Πανηγυρικά τροχιοδεικτικά πυρά φώτισαν τον ουρανό της Βαγδάτης λίγα λεπτά μετά τη μετάδοση της είδησης του θανάτου των γιων του Σαντάμ Χουσεΐν από τα αραβικά τηλεοπτικά δίκτυα. O Ουντάι και ο Κουσάι, για τους οποίους οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι σκοτώθηκαν μαζί με άλλους δύο κατά τη διάρκεια επίθεσης με πυραύλους εναντίον θωρακισμένης βίλας στη Μοσούλη, υπήρξαν δύο από τα πιο άσχημα πρόσωπα ενός απεχθέστατου καθεστώτος.
Ενας από τους ρολογάδες του εμπορικού κέντρου της Βαγδάτης φτύνει στο άκουσμα του ονόματος των δύο γιων. «O Ουντάι βίασε χίλια κορίτσια», λέει ενθυμούμενος τον περιβόητο εκκεντρικό και βίαιο χαρακτήρα του πρωτότοκου γιου του πρώην δικτάτορα. Κάποιοι άλλοι κάνουν λόγο για τα εκατομμύρια δολάρια που καταχράστηκε η οικογένεια Χουσεΐν. «Οι Χουσεΐν», υποστηρίζουν, «ήταν μια συμμορία που έκλεψε τον ιρακινό λαό». Υπάρχουν και ορισμένοι που δηλώνουν επιφυλακτικοί στην είδηση του θανάτου των δύο γιων. Ετσι κι αλλιώς, είναι δεδομένο ότι οι Ιρακινοί δεν εμπιστεύονται τις διακηρύξεις των συμμάχων.
Πλήγμα στους αντάρτες
Ελπίζοντας ότι θα κλείσουν τα στόματα των αμφισβητιών, οι Αμερικανοί έδωσαν στη δημοσιότητα τις φωτογραφίες των δύο νεκρών αδελφών. Υπάρχουν, βέβαια και αυτοί που υποπτεύονται συνωμοσίες και αναρωτιούνται γιατί προτίμησαν να τους σκοτώσουν αντί να τους συλλάβουν. «Τουλάχιστον», λένε, «θα μπορούσαν να υποδείξουν πού έκρυψαν τα κλεμμένα εκατομμύρια». Παρά ταύτα, για την πλειοψηφία των Ιρακινών, ο όγκος των ειδησεογραφικών και όχι μόνο πληροφοριών αρκεί ως απόδειξη.
Οι ΗΠΑ επικήρυξαν με ένα υπέρογκο ποσό τα δύο αδέλφια. Για την ακρίβεια, η αμοιβή για όποια πληροφορία οδηγούσε στη σύλληψη ή στον θάνατο και των δύο ήταν 30 εκατ. δολάρια, ενώ ο πατέρας τους έχει επικηρυχθεί για 25 εκατ. δολάρια. Λέγεται, μάλιστα, ότι ένας φτωχός Ιρακινός είναι σήμερα πλουσιότερος κατά 30 εκατ. δολάρια. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν ήδη την ελπίδα τους ότι η είδηση του θανάτου των γιων του Σαντάμ θα αποφέρει καίριο πλήγμα στο ηθικό των ατάκτων που διεξάγουν τον «χαμηλής έντασης» ανταρτοπόλεμο εναντίον των δυνάμεων των ΗΠΑ.
Ο Πολ Μπρέμερ, διοικητής της Προσωρινής Συμμαχικής Αρχής, χαρακτήρισε τους εξεγερθέντες, «επαγγελματίες μαχητές» που προέρχονται είτε από την παραστρατιωτική οργάνωση των φενταγίν είτε από τη Ρεπουμπλικανική Φρουρά είτε από άλλες πτέρυγες των υπηρεσιών ασφαλείας του καθεστώτος. O Σαντάμ Χουσεΐν αποτελεί γι’ αυτούς που ελπίζουν ότι θα εκδιώξουν τους Αμερικανούς από τη χώρα και θα επαναφέρουν την παλιά τάξη στην εξουσία, σύμβολο έμπνευσης στον αγώνα τους. Τόσο ο Κουσάι, που φερόταν ως διάδοχος του Σαντάμ και ήταν διοικητής της Ρεπουμπλικανικής Φρουράς, όσο και ο Ουντάι, που ηγείτο των φενταγίν, υπήρξαν προεκτάσεις της εξουσίας του πατέρα τους.
Δεν διατάζει ο Σαντάμ
Πολλοί αποφεύγουν να μιλήσουν με βεβαιότητα για τη φύση της αντίστασης. H συμμαχία έχει δηλώσει ότι οι αντάρτες δεν διαθέτουν την παραμικρή διοικητική υποδομή. Μπορεί ο Σαντάμ να διατηρεί ακμαίο το ηθικό των ατάκτων εκδίδοντας ηχογραφημένα μηνύματα στα οποία καλεί το λαό σε «τζιχάντ», αλλά όλα δείχνουν ότι δεν δίνει διαταγές.
Δύο ημέρες μετά τον θάνατο των δύο γιων του Σαντάμ, οι αντάρτες είχαν ήδη δολοφονήσει πέντε Αμερικανούς στρατιώτες. Δεδομένου ότι οι υπεύθυνοι των επιθέσεων δεν καταφεύγουν σε ανακοινώσεις και διακηρύξεις, είναι αδύνατον να πει κανείς αν οι τελευταίες δολοφονίες ήταν πράξεις εκδίκησης για τον θάνατο των Ουντάι και Κουσάι ή απλώς η συνέχεια των καθημερινών χτυπημάτων που έχουν αφήσει περισσότερους από σαράντα νεκρούς Αμερικανούς στρατιώτες.
Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα αν όλες οι επιθέσεις συνδέονται με στοιχεία του πρώην καθεστώτος. O στρατηγός Τζον Αμπιζάιντ, επικεφαλής της κεντρικής διοίκησης στο Ιράκ, υποστηρίζει ότι εξτρεμιστές ισλαμιστές συγκαταλέγονται στους εξεγερθέντες. Δεδομένων των πρόσφατων προσπαθειών του Σαντάμ να συνδυάσει τον ιρακινό εθνικισμό με τον φονταμελισμό των σουνιτών, οι δύο ιδεολογίες μπορεί πλέον να μην απέχουν τόσο μεταξύ τους όσο στο παρελθόν.
Εργο επαγγελματιών
Η συμμαχία αρνείται ότι ένας σημαντικός αριθμός Ιρακινών πήρε τα όπλα εξαιτίας της κακοποίησης που υπέστη στα χέρια των Αμερικανών στρατιωτών. O κ. Μπρέμερ παραδέχθηκε ότι ορισμένοι δυσαρεστημένοι Ιρακινοί μπορεί να πυροβόλησαν εναντίον Αμερικανών στρατιωτών, επεσήμανε, όμως, ότι οι δολοφονικές επιθέσεις είναι έργο επαγγελματιών. Λίγα στοιχεία υπάρχουν για να διαψεύσουν τον ισχυρισμό του.
Η εξολόθρευση της οικογένειας του Σαντάμ μπορεί να ελαφρύνει το βάρος της σκιάς του φόβου που ο πρώην δικτάτορας συνεχίζει να απλώνει στη χώρα. Οι Αμερικανοί, που καταδιώκουν τα μέλη του κόμματος του Μπάαθ, είναι εξαρτημένοι σε μεγάλο βαθμό από τους εκάστοτε πληροφοριοδότες. Τώρα που ο Σαντάμ μοιάζει πιο ευάλωτος από ποτέ, δεν αποκλείεται να βγουν στο φως περισσότεροι πληροφοριοδότες.
Τα καθημερινά προβλήματα
Για τους περισσότερους Ιρακινούς, όμως, η επιχείρηση πάταξης των ανταρτών που διεξάγουν οι Αμερικανοί είναι μικρής σημασίας σε σύγκριση με τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, όπως οι συχνές διακοπές του ηλεκτρικού ρεύματος και η εγκληματικότητα. Υπό το βάρος των καθημερινών προβλημάτων και καθώς ο φόβος της επιστροφής του Σαντάμ εξαϋλώνεται, οι Ιρακινοί που ναι μεν μισούσαν τον πρώην δικτάτορα, αλλά που συνεχίζουν να βλέπουν με δυσπιστία τους συμμάχους, μπορεί να χάσουν την ανοχή τους στις ξένες δυνάμεις.