Εκνευρίζεστε με το που μπαίνει ο διευθυντής σας στο γραφείο; Δεν έχετε παρά να υποβάλετε μήνυση κατά των εργοδοτών σας, οι οποίοι δεν σας εξασφαλίζουν κατάλληλες συνθήκες ηρεμίας στην εργασία σας. Νιώθετε κουρασμένος όταν ξυπνάτε το πρωί; Κάνετε μήνυση στην εταιρεία που κατασκεύασε το στρώμα σας που δεν σας έκανε να «κοιμόσαστε σαν πουλάκι», όπως καυχιόταν η διαφήμιση. Τσακωθήκατε με τη σύζυγό σας; Ασφαλώς θα έφταιγαν οι ουσίες που υπήρχαν στον καφέ που ήπιατε, που σας μεταμόρφωσαν σε επιθετικό ον. Μια μήνυση εναντίον της επιχείρησης που παρήγαγε το προϊόν θα σας αποζημιώσει για τη «διατάραξη» της οικογενειακής γαλήνης.
Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται παράλογα, αλλά στις ΗΠΑ και -πρόσφατα- στη Βρετανία, υπάρχουν άνθρωποι που έχουν κερδίσει υποθέσεις για λόγους πολύ πιο αστείους από τους προαναφερθέντες: Ο Ντέιβιντ Ρόουλαντς αποζημιώθηκε από τις τοπικές αρχές του Γουίλτσαϊρ διότι έπεσε κατά λάθος σε μια οδική πινακίδα, αν και παραδέχθηκε ότι δεν πρόσεχε την ώρα που περπατούσε. H Μάντλιν ΜακΝτόναλντ έσυρε στα δικαστήρια την κομμώτριά της διότι το νέο της χτένισμα «την έκανε να δείχνει σαν γριά 80 χρόνων», ενώ ο Μάικλ Γκόλντμαν μήνυσε τους διοργανωτές ενός τουρνουά παιχνιδιού Σκραμπλ διότι κήρυξαν την έναρξη ενώ ο ίδιος βρισκόταν στην τουαλέτα. Πέρα από τις γελοιότητες, οι δυτικές χώρες, με πρώτες τις αγλλοσαξονικές, τείνουν να υποκαταστήσουν το ρόλο της νομοθετικής εξουσίας με εκείνον της δικαστικής. Από ζητήματα που αφορούν τις ιδιορρυθμίες ανθρώπων μέχρι σοβαρά θέματα δημόσιας υγείας, η πολιτική δεν σφυρηλατείται από τους νομοθέτες, αλλά από τους δικηγόρους και τους δικαστές.
Η δημοσιογράφος των «Financial Times» Patti Waldmeir, με αφορμή τις υποθέσεις εναντίον των εταιρειών φαστ φουντ για ανθυγιεινά συστατικά που οδηγούν τους καταναλωτές στην παχυσαρκία, έκανε ένα πολύ έξυπνο σχόλιο: «Είναι φανερό ότι οι νομοθέτες στις ΗΠΑ έχουν αποτύχει να προστατεύσουν τους πολίτες από τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, την οπλοκατοχή, τα λιπαρά στις τροφές. Οι δικηγόροι, με κίνητρο το κέρδος και υποκινούμενοι από τους ακτιβιστές, έσπευσαν να καταλάβουν το κενό που έχει αφήσει πίσω της η δημοκρατική διακυβέρνηση. Ετσι, στο μυαλό των απλών ανθρώπων οι μηνύσεις -ειδικά σε θέματα δημόσιας υγείας- είναι η ζωντανή απόδειξη ότι οι δημοκρατικοί θεσμοί λειτουργούν».
Ολοι όσοι αρχίζουν έναν δικαστικό αγώνα εναντίον επιχειρηματιών ποντάρουν όχι τόσο στο τι λέει η κοινή λογική (δεν μπορείς π.χ. να κατηγορήσεις τα φαστ φουντ αν τρως πέντε χάμπουργκερ την ημέρα και κατέληξες παχύσαρκος) αλλά στην αρνητική δημοσιότητα που θα εισπράξουν οι τελευταίοι. Με αυτόν τον τρόπο, όμως, δεν λύνεται κανένα πρόβλημα. Εταιρείες -όπως η Kraft- ανακοίνωσαν πρόσφατα ότι θα αφαιρέσουν τα λιπαρά από τα προϊόντα τους υπό το φόβο των μηνύσεων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι Αμερικανοί θα έχουν τα επόμενα χρόνια λιγότερους πολίτες με προβλήματα παχυσαρκίας. Εξίσου παχύ θα παραμένει και το πορτοφόλι των δικηγόρων που έχουν βρει μια καλή «φάμπρικα» για να βγάζουν εύκολα και άνετα χρήματα. Το χειρότερο; Οσο περνάει ο καιρός, καλλιεργείται περισσότερο η κουλτούρα της «δικομαχίας», διαμορφώνοντας τις συνειδήσεις πολιτών. Σε λίγα χρόνια αντί να δεχόμαστε τις ευθύνες μας, θα προσπαθούμε να τις χρεώσουμε σε μια εταιρεία, στις δημοτικές αρχές, στα σούπερ μάρκετ και τα φαστ φουντ. Ολοι θα είναι υπόλογοι για το τι θα μπορεί να μας συμβεί, εκτός από εμάς τους ίδιους…