Σκεφτείτε την Ιταλία χωρίς τις ημίγυμνες χυμώδεις τηλεπαρουσιάστριες ή τη Βρετανία χωρίς τα σχολικά βιβλία που γράφουν για τον Τζακ τον μηχανικό και την Τζιλ τη νοσοκόμα. Τέτοια Ευρώπη ονειρεύεται η Αννα Διαμαντοπούλου, η επίτροπος Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, που προτείνει να κριθούν παράνομες οι διακρίσεις με βάση το φύλο σε μια σειρά τομέων της καθημερινής ζωής, από τα τηλεοπτικά προγράμματα και τη διαφήμιση έως την ασφάλιση, τη φορολογία, το περιεχόμενο των εφημερίδων και την εκπαίδευση. H νομοθεσία αυτή είναι το πλέον τολμηρό βήμα χάραξης κοινής πολιτικής στον τομέα τις ισότητας των δύο φύλων και ως τέτοιο αποκτά όλο και μεγαλύτερη δυναμική, προξενώντας ταυτόχρονα ανείπωτα προβλήματα σε σημαντικούς κλάδους της οικονομίας. H πρόταση σπρώχνει το θέμα της ισότητας πέρα από τα όρια των εργασιακών σχέσεων, για τις οποίες υπάρχουν ήδη νόμοι, σε άλλους, «παρθένους» τομείς. H νομοθεσία ρωτάει, παραδείγματος χάρη, γιατί οι γυναίκες πληρώνουν περισσότερο για ασφάλεια ζωής ή γιατί υπάρχουν πάγκοι για να αλλάζουν πάνες τα μωρά στις γυναικείες τουαλέτες αλλά όχι στις ανδρικές;
Για να εφαρμοστεί, η νομοθεσία πρέπει να έχει περάσει όχι μόνο από την Επιτροπή αλλά και από το Ευρωκοινοβούλιο και από το συμβούλιο υπουργών, στο οποίο εκπροσωπούνται όλες οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις. Ομως, δεν είναι βέβαιο αν θα επιβιώσει μετά το κύμα επικρίσεων από τις ομάδες πίεσης των Βρυξελλών, που αποδεικνύονται το ίδιο αποτελεσματικές με αυτές που δραστηριοποιούνται στους διαδρόμους της Ουάσιγκτον. Εκπρόσωποι ομάδων πίεσης και αξιωματούχοι της Επιτροπής λένε ότι οι προτάσεις μπορεί να αποδυναμωθούν ή και να εγκαταλειφθούν. H κ. Διαμαντοπούλου πρόκειται να τις εξετάσει εκ νέου τον Σεπτέμβριο. «Στην τωρινή τους μορφή, είναι απαράδεκτες», λέει η Αντελα Μιλς Γουάιτ, εκτελεστική διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εκδοτών, που εκπροσωπεί 29 εταιρείες Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης. «Λογικό συμπέρασμα των προτάσεων αυτών θα ήταν ότι πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι τα όσα λέγονται στην τηλεόραση ή γράφονται στις εφημερίδες δεν απεικονίζουν τους άνδρες ή τις γυναίκες κατά τρόπο που μπορεί να θεωρηθεί ότι καταστρατηγεί την ισότητα», προσθέτει, «αυτό είναι σοβαρότατος περιορισμός της δημοσιογραφικής ελευθερίας».
Εργασία και εκπαίδευση
Η κ. Διαμαντοπούλου τονίζει πως η συνθήκη του Αμστερνταμ του 1997 την επιφόρτισε να καταπολεμήσει τις διακρίσεις που βασίζονται στο φύλο. Οι πιο προφανείς αναφορές της συνθήκης σχετίζονταν με τους χώρους εργασίας και με την εκπαίδευση. «Είμαι αποφασισμένη να προχωρήσω μέχρι τέλους, κατόπιν διαβουλεύσεων με τις ενδιαφερόμενες πλευρές», έγραψε η κ. Διαμαντοπούλου σε άρθρο της στους Financial Τimes.
Ομως οι ομάδες πίεσης θεωρούν ότι η επίτροπος υπερβαίνει τον τομέα της ευθύνης της. Μεταξύ άλλων, αντιδρούν έντονα και οι ασφαλιστικές εταιρείες. «Αφορά βαθύτατα τον τρόπο δουλειάς μας», λέει ο Γουίλιαμ Βιντόνια, αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Ενώσεων Ασφαλιστών, που εκπροσωπεί 5.118 ασφαλιστικές εταιρείες.
Ο Βιντόνια λέει ότι αποτελεί πολύχρονη πρακτική των ασφαλιστικών εταιρειών να διαφοροποιούν τα ασφάλιστρα ανάλογα με το φύλο, διότι θεωρούν ότι αυτό αποτελεί αντικειμενικό κριτήριο. Για παράδειγμα, οι γυναίκες πληρώνουν μικρότερα ασφάλιστρα αυτοκινήτου διότι θεωρείται ότι οδηγούν με μεγαλύτερη ασφάλεια. O Βιντόνια υποστήριξε πως η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού των ασφαλίστρων με βάση το φύλο μπορεί να προξενήσει αναστάτωση στην ασφαλιστική αγορά, διώχνοντας τους πελάτες.