ΡΩΜΗ. Κυβερνήτης ιταλικού εμπορικού πλοίου δικάζεται στην Ιταλία επειδή επέστρεψε στη Λιβύη μετανάστες τους οποίους διέσωσε στη Μεσόγειο, αντιμετωπίζοντας κατηγορίες παραβίασης του διεθνούς δικαίου, καθώς η εμπόλεμη Λιβύη δεν θεωρείται ασφαλής προορισμός.
Πρόκειται για την πρώτη τέτοια υπόθεση που παραπέμπεται ενώπιον της ιταλικής Δικαιοσύνης. Τον Ιούλιο του 2018, το υπό ιταλική σημαία πλοίο ανεφοδιασμού «Ασο Βεντότο» περισυνέλεξε 101 μετανάστες από λέμβο που έπλεε κοντά σε εξέδρα πετρελαίου, στα διεθνή ύδατα ανοικτά της Λιβύης. Μεταξύ των διασωθέντων βρίσκονταν πέντε ανήλικοι και πέντε έγκυοι. Σύμφωνα με την εισαγγελία της Νάπολης, το πλήρωμα του πλοίου μετέφερε τους μετανάστες στο λιμάνι της Σαμπράτα, στη Λιβύη, και τους παρέδωσε στη λιβυκή ακτοφυλακή.
Ο πλοίαρχος και ο νομικός εκπρόσωπος της πλοιοκτήτριας εταιρείας αντιμετωπίζουν κατηγορίες παραβίασης του διεθνούς δικαίου, το οποίο απαγορεύει την επιστροφή μεταναστών σε χώρες όπου τα δικαιώματά τους απειλούνται. Η αρχή της «μη επαναπροώθησης» αποτελεί θεμελιώδη λίθο του διεθνούς προσφυγικού δικαίου, ενώ η Λιβύη δεν θεωρείται ασφαλής προορισμός.
Η «διάσωση» πραγματοποιήθηκε κοντά σε εξέδρα άντλησης πετρελαίου και φυσικού αερίου της ιταλικής πολυεθνικής εταιρείας ENI, ενώ, παρότι η περισυλλογή των μεταναστών έγινε από ιταλικό πλοίο, ο κυβερνήτης δεν ενημέρωσε, ως ώφειλε, τις ιταλικές αρχές. Η ENI είχε ισχυριστεί ότι η διάσωση είχε πραγματοποιηθεί υπό την αιγίδα της λιβυκής ακτοφυλακής. Χάρη, όμως, σε ερευνητικό ρεπορτάζ της ιταλικής εφημερίδας Avvenire, αποκαλύφθηκε ότι η λιβυκή ακτοφυλακή δεν διαθέτει σταθμό στη Σαμπράτα, η υπηρεσία «Ναυτική Διοίκηση Σαμπράτα», στην οποία φέρονται να παραδώθηκαν οι μετανάστες, δεν υπάρχει και η λιβυκή ακτοφυλακή ουδέποτε ενημερώθηκε για το περιστατικό.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, το πλήρωμα του ιταλικού πλοίου δεν προσπάθησε να ελέγξει την προέλευση των μεταναστών, δεν ενδιαφέρθηκε για την κατάσταση της υγείας των εγκύων και των ανηλίκων και απέφυγε να ενημερωθεί για το εάν οι μετανάστες επεδίωκαν να ζητήσουν άσυλο στην Ευρώπη. «Επρόκειτο για απροκάλυπτη επιχείρηση επαναπροώθησης από ιταλικό εμπορικό πλοίο», είπε ενώπιον του Κοινοβουλίου, στη Ρώμη, ο επικεφαλής του κόμματος Ιταλική Αριστερά, Νικόλα Φρατοϊάνι. Η δίκη αναμένεται να πραγματοποιηθεί εντός του Αυγούστου σε δικαστήριο της Νάπολης.