H συμφωνία των τριών μεγαλύτερων παλαιστινιακών οργανώσεων για τη διακοπή της ένοπλης δράσης τους εναντίον των Ισραηλινών δεν έγινε καλή τη πίστει γεγονός που καθιστά την εκεχειρία εύθραυστη. O Μαχμούντ Αμπάς έστησε παγίδα στη Χαμάς και στις λοιπές ένοπλες οργανώσεις. Ελπίζει ότι θα θερίσει τους καρπούς μιας ήρεμης περιόδου, προκειμένου να εκμαιεύσει παραχωρήσεις από την ισραηλινή κυβέρνηση. Στη συνέχεια σκοπεύει να χρησιμοποιήσει το πολιτικό κέρδος που φιλοδοξεί ότι θα αποκομίσει, ούτως ώστε να συμμορφωθεί πλήρως με τους όρους του προσχεδίου, κατάσχοντας όπλα και συλλαμβάνοντας όποιον επιχειρήσει να παραβιάσει την εκεχειρία.
Η ηγεσία της Χαμάς βλέπει ξεκάθαρα την παγίδα, αλλά οι ηγέτες της οργάνωσης ευελπιστούν ότι η εκεχειρία θα καταρρεύσει συμπαρασύροντας μαζί της τον κ. Αμπάς και τον «οδικό χάρτη».
Πιέσεις σε χρηματοδότες
Το ερώτημα είναι γιατί η Χαμάς επέλεξε να παίξει το παιχνίδι της παλαιστινιακής κυβέρνησης. H ήττα του Σαντάμ Χουσεΐν είχε ως αποτέλεσμα τον πολλαπλασιασμό των διεθνών πιέσεων προς τους βασικούς χρηματοδότες της Χαμάς, τη Συρία και το Ιράν. Επιπλέον, η Φατάχ ήταν αυτή που ηγήθηκε της ιντιφάντα και από τη στιγμή που η οργάνωση αυτή επιδίωξε την εκεχειρία, η Χαμάς ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει.
Ο κ. Αμπάς βρίσκεται σε εγρήγορση διότι αντιλαμβάνεται ότι η Φατάχ, της οποίας είναι ιδρυτικό στέλεχος, έχει προβλήματα. Οταν η Χαμάς ενεπλάκη στην εξέγερση, η Φατάχ υποχρεώθηκε να αλλάξει πολιτική προκειμένου να ανακτήσει τον, μέχρι πρότινος δεδομένο, σεβασμό του απλού λαού. Πολλοί υποστηρίζουν ότι το μεγάλο λάθος του Γιασέρ Αραφάτ ήταν ότι «προσπάθησε να ξεπεράσει και να υπερκεράσει τη Χαμάς». Δεδομένης της θέσης της Φατάχ υπέρ της λύσης των δύο κρατών, το εν λόγω εγχείρημα ήταν άτοπο. H παράταξη των κ. Αραφάτ και Αμπάς στην προσπάθειά της να ανταγωνιστεί τη Χαμάς έδειξε διατεθειμένη να εξισλαμιστεί (το ένοπλο παρακλάδι της ονομάστηκε «Ταξιαρχίες των Μαρτύρων της Αλ Ακσά») και υιοθέτησε την τακτική των επιθέσεων αυτοκτονίας. Οι Ισραηλινοί πείστηκαν, τελικώς, ότι η Φατάχ επιδίωκε την καταστροφή του Ισραήλ, όπως η Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ. Μπορεί η βία να αύξησε τη δημοτικότητα της Φατάχ, αλλά γιγάντωσε και την επιθετικότητα του Ισραήλ που ανακατέλαβε τη Δυτική Οχθη και επέβαλε περιορισμούς στις μετακινήσεις των Παλαιστινίων.
Πρόβλημα η Φατάχ
Κατά τη διάρκεια του 2003 και ενώ η κυβέρνηση Σαρόν είχε ανακαταλάβει τα παλαιστινιακά εδάφη, ορισμένοι αξιωματούχοι της Φατάχ, πεπεισμένοι ότι η παράταξη είχε χάσει τον έλεγχο της νεολαίας, πρότειναν την έναρξη επαφών με μετριοπαθείς Ισραηλινούς. Κάποιοι άλλοι αντιπρότειναν τον περιορισμό των επιθέσεων στους στρατιωτικούς στόχους. O κ. Αμπάς, όμως, επιλέγοντας την ανοικοδόμηση των σχέσεων με τις ΗΠΑ απαίτησε τον τερματισμό της βίας, προβάλλοντας τη Φατάχ ως την παράταξη που μπορεί να αποκομίσει οφέλη για τους Παλαιστινίους διά της διαπραγματευτικής οδού. Εν ολίγοις, το μεγαλύτερο πρόβλημα του κ. Αμπάς είναι η Φατάχ. Στελέχη της παράταξης δεν κρύβουν ότι ο έλεγχος στα παρακλάδια της Αλ Ακσά δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Επιπλέον, ο κ. Αραφάτ μπορεί να αντιδράσει απρόσμενα αν αισθανθεί ότι απειλείται από την άνοδο της δημοτικότητας του κ. Αμπάς. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η Φατάχ πρόβαλε την τελευταία στιγμή αντιρρήσεις στη συμφωνία της εκεχειρίας. Μακροπρόθεσμα, αν η εκεχειρία κρατήσει, η στρατηγική του κ. Αμπάς θα κριθεί από το κατά πόσον οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις θα μειώσουν την επιρροή των ισλαμιστών, προσδίδοντας λαϊκή υποστήριξη στη λύση των δύο κρατών.
Συνάντηση Σαρόν – Αμπάς και αποχώρηση από τη Βηθλεέμ
ΡΑΜΑΛΑ. Λίγες ώρες πριν από την προγραμματισμένη για αργά χθες το βράδυ συνάντηση του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Αριέλ Σαρόν και του Παλαιστίνιου ομολόγου του, Μαχμούντ Αμπάς, ο Γιάσερ Αραφάτ ισχυρίστηκε ότι οι παλαιστινιακές αρχές συνέλαβαν τους δράστες της δολοφονίας του Βούλγαρου εργάτη που έπεσε προχθές νεκρός στη Δυτική Οχθη. Την ίδια στιγμή, ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε τη διαδικασία αποχώρησής του από τη Βηθλεέμ, απομακρύνοντας βαρύ οπλισμό και άρματα μάχης από τις βάσεις της ευρύτερης περιοχής.
Τα επόμενα βήματα των δύο πλευρών στο πλαίσιο της εφαρμογής του ειρηνευτικού προσχεδίου αναμένονταν να βρεθούν στο επίκεντρο της χθεσινής συνάντησης των κ.κ. Αμπάς και Σαρόν. O Παλαιστίνιος πρωθυπουργός φερόταν διατεθειμένος να ζητήσει από τον Ισραηλινό ομόλογό του την άρση των περιορισμών στις μετακινήσεις των Παλαιστινίων στη Δυτική Οχθη, να θέσει εκ νέου το ζήτημα της απελευθέρωσης των κρατουμένων που κατηγορούνται για συμμετοχή σε τρομοκρατικές ενέργειες και να απαιτήσει τον τερματισμό της ανοικοδόμησης του «προστατευτικού τείχους» στη Δυτική Οχθη, για το οποίο η ισραηλινή πλευρά ισχυρίζεται ότι αποσκοπεί στην αποτροπή επιθέσεων από τους παραστρατιωτικούς. AFP, Ρόιτερς