«Είναι καιρός να εκσυγχρονιστούμε»

«Είναι καιρός να εκσυγχρονιστούμε»

4' 31" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Οι σοσιαλδημοκράτες θα πρέπει να στρέψουν το βλέμμα τους τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον. Είμαστε κληρονόμοι ενός κινήματος με ευγενή ιστορία: μια ιστορία αγώνων για την ελευθερία, τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και την αλληλεγγύη. Τον περασμένο Μάιο γιορτάσαμε την 140ή επέτειο από την ίδρυση του SPD. Το κόμμα επέζησε των διώξεων που υπέστη και κατάφερε να μετατραπεί σε κορυφαία πολιτική δύναμη στη χώρα μας. Εξελίχθηκε από μια απλή ένωση για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης σε ένα σύγχρονο κόμμα το οποίο απευθύνεται στις φιλοδοξίες εκείνων που ταυτίζονται με τους στόχους των ίσων ευκαιριών, της αλληλεγγύης και της ίσης συμμετοχής.

Νέα ατζέντα

Ομως η ιστορία μας δεν πρέπει να τελειώσει εδώ. Μια σοσιαλδημοκρατία η οποία θα περνά την ώρα της αναπολώντας το παρελθόν θα αποτελέσει, στην καλύτερη περίπτωση, μια ένδοξη ανάμνηση. Στη χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε να μετατραπεί σε ένα κίνημα αντίδρασης. Αν δεν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια νέα ατζέντα η οποία να απευθύνεται στη σημερινή πραγματικότητα, θα δικαιώσουμε όλους εκείνους που ήδη έχουν κηρύξει το τέλος της σοσιαλδημοκρατίας.

Η παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί «επιλογή». Είναι μια πραγματικότητα. Ενέχει κινδύνους, δημιουργεί αγωνίες, προσφέρει όμως ταυτοχρόνως και πολλές ευκαιρίες. Αν δεν καταφέρουμε να εκσυγχρονιστούμε, αν δεν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε σύγχρονες «κοινωνικές οικονομίες της αγοράς» τότε θα μας εκσυγχρονίσουν αναγκαστικά οι ανεξέλεγκτες δυνάμεις της αγοράς και η ελευθερία θα αποτελεί ένα αγαθό για τους ολίγους.

Στη Γερμανία, όπως και σε κάποιες άλλες ευρωπαϊκές χώρες, τα συστήματα της κοινωνικής ασφάλισης στηρίχθηκαν σε μια βιομηχανική κοινωνία και στην πλήρη απασχόληση. Οι συντάξεις, το σύστημα υγείας και τα ταμεία της ανεργίας στηρίχθηκαν στη συνεισφορά του εργατικού δυναμικού. Οι αποδοχές απ’ όλα τα παραπάνω αντιμετωπίζονταν ως «επιστροφή χρημάτων», μέσω ενός κύκλου συμβολαίων μεταξύ των νεότερων και των γηραιότερων, μεταξύ των εργαζόμενων και των ανέργων, των υγιών και εκείνων που χρειάζονταν υγειονομική περίθαλψη.

Μια κοινωνία η οποία γερνά, οι νέες μορφές εργασίας και η μείωση των ρυθμών ανάπτυξης έχουν εκτινάξει το κόστος εργασίας σε νέα ύψη. Οι περιορισμοί στον προϋπολογισμό απαιτούν περιορισμό του καταναλωτισμού και ενίσχυση των επενδύσεων στην υποδομή, την εκπαίδευση και τις νέες τεχνολογίες. Αν θέλουμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη και την εργασία, θα πρέπει να μειώσουμε το κόστος των δαπανών που τελικώς περιορίζουν το εισόδημα των εργαζομένων.

Οι οικονομικοί περιορισμοί δεν αποτελούν τη μόνη κινητήρια δύναμη πίσω από το μεταρρυθμιστικό μας πρόγραμμα. H μεταρρύθμιση του κράτους πρόνοιας αποτελεί επίσης προϋπόθεση για την επιτυχία των επόμενων γενεών. Κατά το παρελθόν, βασικός στόχος του κράτους πρόνοιας ήταν η αναδιανομή του πλούτου. Πρώτον, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι προκειμένου να αναδιανέμεται ο πλούτος, πρέπει να παράγεται. Δεύτερον, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι και η αναδιανομή έχει κάποιους περιορισμούς. Τρίτον, τα σύνθετα συστήματα αναδιανομής του πλούτου συνήθως προκαλούν παρενέργειες. Για παράδειγμα, η ύπαρξη μακροχρόνιων επιδομάτων ανεργίας για τους ηλικιωμένους εργαζόμενους, οδηγούν τους εργοδότες στην ευκολότερη απόλυσή τους. O Φερντινάντ Λασάλ είχε πει κάποτε ότι «κάθε πολιτική δράση ξεκινά με την αλήθεια». Σήμερα, μια από τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε είναι η πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, το πέρασμα σε μια ψηφιακή οικονομία και οι δημογραφικές αλλαγές που οδηγούν σε μια πιο γερασμένη κοινωνία. Αν δεν αποδεχθούμε αυτές τις πραγματικότητες και δεν αναλύσουμε τις επιπτώσεις τους στο σύστημα της κοινωνικής πρόνοιας, διακυβεύουμε το ίδιο μας το μέλλον.

Οι ασφαλιστικές συνεισφορές που ζητούμε από τους νέους εργαζόμενους που δεν έχουν καμία ελπίδα να πάρουν πίσω τα χρήματά τους δεν προωθούν την κοινωνική δικαιοσύνη. Το ίδιο ισχύει για ένα σύστημα υγείας το οποίο χρηματοδοτείται μόνο από τις υψηλές εισφορές των εργοδοτών.

Υπάρχει και κάτι ακόμη που θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι «αριστεροί» επικριτές μας. Δεν θα πρέπει απλώς να δημιουργήσουμε και να διαφυλάξουμε την κοινωνική δικαιοσύνη για όσους ζουν και εργάζονται σήμερα, αλλά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας και το μέλλον των επόμενων γενιών. Αν αλλάξουμε τους τρόπους με τους οποίους εξασφαλίζουμε κοινωνική δικαιοσύνη και όχι -επαναλαμβάνω- τις αρχές μας, τότε εξασφαλίζουμε το μέλλον. Θα πρέπει να αντισταθούμε σε όσους υποστηρίζουν ότι το κοινωνικό κράτος και τα δικαιώματα των εργαζομένων αποτελούν πηγή όλων των δεινών, όμως η αντίστασή μας σε αυτούς τους νεοφιλελεύθερους θα είναι πιο επιτυχημένη αν μπορέσουμε να εκσυγχρονίσουμε το κράτος πρόνοιας.

Οι απαντήσεις μας

Η παγκοσμιοποίηση και οι αλλαγές που απειλεί να επιφέρει δεν θα πρέπει να μας παρασύρει. Είναι δική μας ευθύνη να αντιμετωπίσουμε τους κινδύνους που προκαλεί η ανασφάλεια και η ανισότητα, και να προωθήσουμε όλες τις κοινωνικές δημοκρατικές απαντήσεις σε αυτά τα ζητήματα. Θα πρέπει να αποφύγουμε τις «στενές» προσεγγίσεις. Δεν θα πρέπει να εργαστούμε μόνο για την προώθηση του ελεύθερου εμπορίου, αλλά και τη δυνατότητα όλων να συμμετέχουν δίκαια σε αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τις απειλές που αντιμετωπίζει η παγκόσμια ασφάλεια. Οι σοσιαλδημοκράτες ποτέ δεν αντιμετώπιζαν τον πόλεμο ως συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα. Αν και δεν είμαστε ειρηνιστές, τασσόμαστε υπέρ της πρόληψης των συγκρούσεων. H ασφάλεια μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την καταπολέμηση της ανασφάλειας, πολιτικά, οικονομικά και πολιτισμικά. H Ευρώπη χτίστηκε μέσα από τις στάχτες του πολέμου. Σήμερα στέκεται μπροστά στην ενοποίηση. Στόχος μας θα πρέπει να είναι η δημιουργία μιας ακόμη πιο ενωμένης Ευρώπης. Και εδώ, όπως και στα εσωτερικά μας ζητήματα, πρέπει να δείξουμε ότι είμαστε αποφασισμένοι να θέσουμε υπό μια σημαντική δοκιμή όλα μας τα πολιτικά εργαλεία: μπορούν τα εργαλεία μας να οδηγήσουν σε επίτευξη των στόχων μας και στη δημιουργία περισσότερων και καλύτερων ευκαιριών; Αν όχι, είμαστε έτοιμοι να τα εγκαταλείψουμε για χάρη της διαφύλαξης των αξιών μας; Αν μπορούμε να το κάνουμε, τότε το μέλλον ανήκει στην σοσιαλδημοκρατία.

(1) O Γκέρχαρντ Σρέντερ είναι καγκελάριος της Γερμανίας.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή