Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο μεταρρυθμιστής

Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο μεταρρυθμιστής

5' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«O άρχοντας της ειρήνης πάει στον πόλεμο», ήταν ο τίτλος του περιοδικού «Der Spiegel», όταν ο Γερμανός καγκελάριος Σρέντερ, που κέρδισε την επανεκλογή του ζητώντας ειρηνικές λύσεις στην κρίση του Ιράκ, ενεπλάκη εκ νέου στον εσωτερικό πόλεμο των οικονομικών μεταρρυθμίσεων. O Σρέντερ, ο ηγέτης που πέρυσι τέτοιο καιρό εθεωρείτο «ξεγραμμένος», καθώς οι δημοσκοπήσεις για τις εκλογές του Σεπτεμβρίου έδιναν σαφές προβάδισμα στους χριστιανοδημοκράτες, όχι μόνον παρέμεινε στην εξουσία, αλλά και εφαρμόζει σταδιακά το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων που είχε εξαγγείλει. Τον Απρίλιο, με την απειλή της παραίτησης υποχρέωσε το κόμμα του να δεχθεί το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα Ατζέντα 2010, στις αρχές Ιουνίου το πέρασε πανηγυρικά από το έκτακτο συνέδριο, ενώ τη Δευτέρα ανακοίνωσε τις βασικές κατευθύνσεις των αλλαγών στο σύστημα υγείας. H δυσαρέσκεια στην αριστερή πτέρυγα των σοσιαλδημοκρατών είναι έντονη – όμως, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας, ο Σρέντερ δεν ανησυχεί. H σύμπνοια στους κόλπους του κόμματος αντικαταστάθηκε από τη διακομματική συναίνεση. Στις κεκλεισμένων των θυρών συνομιλίες, που διήρκεσαν τέσσερις εβδομάδες, τις μεταρρυθμίσεις αποφάσισαν από κοινού τα τέσσερα μεγάλα κόμματα της χώρας. Το πώς θα αντιδράσουν σε όλα αυτά τα συνδικάτα -παραδοσιακοί πυλώνες των σοσιαλδημοκρατών- είναι, μετά και την πρόσφατη κρίση στην ηγεσία του συνδικάτου της IG Metal, απρόβλεπτο.

Το γερμανικό κράτος πρόνοιας αποδομείται κατά τον ίδιο τρόπο που οικοδομήθηκε. Συναινετικά. H «κοκκινοπράσινη» πλειοψηφία των μόλις 4 εδρών στο ένα σώμα του Κοινοβουλίου και η κυριαρχία των χριστιανοδημοκρατών στο άλλο υποχρέωσαν τον καγκελάριο Γκέρχαρντ Σρέντερ να διαπραγματευθεί τη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας με όλο το φάσμα των πολιτικών δυνάμεων, πλην των πρώην κομμουνιστών. Το αποτέλεσμα, η έκδοση κοινών προτάσεων την περασμένη Δευτέρα, εγγυάται τη γρήγορη ψήφιση του σχετικού νόμου το φθινόπωρο και αποτελεί σαφή προσωπική νίκη του Γκέρχαρντ Σρέντερ.

Πόσα θα εξοικονομήσουν

Σύμφωνα με τη γαλλική «Μοντ», που χαιρέτισε τη συμφωνία, η νίκη είναι όλης της Ευρώπης. «H Γερμανία κινείται», έγραψε η γαλλική εφημερίδα, υπογραμμίζοντας ότι η μείωση των κρατήσεων για την περίθαλψη μειώνει το κόστος της εργασίας, προωθώντας τη μείωση της ανεργίας και την ανάπτυξη στην ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας. Οι μεταρρυθμίσεις προβλέπεται να εξοικονομήσουν 9 δισ. ευρώ στα επόμενα χρόνια και πάνω από 20 δισ. έως το 2007. «Ζητούμε κάτι από όλους, κανένας δεν εξαιρείται», δήλωσε η υπουργός Υγείας Ούλα Σμιντ, τονίζοντας ότι χρειάζεται κοινή προσπάθεια για να καλυφθούν τα ελλείμματα του συστήματος περίθαλψης, που πέρυσι έφθασαν τα 2,5 δισ. ευρώ.

Αυτό που απέφυγε να πει η Σμιντ είναι ότι κάποιοι θα προσπαθήσουν περισσότερο από άλλους. Οι μεταρρυθμίσεις δεν καταργούν μόνον ορισμένες από τις πολυτέλειες που προσέφερε το σύστημα υγείας (π.χ. την πληρωμή, σε ορισμένες περιπτώσεις, του ταξί που χρησιμοποιείται για την επίσκεψη στον γιατρό). Μεταφέρουν και ένα τμήμα του κόστους της περίθαλψης στους ίδιους τους ασθενείς, αυξάνοντας το ποσό συμμετοχής στα φάρμακα και ζητώντας περισσότερα χρήματα για την επίσκεψη στους γιατρούς των ταμείων και για τη νοσηλεία σε κρατικά νοσοκομεία. Επίσης, απαλλάσσουν τους εργοδότες από το να ασφαλίζουν τους εργαζομένους τους για κάποιες οδοντιατρικές εργασίες, για τις οποίες θα πρέπει να ασφαλίζονται υποχρεωτικά, είτε σε ιδιωτικές ασφαλιστικές είτε σε κρατικά ταμεία με επιπλέον πληρωμή.

Πρόσφατη, ψύχραιμη αποτίμηση της μεταρρύθμισης από το περιοδικό Spiegel κατατάσσει στους «σαφώς χαμένους» τους ασθενείς και τους συνταξιούχους, ενώ στους «μάλλον χαμένους» τους υγιείς, που θα πληρώνουν αυξημένα ασφάλιστρα. «Μάλλον κερδισμένοι» είναι οι γιατροί, των οποίων οι συνδικαλιστικές ενώσεις δεν θίγονται? οι ιδιωτικές ασφαλιστικές, που αποκτούν μεγαλύτερο πεδίο δραστηριότητας? οι φαρμακοβιομηχανίες, που απέτρεψαν την επιβολή περιοριστικής «λίστας φαρμάκων»? και οι φαρμακοποιοί, οι οποίοι απέφυγαν το φάσμα της δημιουργίας αλυσίδων φαρμακείων.

Θα έχει αποτέλεσμα;

Το ερώτημα είναι αν, παρά τις διαμαρτυρίες των ασφαλισμένων και της αριστερής πτέρυγας των σοσιαλδημοκρατών, η μεταρρύθμιση θα έχει το αποτέλεσμα που υπόσχεται η κυβέρνηση, δηλαδή τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, λόγω μείωσης των εισφορών από το 14,3% στο 13%. O ειδικός επί φορολογικών θεμάτων Χάρτμουτ Φίσερ, αρθρογράφος στο περιοδικό Manager Magazin, αμφιβάλλει σοβαρά. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του, οι μεταρρυθμίσεις του Γκέρχαρντ Σρέντερ «αλληλοεξουδετερώνονται». Δηλαδή, τα επιπλέον χρήματα που εξοικονομεί ο μέσος Γερμανός από τις φοροαπαλλαγές και τα οποία επρόκειτο να διοχετεύσει στην κατανάλωση, θέτοντας σε κίνηση την οικονομία, θα αναγκαστεί στο μεγαλύτερό τους ποσοστό να τα ξοδέψει για να διατηρήσει τα σημερινά επίπεδα περίθαλψης. Ετσι, η φορολογική μεταρρύθμιση θα καταλήξει να αυξήσει το δημόσιο χρέος, ενώ τα οφέλη της θα έχουν ακυρωθεί από την υγειονομική μεταρρύθμιση.

Ενα τέτοιο σενάριο καταστροφής είναι πολύ μακριά από το μυαλό του Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος ικανοποιείται διαπιστώνοντας ότι οι μεταρρυθμίσεις του, αργά αλλά σταθερά, προχωρούν. Στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ο Σρέντερ αποκτά την αξιοπιστία του ανθρώπου που πραγματοποιεί όσα υπόσχεται – χρησιμοποιώντας βεβαίως και την προστατευτική ασπίδα της διακομματικής συναίνεσης, που τον βοηθά να αγνοήσει προσωρινά το γεγονός ότι, όπως δείχνει δημοσκόπηση της Forsa, δύο στους τρεις Γερμανούς πιστεύουν ότι η μεταρρύθμιση οδεύει προς λάθος κατεύθυνση.

Τι έχει αλλάξει

Η κυβέρνηση του Γκέρχαρντ Σρέντερ έχει επανειλημμένως κατηγορηθεί για «Reformstau», μεταρρυθμίσεις που «κόλλησαν». Τώρα δεν μπορεί να πει κανείς το ίδιο. Το σύνολο των προτάσεων του Σρέντερ, γνωστό ως Ατζέντα 2010, προβλέπει, πρώτον, αναμόρφωση της αγοράς εργασίας, με διευκόλυνση των απολύσεων και διεύρυνση της μερικής απασχόλησης, δεύτερον, μείωση των επιδομάτων ανεργίας και, τρίτον, αναδιάρθρωση του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης. Το τρίτο ήδη δρομολογήθηκε, ενώ στα δύο πρώτα έχει αποσπάσει τη συμφωνία του συνεδρίου του κόμματος. Αυτό βεβαίως δεν εγγυάται ότι ένα θέμα τόσο ακανθώδες, όπως η μεταρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, θα περάσει χωρίς συγκρούσεις. Επίσης, το καλοκαίρι του 2000, η κυβέρνηση Σρέντερ είχε ψηφίσει φοροαπαλλαγές, που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή του χρόνου, με καθυστέρηση ενός έτους, λόγω του κόστους των περυσινών πλημμυρών. Περαιτέρω φορολογικές μεταρρυθμίσεις είναι στα σκαριά.

Σε δύσκολη θέση τα γερμανικά συνδικάτα

Σε κρίσιμο σταυροδρόμι βρίσκονται τα γερμανικά συνδικάτα, που καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της υποστήριξης των μεταρρυθμιστικών προτάσεων και της υιοθέτησης σκληρής γραμμής. Το μεγαλύτερο συνδικάτο της Ευρώπης, η IG Metal, υπέστη ταπεινωτική ήττα την περασμένη εβδομάδα, όταν η απεργία για τη μείωση των ωρών εργασίας στην Ανατολική Γερμανία που διήρκεσε ένα μήνα, απέτυχε. O «σεισμός» αυτός οδήγησε στην παραίτηση του επικεφαλής του συνδικάτου Κλάους Τσβίκελ (φωτ. αριστερά) και στην αντικατάστασή του από το δίδυμο Γιούργκεν Πέτερς και Μπέρτολντ Χούμπερ (δεξιά) – ο «σκληρός» στην προεδρία, ο «μεταρρυθμιστής» δεύτερος τη τάξει. Οι δύο έχουν δεσμευθεί ότι οι σημαντικές αποφάσεις θα λαμβάνονται κατόπιν συμφωνίας, αφήνοντας ανοικτό το, σημαντικό για το μέλλον των μεταρρυθμίσεων, ερώτημα ποια θα είναι η κοινή συνισταμένη.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή