Η αναγεννησιακή προσωπογραφία του σουλτάνου Μωάμεθ Β΄ –περισσότερο γνωστού ως Μωάμεθ ο Πορθητής–, που αγοράστηκε από το Μητροπολιτικό Δημοτικό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε πλειστηριασμό του οίκου δημοπρασιών Christie’s, στο Λονδίνο, παρουσιάστηκε την Παρασκευή στην τουρκική πόλη, σε ειδική τελετή στην έδρα της δημοτικής αρχής. Η πρωτοβουλία του δήμου, όμως, έγινε δεκτή με επαίνους, συζητήσεις αλλά και επικρίσεις στην Τουρκία. Το έργο του Βενετσιάνου ζωγράφου του 15ου αιώνα Τζεντίλε Μπελίνι απεικονίζει τον Μωάμεθ (Μεχμέτ στα τουρκικά) δίπλα σε νεότερο άνδρα, η ταυτότητα του οποίου αποτέλεσε παραδοσιακά πεδίο διαμάχης.
Ο δήμαρχος της Πόλης, Εκρέμ Ιμάμογλου, δήλωσε πολύ ευτυχής για το απόκτημα, που στοίχισε στον δημοτικό κορβανά περισσότερα από ένα εκατ. δολάρια, σύμφωνα με το δίκτυο TRT World. «Ενιωσα μεγάλο ενθουσιασμό μόλις έμαθα ότι βγήκε σε δημοπρασία και έδωσα αμέσως εντολές για να ξεκινήσουν τη διαδικασία απόκτησής του. Η θέση ενός σημαντικού έργου του Μπελίνι με θέμα τον σουλτάνο Μεχμέτ είναι ασφαλώς η Κωνσταντινούπολη», είπε ο δήμαρχος.
Η ελαιογραφία σε ξύλο, μεγέθους 33 επί 45 εκατοστών, απεικονίζει στα δεξιά τον Μωάμεθ Β΄ τον Πορθητή. Η ανδρική φιγούρα στα αριστερά του σουλτάνου ενδέχεται να είναι ένας από τους γιους του και συγκεκριμένα ο Τσεμ. Αλλοι ειδικοί υποστηρίζουν ότι πρόκειται για Ευρωπαίο διπλωματικό απεσταλμένο, καθώς είναι προσεκτικά ξυρισμένος, πράγμα ασυνήθιστο για Οθωμανό αξιωματούχο.
Πολλοί Τούρκοι επαίνεσαν τον Ιμάμογλου, ο οποίος έχει αναδειχθεί στην ισχυρότερη προσωπικότητα της αντιπολίτευσης του CHP, για την αγορά του έργου. «Πολύ σωστή κίνηση», έγραψε σε μήνυμά του στο Twitter ο δημοφιλής Τούρκος τραγουδιστής Ατίλα Τας. Από την πλευρά του, ο δήμαρχος της Αγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς, μέλος και αυτός του CHP, που εξελέγη πέρυσι, όπως και ο Ιμάμογλου στην Κωνσταντινούπολη, έστειλε τα συγχαρητήριά του μέσω Twitter στον συνάδελφό του. Η ανταποκρίτρια της αμερικανικής Washington Post στην Τουρκία, Βανέσα Λάρσον, είπε ότι η πρωτοβουλία του Ιμάμογλου αποτελεί «σπάνια είδηση, η οποία ενώνει τους Τούρκους από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα».
Ο φιλοκυβερνητικός δημοσιογράφος Τσεμ Κουτσούκ χαρακτήρισε «ωραία κίνηση» την αγορά του έργου. «Πάντα επικρίναμε τον Εκρέμ Ιμάμογλου. Θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Η απόφασή του να αγοράσει το πορτρέτο του Πορθητή ήταν, όμως, ωραία κίνηση. Ο Μεχμέτ (Μωάμεθ) υπήρξε ο σημαντικότερος σουλτάνος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας», έγραψε ο Κουτσούκ στη συντηρητική εφημερίδα Turkiye.
Κάποιοι, ωστόσο, εμφανίσθηκαν επικριτικοί για την απόφαση του δημάρχου να δαπανήσει περισσότερο από ένα εκατ. δολάρια για μία ελαιογραφία σε καιρό οξυμένων οικονομικών προβλημάτων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού. Σε κύριο άρθρο της, η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Yeni Akit κατηγόρησε τον Ιμάμογλου για υποκρισία όσον αφορά τις καταγγελίες του για σπατάλες της προηγούμενης δημοτικής αρχής της Κωνσταντινούπολης, προσκείμενης στο AKP του προέδρου Ερντογάν.
Πολιτικές προεκτάσεις
Ο επίσης συντηρητικός σκιτσογράφος του κόμικ Misvak δημοσίευσε στο Twitter σκίτσο του Ιμάμογλου να κρατάει υπερήφανος το πορτρέτο του Πορθητή ενώ η Κωνσταντινούπολη πλημμυρίζει κάτω από τα πόδια του, αναφορά στις καταρρακτώδεις βροχές που έπληξαν στις αρχές του καλοκαιριού την τουρκική μεγαλούπολη.
«Πόσοι χαμηλόμισθοι πολίτες θα μπορούσαν να βοηθηθούν με τα χρήματα αυτά; Το ερώτημα είναι θεμιτό και δεν έχει κρυφά κίνητρα. Χαίρομαι που το έργο επέστρεψε στην Πόλη, αλλά αν ήμουν δήμαρχος θα δαπανούσα με διαφορετικό τρόπο τα κεφάλαια», έγραψε ο οικονομολόγος Γκιουνές Ασίκ. Τους επικριτές κατηγόρησε για υποκρισία, με τη σειρά της, η ακτιβίστρια Αρλέτ Αβαζιάν, υπενθυμίζοντας ότι η τουρκική προεδρία δαπάνησε 4 εκατ. δολάρια τον Μάιο για τη διοργάνωση μιας συναυλίας.
Η αγορά του πορτρέτου έχει σημαντικές πολιτικές προεκτάσεις. Ο συγγραφέας και ειδικός στα τουρκικά ζητήματα Λούις Φίσμαν σημειώνει ότι η πρωτοβουλία του Ιμάμογλου είχε ως στόχο να πλήξει το φιλοκυβερνητικό στρατόπεδο. «Μην ξεχνάτε ότι αυτός είναι ο δήμαρχος τον οποίο η κυβέρνηση και ο φιλοκυβερνητικός Τύπος προσπαθούν συνεχώς να υποσκάψουν. Η μεγάλη αυτή στιγμή εθνικής υπερηφάνειας τούς υποχρεώνει, όμως, να υμνήσουν τον Ιμάμογλου. Πρόκειται για μεγάλη πολιτική επιτυχία του», λέει ο Φίσμαν.