ΛΟΝΔΙΝΟ. Τον πιο κατατοπιστικό χάρτη του ανθρώπινου εγκεφάλου φιλοδοξεί να φτιάξει διεθνής ομάδα επιστημόνων, υποσχόμενη να αποκαλύψει όλα τα μυστικά για τις πολύπλοκες ικανότητες του θαυμαστού αυτού οργάνου. H αποκωδικοποίηση της λειτουργίας του εγκεφάλου είναι βέβαιο ότι θα συμβάλλει στην καταπολέμηση νόσων όπως το Αλτσχάιμερ ή η σχιζοφρένια, τονίζουν οι ερευνητές προβλέποντας επίσης ότι η έγκαιρη διάγνωση πολλών προβλημάτων θα είναι «περίπατος» στο μέλλον εάν καταρτιστεί σωστά ο λεγόμενος «άτλαντας».
Η διεθνής ομάδα, στην οποία συμμετέχουν επιστήμονες από έξι χώρες, ελπίζει να ρίξει φως σε κάθε μυστηριώδη διαδικασία, διά της οποίας ο εγκέφαλος μπορεί να ελέγχει τα πάντα, από τη γλώσσα έως τις κινήσεις του σώματος. Για την κατάρτιση του «άτλαντα» οι επιστήμονες έχουν ήδη συγκεντρώσει εικόνες και στοιχεία 7.000 εγκεφάλων, αλλά διευκρινίζουν ότι απαιτούνται πολύ περισσότερα δεδομένα για τη διενέργεια της έρευνας.
Πολλά δεδομένα
Οσο περισσότερα τα στοιχεία τόσο πιο διαφωτιστικό το αποτέλεσμα. Διότι ο κάθε εγκέφαλος είναι μια μοναδική «οντότητα» πολύ διαφορετική στη μορφή, στο μέγεθος και στην οργάνωση, από οποιαδήποτε άλλη. «O μόνος τρόπος για να κατανοήσουμε πώς λειτουργεί αυτό το μυστηριώδες όργανο είναι να συγκεντρώσουμε στοιχεία από απεριόριστο αριθμό εγκεφάλων και να σκιαγραφήσουμε αυτό που θα αποκαλείται πια “μέσος εγκέφαλος”». Φυσικά μυστήρια των περιοχών απ’ όπου ελέγχονται σημαντικές και μη λειτουργίες του σώματος δεν πρόκειται να παραδοθούν έτσι απλά στους μελετητές…
Σύμφωνα με τον δρ Τζον Μαζιότα, επειρογνώμονα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, «δεν υπάρχουν όμοιοι εγκέφαλοι». «Ολοι είναι διαφορετικοί. Το σχήμα, το μέγεθός τους, ο τρόπος που είναι οργανωμένοι. Δεν είναι δυνατόν να δείξεις μια περιοχή και να πεις: ορίστε εδώ είναι η έδρα της γλώσσας»… «Για παράδειγμα, κάθε εγκέφαλος χειρίζεται το έργο της σκέψης και της παραγωγής μιας λέξης, όπως και την κατανόηση μιας λέξης με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο. H εκτέλεση αυτών των πράξεων είναι αποτέλεσμα της λειτουργίας ενός πολύπλοκου δικτύου».
Ενας άλλος ερευνητής, ο καθηγητής Νευρολογίας, Αρθουρ Τόγκα, ο οποίος εργάζεται και αυτός και την κατάρτιση του «άτλαντα», δήλωσε στο BBC: «Δεν θα μπορούσαμε ποτέ να αποκωδικοποιήσουμε τη λειτουργία του εγκεφάλου χωρίς τη βοήθεια ενός χάρτη»… «Εχουμε συγκεντρώσει πολλά στοιχεία έως τώρα, συνεπώς μπορούμε να επεξεργαστούμε την ίδια πληροφορία σε διαφορετικές μορφές. Εχουμε μπροστά μας μια αρκετά μεγάλη γκάμα τρόπων λειτουργίας μιας συγκεκριμένης περιοχής». Τα έως τώρα στοιχεία, διευκρίνισε ο ίδιος μπορεί να χρησιμοποιηθούν με διάφορους τρόπους.
Για Αλτσχάιμερ
Σε ό,τι αφορά τη νόσο του Αλτσχάιμερ, οι ενδείξεις της στον εγκέφαλο αλλάζουν με τον καιρό. H αποσαφήνιση της πορείας της δεν είναι εύκολη υπόθεση. «Γνωρίζουμε πώς είναι ένας εγκέφαλος που πάσχει από Αλτσχάιμερ, αλλά αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι ποια μορφή έχει ένας εγκέφαλος προτού εκδηλωθεί η νόσος. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ενα τέτοιο επίτευγμα θα επέτρεπε στους ιατρούς να αρχίσουν εγκαίρως τη θεραπεία». O δρ Αρθουρ Τόγκα συμπλήρωσε: «Το πιο σημαντικό είναι να έχουμε στη διάθεσή μας ένα γενικό σχεδιάγραμμα, το οποίο θα μπορούμε να συγκρίνουμε και να αντιπαραθέσουμε με τις μορφές των ασθενειών».
Το έργο της ερευνητικής ομάδας είναι σαφές ότι δεν έχει ακόμη τελειώσει και φυσικά ο δρόμος είναι μακρύς ακόμη. Σύμφωνα με τα λόγια του κ. Τόγκα, «πρώτα απ’ όλα πρέπει να κατανοήσουμε τον εγκέφαλο, να μάθουμε τι ακριβώς είναι»… Και μόνη η φράση, όμως, υπόσχεται εκπλήξεις, αν όχι δραματικές ανατροπές.