O λογαριασμός του πολέμου ανέρχεται στα ύψη και η λαϊκή εμπιστοσύνη προς την αμερικανική κυβέρνηση διαβρώνεται. O πρόεδρος Τζορτζ Μπους μάλλον χρειάζεται τα Ηνωμένα Εθνη -τον διεθνή οργανισμό που ταπείνωσε και αγνόησε προπολεμικά- περισσότερο από κάθε άλλη φορά. Το Ιράκ παραδίδει στην κυβέρνηση Μπους ορισμένα δύσκολα, αλλά αναγκαία μαθήματα. Μια από τις αλήθειες που αφορούν στο εσωτερικό, είναι πως η κατατρομοκράτηση των ψηφοφόρων μπορεί να αποδώσει μόνο βραχυπρόθεσμα.
Ο πρόεδρος και οι συν αυτώ κατέβαλαν μεγάλη προσπάθεια για να πείσουν τους Αμερικανούς ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν απειλεί τον αμερικανικό τρόπο ζωής. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά την 11η Σεπτεμβρίου, ύστερα από δύο πολέμους, παράνομες δολοφονίες και φυλακίσεις στο εξωτερικό, την καθυπόταξη του Συντάγματος στη θρησκεία από τον υπουργό Δικαιοσύνης Τζον Ασκροφτ και τρεις μήνες αφότου ο Σαντάμ προστέθηκε, μαζί με τον Μπιν Λάντεν και τον Μουλά Ομάρ, στην κατηγορία αυτών που ανατράπηκαν αλλά δεν εξαφανίστηκαν, αισθάνονται πράγματι ασφαλέστεροι οι Αμερικανοί;
Πολλοί ψηφορόροι πρέπει να αναρρωτιούνται μήπως τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας και ένα αποτελεσματικότερο FBI θα ήταν προτιμότερα από τη δαπάνη 3,9 δισ. δολαρίων μηνιαίως για την κατοχή μιας χώρας που δεν θέλει να είναι κατεχόμενη. Κι αυτό το ποσό δεν περιλαμβάνει τη δαπάνη για το Αφγανιστάν ή το ανθρώπινο και πολιτικό κόστος των καθημερινών απωλειών στο Ιράκ. Ακόμη και οι σκληρότεροι ιέρακες της κυβέρνησης Μπους, έχουν πάψει να ισχυρίζονται ότι η ανατροπή του Σαντάμ περιόρισε την απειλή της Αλ Κάιντα.
Στην έκθεση του Κογκρέσου για την 11η Σεπτεμβρίου, που εκδόθηκε ύστερα από πολλές καθυστερήσεις, τονίζεται η αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών και η πιθανή σχέση κάποιων μελών της σαουδαραβικής κυβέρνησης με τους τρομοκράτες, επικρίνεται το Πεντάγωνο και η CIA και υποδηλώνεται ότι το FBI «δεν έχει ιδέα περί τρομοκρατίας». Αυτό, όμως, που παραμένει αναπάντητο είναι κατά πόσον ο Μπους έχει λάβει αποτελεσματικά μέτρα ώστε να διασφαλίσει ότι παρόμοια επίθεση δεν θα ξανασυμβεί. H βομβιστική επίθεση στο Ριάντ και η επανεμφάνιση της Αλ Κάιντα και των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και το Πακιστάν, φανερώνουν πόσο σοβαρή εξακολουθεί να είναι η απειλή.
Αν η Αλ Κάιντα ήταν σε θέση να πραγματοποιήσει άλλο ένα μεγάλο χτύπημα στο έδαφος των ΗΠΑ, τι θα έκανε ο Μπους; Αν ενοχοποιούσε το Ιράν, τη Συρία, τη Βόρειο Κορέα ή κάποιο άλλος «ταραξία», δεν θα σωζόταν πολιτικά για δεύτερη φορά. Αντιθέτως, θα παρουσιαζόταν σαν ένας φανφαρόνος που κατατρομοκράτησε τον λαό του, αλλά απέτυχε να φέρει σε πέρας το πρωταρχικό καθήκον του, να τον προστατεύσει.
Πρέπει να φοβάται
Αυτός μάλλον πρέπει να φοβάται σήμερα. H ετοιμότητά του, όπως και του Τσένι, να φοβίζουν τα παιδιά και να τυλίγονται στην αμερικανική σημαία, ίσως να μην είναι αρκετά για τους ψηφοφόρους των εκλογών του 2004, οι οποίες θα επικεντρωθούν σε οικονομικά θέματα. Το τεράστιο κόστος του Ιράκ -50 δισ. δολάρια που αυξάνονται καθημερινά- ενισχύει τις ανησυχίες για την επάρκεια του Μπους σε οικονομικά θέματα. Και μπορεί να ανακαλύψει, καθυστερημένα, ότι η οικονομική ασφάλεια των πολιτών είναι εξίσου σημαντική με την εθνική.
Ενα άλλο μάθημα από το Ιράκ, είναι πως δεν μπορείς να κοροϊδεύεις τους πάντες συνεχώς. Οι ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές εμπόδισαν τη διεξαγωγή έρευνας για τον τρόπο που χειρίστηκε -ή δεν χειρίστηκε- η κυβέρνηση τις πληροφορίες που οδήγησαν στον πόλεμο. Αυτή η ανεύθυνη στάση όμως δεν θα κατασιγάσει τις όλο και δυνατότερες φωνές διαμαρτυρίας πως αυτά που πληροφορήθηκαν οι Αμερικανοί για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιράκ ήταν υπερτιμημένα ή απλώς κατασκευασμένα. Πολλοί υποψιάζονται ότι ο Μπους, μολονότι είχε εξ αρχής αποφασίσει να επιτεθεί στο Ιράκ, «ξόδεψε» έξι μήνες λέγοντας στους πολίτες του ότι ο πόλεμος δεν είναι αναπόφευκτος -ενώ ήταν. Αν η υποψία επαληθευθεί, θα πρόκειται για ένα θρασύτατο ψέμα. Και οι ψηφοφόροι, μπορεί να συγχωρούν την ανικανότητα των κυβερνώντων, αλλά όχι όταν τους συμπεριφέρονται σαν σε ηλίθιους, όπως φανερώνουν οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις.
Το σημαντικότερο μάθημα
Το λαμπρότερο πνεύμα της Αμερικής σήμερα, ο υφυπουργός Εξωτερικών Πολ Γούλφοβιτς, είπε τελευταία «δεν είμαστε θεοί». Κανείς δεν περίμενε να είναι. H ειλικρίνειά τους είναι που αμφισβητείται.
Ισως το σημαντικότερο μάθημα από το Ιράκ αφορά στα όρια της στρατιωτικής δύναμης. Ουδείς αμφισβήτησε ότι οι ΗΠΑ θα νικούσαν στον πόλεμο, αλλά πολλοί προειδοποίησαν πως μόνες τους ή ακόμη και με τους Βρετανούς, δεν θα κέρδιζαν στην ειρήνη. Καθώς συνεχίζεται η αιμορραγία σε ανθρώπους και χρήματα, ο Μπους αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε τον OHE. Χρειάζεται τον τόσο απαξιωμένο από τους «συνταγματάρχες» του οργανισμό για να στείλει ειρηνευτικά στρατεύματα και να προσελκύσει με το κύρος του χρηματοδοτήσεις, που θα τον «βγάλουν» από το τέλμα. Κι αν ο Μπους -κι ο Μπλερ- θέλουν κάποτε να απαλλαγούν από το μίασμα των όπλων μαζικής καταστροφής, πρέπει να επιτρέψουν την επιστροφή των επιθεωρητών του OHE στη χώρα.
Για τον Μπους, το μαθήματα του Ιράκ γίνονται όλο και σαφέστερα -αν βέβαια είναι σε θέση να μάθει. H παγκόσμια κοινότητα λειτουργεί συλλογικά, αλλιώς δεν είναι αποτελεσματική. Και στους Αμερικανούς δεν αρέσει να τους παιρνάν για ηλίθιους.