ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Σε διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Γερμανίας – Ιταλίας εξελίχθηκε η προχθεσινή «έμπνευση» του Ιταλού πρωθυπουργού και προεδρεύοντος της E.E. Σίλβιο Μπερλουσκόνι, να παρομοιάσει Γερμανό ευρωβουλευτή με αξιωματικό των στρατοπέδων συγκέντρωσης. Χθες το βράδυ, ο Μπερλουσκόνι ζήτησε προσωπικά συγγνώμη από τον Γερμανό καγκελάριο Σρέντερ.
Το κλίμα στην Ευρωπαϊκή Ενωση την επαύριο του περιστατικού αυτού ήταν ιδιαίτερα βαρύ, καθώς, ούτε και όσοι προειδοποιούσαν για τις αδυναμίες της προεδρίας Μπερλουσκόνι δεν μπορούσαν να φανταστούν μια τέτοια αρχή. «Προσδοκώ από τον Ιταλό πρωθυπουργό να ζητήσει επισήμως συγγνώμη γι’ αυτή την απαράδεκτη σύγκριση», δήλωσε ενώπιον του γερμανικού Κοινοβουλίου ο Γερμανός καγκελάριος Σρέντερ. Αργότερα, ο Σρέντερ ανακοίνωσε ότι δέχθηκε τηλεφώνημα, με το οποίο ο Μπερλουσκόνι «εξέφρασε τη θλίψη του για την επιλογή των λέξεων και για τη σύγκριση».
«Βλέπει» σκευωρίες
Ερωτηθείς για το περιστατικό, ο Μπερλουσκόνι είπε ότι όλα «προετοιμάστηκαν καταλλήλως από την αντιπολίτευση», επαναλαμβάνοντας έτσι τη συνήθη τακτική της απόδοσης των προβλημάτων του (συμπεριλαμβανομένων και των δικαστικών) σε σκευωρία της ιταλικής κεντροαριστεράς. Ωστόσο, οι φραστικές ακρότητες του Μπερλουσκόνι δεν βρήκαν ευήκοον ους ούτε στο εσωτερικό του δικού του συνασπισμού. O υπουργός Εξωτερικών Τζανφράνκο Φίνι τον συμβούλεψε να ζητήσει συγγνώμη, πράγμα που ο «καβαλιέρε» δεν έκανε.
Το επίμαχο περιστατικό εκτυλίχθηκε την Τετάρτη, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Ευρωκοινοβούλιο, μετά την ανάγνωση των προτεραιοτήτων της ιταλικής προεδρίας.
Για τη μετανάστευση
Ο Σουλτς τον κατέκρινε επί της ουσίας, λέγοντάς του ότι στο θέμα της μετανάστευσης, οι αρχές της Χάρτας Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της E.E. τις οποίες οφείλει να προασπίσει ως προεδρεύων, έρχονται σε ευθεία αντίθεση με τις θέσεις του υπουργού του, αρχηγού της Λέγκας του Βορρά Ουμπέρτο Μπόσι. «Υπερασπιστείτε αυτές τις αξίες πρώτα έναντι του υπουργού σας» είπε στον Μπερλουσκόνι. Επίσης, του επισήμανε ότι στις προτεραιότητες της προεδρίας δεν περιέλαβε το πανευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης ή τη θέσπιση της θέσης Ευρωπαίου εισαγγελέα και την αμοιβαία αναγνώριση δικαστικών εγγράφων μεταξύ των κρατών-μελών. Είναι γνωστό ότι ο Μπερλουσκόνι τάσσεται εναντίον τέτοιων μέτρων, λόγω του γεγονότος ότι ως επιχειρηματίας έχει δικαστικά προβλήματα σε άλλες χώρες της E.E. (συγκεκριμένα στην Ισπανία), τα οποία παρακάμπτει λόγω της ύπαρξης διασυνοριακών εμποδίων. Σε ένα τέτοιο κατηγορητήριο, ο Μπερλουσκόνι απάντησε με την τελείως «ξεκάρφωτη» αναφορά στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. «Κύριε Σουλτς, γνωρίζω ότι υπάρχει στην Ιταλία ένας παραγωγός που γυρίζει ταινία για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των ναζί. Θα σας προτείνω για το ρόλο του κάπο. Θα σας πήγαινε τέλεια», είπε. Με τη δήλωση αυτή, που έκανε το γύρο της Ευρώπης και του κόσμου, ο Μπερλουσκόνι κατόρθωσε να αποσπάσει την προσοχή όχι μόνο από τις προτεραιότητες της ιταλικής προεδρίας, αλλά και από τα εναντίον του επιχειρήματα που ανέφερε ο Σουλτς.
Οργισμένα αντέδρασε ο ευρωπαϊκός Τύπος
Την οργισμένη αντίδραση του ιταλικού και συνολικά του ευρωπαϊκού Τύπου προξένησε το προχθεσινό περιστατικό στο ευρωκοινοβούλιο, ενώ η μόνη ιταλική εφημερίδα που υπερασπίστηκε τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι είναι η Il Foglio, που, συμπτωματικά, ανήκει στην οικογένειά του.
Ηταν γκάφα;
Μερικές εφημερίδες έκαναν λόγο για «γκάφα», ενώ άλλες τόνισαν το ακριβώς αντίθετο. «Δεν ήταν ένα απλό σφάλμα» έγραψε η γερμανική Ταγκεσπίγκελ. «Ηταν ο πραγματικός, γνήσιος Μπερλουσκόνι». Την άποψη αυτή εξέφρασε και η ισπανική Ελ Περιόδικο, που παρατήρησε ότι, σε αντίθεση με τα όσα συνήθως συμβαίνουν στο Κοινοβούλιο, ο Μπερλουσκόνι έφθασε μακιγιαρισμένος για να φαίνεται καλά στον τηλεοπτικό φακό. Παρά το μακιγιάζ «ο Μπερλουσκόνι έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο», πιστεύει η εφημερίδα.
Η γαλλική Λιμπερασιόν επαίνεσε τον Μπερλουσκόνι για την ομιλία του αναφορικά με τις προτεραιότητες της προεδρίας, όμως τόνισε ότι ο Ιταλός πρωθυπουργός κατέστρεψε την πρώτη του εμφάνιση ως προεδρεύων απευθύνοντας εναντίον ενός μέλος του στενού περιβάλλοντος του καγκελαρίου Σρέντερ «τη χειρότερη προσβολή για έναν Γερμανό». H γαλλική Φιγκαρό έγραψε ότι ο Μπερλουσκόνι «εκπλήρωσε τις χειρότερες προσδοκίες». H βρετανική Σαν, γνωστή για τον αντιευρωπαϊσμό της, θεώρησε τη σύγκρουση «αναμενόμενη». «Τι αποδεικνύει αυτό;» έγραψε η Σαν «Οτι η ιδία η Ευρώπη είναι μια μεγάλη χαρούμενη οικογένεια δεν είναι βιώσιμη και ρεαλιστική».
Ελλειψη θεσμικής κουλτούρας
Στην Ιταλία, η εφημερίδα Ρεπούμπλικα κατηγόρησε τον Μπερλουσκόνι για ερασιτεχνισμό και έλλειψη θεσμικής κουλτούρας, και επίδειξη δύναμης που αντικαθιστά τη γνώση και την πολιτική ικανότητα. H Λα Στάμπα τον συμβούλεψε να κρατήσει τους ατυχείς αστεϊσμούς για τον εαυτό του, ενώ η οικονομική «Σόλε 24 Ορε» θεώρησε ότι «δεν υπάρχει δικαιολογία, ο Μπερλουσκόνι δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό του να πέφτει σε τέτοια τεράστια σφάλματα». H Κοριέρε ντε λα Σέρα κατέκρινε τον πρωθυπουργό γιατί, αν και οι επιθέσεις εναντίον του ήταν αναμενόμενες, δεν τις αντιμετώπισε με τη δέουσα ψυχραιμία. Μόνο η Ιλ Φόλιο συμφώνησε απόλυτα με τον Μπερλουσκόνι, γράφοντας επί λέξει «O πρωθυπουργός ορθότατα αποκάλεσε τον κ. Σουλτς «κάπο». O σοσιαλιστής ευρωβουλευτής τον είχε μεταχειριστεί σαν ανήλικο παραβάτη».
Ποιος είναι ο «κάπο»
Τι ακριβώς εννοούσε ο Ιταλός πρωθυπουργός Μπερλουσκόνι όταν αποκαλούσε τον βουλευτή των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών Μάρτιν Σουλτς «κάπο» σε στρατόπεδο συγκέντρωσης; Στα λατινικά capo είναι το κεφάλι, ενώ στα ιταλικά η λέξη σημαίνει τον αρχηγό, τον επικεφαλής, χωρίς αρνητικές συνυποδηλώσεις. Ωστόσο, όταν πρόκειται για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η χροιά της είναι απόλυτα αρνητική. Στη σκοτεινή εποχή των ναζί, «κάπο» ήταν οι κρατούμενοι που συνεργάζονταν με τις αρχές του στρατοπέδου για να ελέγχουν, συχνότατα διά της βίας, τους υπόλοιπους κρατουμένους. Ετσι, εφόσον ο πληθυσμός των στρατοπέδων αποτελείτο κατά κύριο λόγο από Εβραίους, στις θέσεις των κάπο βρίσκονταν εβραίοι. Οι κάτοχοι αυτού του αξιώματος τύγχαναν καλύτερης μεταχείρισης, ενώ συχνά προέρχονταν από το χώρο του υποκόσμου. Σύμφωνα με έναν άλλο ορισμό, κάπο ονομάζονταν όλοι οι εβραίοι υπάλληλοι που συνεργάζονταν με τους ναζί. Θεωρείται πιθανό ο όρος να ήρθε στη Γερμανία από Ιταλοεβραίους κρατούμενους στο Νταχάου στη δεκαετία του ’30.