H είδηση του θανάτου του ειδικού συμβούλου του βρετανικού υπουργείου Αμυνας και πρώην επιθεωρητή όπλων στο Ιράκ Ντέιβιντ Κέλι, το πτώμα του οποίου ανακαλύφθηκε το πρωί της Παρασκευής στο Οξφορντσάιρ, έχει κλονίσει τη βρετανική κυβέρνηση περισσότερο απ’ ό,τι όλοι οι νεκροί του πολέμου μαζί. O 59χρονος Κέλι βρισκόταν στο επίκεντρο της διαμάχης για το αν η βρετανική κυβέρνηση παρενέβη ή όχι στις εκθέσεις των μυστικών υπηρεσιών για να εμφανίσει ως σημαντικό τον κίνδυνο των όπλων του Ιράκ και να δικαιολογήσει τον πόλεμο. Σύμφωνα με τη σύζυγό του, ο θάνατος του επιστήμονα οφείλεται σε αυτοκτονία, εκδοχή που δεν έχει επιβεβαιωθεί επισήμως.
«Πρόκειται για μια απόλυτη τραγωδία», δήλωσε ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ, συνιστώντας αυτοσυγκράτηση σε ό,τι αφορά τις πιθανές ερμηνείες, έως ότου διεξαχθεί ανεξάρτητη έρευνα.
Ολα άρχισαν στις 29 Μαΐου, όταν ο δημοσιογράφος που καλύπτει αμυντικά θέματα για το BBC Αντριου Γκίλιγκαν επικαλέστηκε συζητήσεις με πηγές του υπουργείου Αμυνας, που τον ενημέρωσαν ότι η κυβέρνηση είχε «χαλκεύσει» τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών για τα όπλα του Ιράκ. H κυβέρνηση επιδόθηκε σε έναν αγώνα να διαψεύσει τον Γκίλιγκαν και άσκησε πρωτοφανείς πιέσεις στο BBC να αποκαλύψει τις πηγές του. Το BBC δεν το έπραξε και ύστερα από μερικές εβδομάδες εσωτερικής έρευνας, το βρετανικό υπουργείο Αμυνας άρχισε να σκιαγραφεί το προφίλ του πληροφοριοδότη και έφτασε να υποδείξει ότι πρόκειται για τον Κέλι. O Κέλι, μικροβιολόγος και διεθνούς φήμης ειδικός για θέματα βιολογικού πολέμου, παραδέχθηκε ότι είχε συνάντηση με τον Γκίλιγκαν, όμως αρνήθηκε ότι ο ίδιος αποτελεί την κύρια πηγή του επίμαχου ρεπορτάζ, που «καίει» τον Τόνι Μπλερ και τον συμβουλο επικοινωνιών του, τον Αλασταϊρ Κάμπελ.
Η διακομματική επιτροπή της Βουλής που ερευνά κατά πόσον η Βρετανία είχε ή όχι λόγους να εμπλακεί σ’ αυτό τον πόλεμο κάλεσε και τον Μπλερ (που δεν παρουσιάστηκε) και τον Κάμπελ και τον Κέλι. O σύμβουλος του πρωθυπουργού μετέτρεψε την κατάθεσή του σε πύρινο λόγο κατά του BBC και των ύποπτων πηγών του, ενώ ο επιστήμονας αντιμετώπισε ποταμό ερωτήσεων και επέμεινε ότι δεν έδωσε εκείνος τις πληροφορίες. O πρόεδρος της επιτροπής, βουλευτής των Εργατικών Ντόναλντ Αντερσον κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Κέλι είναι «σχεδόν απίθανο» να αποτελεί την πηγή του ρεπορτάζ και παραπονέθηκε γραπτώς στον υπουργό Εξωτερικών Τζακ Στρο ότι η κυβέρνηση «μεταχειρίστηκε άσχημα τον Κέλι.»
Βουλευτές της αντιπολίτευσης έθεσαν την ίδια σκέψη με πιο σκληρούς όρους. «Είστε ο αποδιοπομπαίος τράγος, έτσι;» ερωτήθη ο Κέλι κατά την κατάθεσή του. H απόψη μερίδας της αντιπολίτευσης είναι ότι η κυβέρνηση, θέλοντας να διαψεύσει το BBC, είπε ότι η μοναδική πηγή του ρεπορτάζ ήταν ο Κέλι, με αποτέλεσμα ο Κέλι να διαψεύσει και να μπορέσει έτσι η κυβέρνηση να ισχυριστεί ότι το BBC επινόησε το ρεπορτάζ από το μηδέν.
Μπροστά στην επιτροπή, ο Κέλι ήταν ήρεμος, όμως οι οικείοι του έλεγαν ότι είναι αποδέκτης τεράστιων πιέσεων.
Το πρωί της Πέμπτης, πριν από την εξαφάνισή του, ο Κέλι είχε στείλει μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σε έναν δημοσιογράφο, όπου έγραφε ότι περιμένει «έως το τέλος της εβδομάδας» για να κρίνει πώς πήγε η κατάθεσή του στην επιτροπή και αναφερόταν σε «πολλούς σκοτεινούς παίκτες που παίζουν παιχνίδια.» Με βάση προηγούμενες συνομιλίες με τον Κέλι, οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» πιστεύουν ότι οι λέξεις αναφέρονται σε ανθρώπους του υπουργείου Αμυνας και των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, με τους οποίους ο Κέλι είχε συχνές διαφωνίες σε ό,τι αφορά την ερμηνεία των πληροφοριών.
Ως επιθεωρητής βιολογικών όπλων της UNSCOM, της υπηρεσίας του OHE που ερευνούσε την καταστροφή των όπλων του Ιράκ το 1994-1999, ο Κέλι είχε μεταβεί 36 φορές στο Ιράκ.