 21ου αιώνα, οι ΗΠΑ θα καταφέρουν να διεκδικήσουν εκ νέου την οικονομική πρωτοκαθεδρία γύρω στο 2098, εφόσον η μετανάστευση εξακολουθήσει να αναπληρώνει το εγχώριο εργατικό δυναμικό.
«Η συνεχιζόμενη πληθυσμιακή αύξηση δεν αποτελεί πλέον την πιθανότερη εκδοχή για αυτόν τον αιώνα», σημειώνει ο δρ Κρίστοφερ Μέρεϊ, επικεφαλής της μελέτης στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον. Ο δρ Μέρεϊ λέει ότι η μελέτη «προσφέρει στις κυβερνήσεις του κόσμου την ευκαιρία να αναθεωρήσουν τις πολιτικές τους απέναντι στη μετανάστευση, το εργατικό δυναμικό και την οικονομική ανάπτυξη, έτσι ώστε να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις προκλήσεις της δημογραφικής αλλαγής». Η πρόσβαση ολοένα περισσότερων ανθρώπων σε αποτελεσματικές μεθόδους αντισύλληψης και η εκπαίδευση αγοριών και κοριτσιών επιτάχυνε τον περιορισμό της γεννητικότητας και την πληθυσμιακή συρρίκνωση.
Ενώ η προηγούμενη πληθυσμιακή πρόβλεψη από τον ΟΗΕ, τον Ιούνιο του 2019, είχε επισημάνει μείωση των γεννήσεων, η νέα μελέτη εκτιμά ότι οι επιπτώσεις του φαινομένου θα γίνουν αισθητές πολύ ταχύτερα και θα είναι εντονότερες.
Μία από τις υποθέσεις στην οποία προβαίνουν οι συντάκτες της μελέτης αφορά το γεγονός ότι χώρες με χαμηλούς δείκτες γεννητικότητας δεν θα αναλάβουν καμία πρωτοβουλία με στόχο την αναστροφή αυτής της τάσης. Ο ΟΗΕ παρακολουθεί τις πληθυσμιακές τάσεις εδώ και 70 χρόνια, ενώ οι προβλέψεις του αντιπροσωπεύουν τον «κοινό παρονομαστή» των εκτιμήσεων των ειδικών. Η υπογεννητικότητα, υποστηρίζει η μελέτη, μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη μετανάστευση: οι χώρες που ευνοούν την εισροή μεταναστών έχουν περισσότερες πιθανότητες να διατηρήσουν σταθερό το επίπεδο του πληθυσμού τους και να διασφαλίσουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας τους.