Στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου φθάνει αυτή την εβδομάδα η κοινοτική οδηγία περί αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων, η οποία περιλαμβάνει, ως τροπολογία του ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Κ. Χατζηδάκη, την πρόνοια για την αναγνώριση και των πτυχίων που εκδίδονται ύστερα από φοίτηση στα Κέντρα Ελευθέρων Σπουδών και άλλα εν Ελλάδι παραρτήματα ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, αυτές τις απτές αποδείξεις παταγώδους αποτυχίας στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Θεμέλιο της οδηγίας είναι η αμοιβαία, πλήρης και αυτόματη αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων των Ευρωπαίων, των πτυχίων τους με άλλα λόγια και της εγγραφής τους σε επαγγελματικά επιμελητήρια από όλα τα κράτη-μέλη ανεξαρτήτως του σε ποιο κράτος-μέλος εξεδόθη το πτυχίο ή εδρεύει το κάθε επιμελητήριο. Ωστόσο, σωρεία τροπολογιών μεταξύ των οποίων και η τροπολογία Χατζηδάκη έχει προστεθεί στην αρχική πρόταση, κατά κανόνα με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή διευκρίνιση και διεύρυνση της θεμελιώδους πρόνοιας περί αμοιβαίας αναγνώρισης.
Οι ελληνικές τροπολογίες
Η τροπολογία Χατζηδάκη αναφέρει ότι «οι τίτλοι εκπαίδευσης που εκδίδονται από εκπαιδευτικά ιδρύματα με τη μέθοδο της δικαιόχρησης, της αναγνώρισης ή της πιστοποίησης θεωρούνται ως τίτλοι εκπαίδευσης των ιδρυμάτων που εκδίδουν τον τίτλο», εν ολίγοις του γαλλικού, για παράδειγμα, πανεπιστημίου που έχει συμβληθεί με ελληνικό «κολέγιο». Σπανίως τόσο λίγες λέξεις έχουν προξενήσει τόσο μεγάλη αναταραχή.
Μία δεύτερη τροπολογία, που επίσης έχει κατατεθεί από τον Κ. Χατζηδάκη και τον επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδος της Ν.Δ. καθηγητή Α. Τρακατέλλη, εισάγει ορισμένους μηχανισμούς ελέγχου της ποιότητος των σπουδών που παρέχονται στα κέντρα αυτά. Ωστόσο, επειδή δεν άπτεται της εσωτερικής αγοράς, την οποία αφορά η οδηγία, αλλά της διασφάλισης της ποιότητος εκπαιδευτικού έργου, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να εγκριθεί.
Η οδηγία με την πρώτη τροπολογία Χατζηδάκη έχει ήδη από τα τέλη Νοεμβρίου εγκριθεί από την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων και Εσωτερικής Αγοράς του Ευρωπαϊκού Κοινοβούλιου και την Πέμπτη το απόγευμα θα τεθεί σε ψηφοφορία στην ολομέλεια του Σώματος, στο πρώτο από μία μακρά σειρά βημάτων για τη μετατροπή της σε ευρωπαϊκό άρα και εθνικό δίκαιο.
Παρά την έγκριση σε επίπεδο κοινοβουλευτικής επιτροπής, η έκβαση της ψηφοφορίας της Πέμπτης δεν είναι απαραίτητα δεδομένη, καθώς οι συσχετισμοί δυνάμεων παραμένουν ασαφείς και είναι σημαντικό ότι η έγκριση στην επιτροπή ήλθε οριακά, με 11 ψήφους έναντι 10. Ενας δε παράγων που περιπλέκει ιδιαίτερα την όλη υπόθεση, είναι η άγνοια των περισσοτέρων ευρωβουλευτών για τις λεπτομέριες και τη σημασία ενός θέματος που κατά βάσιν υφίσταται, πέραν της Ελλάδος, μόνο στην Ιταλία και την Ισπανία, χωρίς όμως να έχει προξενήσει εκεί την αναταραχή που έχει προκληθεί στη χώρα μας.
Ετσι, ακόμα και έμπειροι παρατηρητές των τεκταινόμενων στο Στρασβούργο αδυνατούν να προβλέψουν την έκβαση της ψηφοφορίας. Σε επίπεδο πολιτικών ομάδων, οι λίγες σταθερές που υπάρχουν είναι ότι υπέρ της τροπολογίας θα ψηφίσει ο κύριος όγκος του πλειοψηφούντος στο σώμα Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στο οποίο ανήκει η Νέα Δημοκρατία, καθώς και οι Φιλελεύθεροι, ενώ κατά θα ψηφίσουν μάλλον ομοφώνως οι Σοσιαλιστές. Ωστόσο, ενδέχεται να ελλοχεύουν εκπλήξεις με τη μορφή διαρροών από αμφότερα τα στρατόπεδα, οι οποίες ίσως και να αποδειχθούν ο αποφασιστικός παράγων.
Ενα δεύτερο σημείο άξιο προσοχής είναι πως ακόμα και αν πράγματι λάβει την έγκριση του Κοινοβουλίου η τροπολογία, η ψηφοφορία της Πέμπτης δεν αποτελεί παρά το πρώτο στάδιο μιας πολυετούς διαδικασίας. Ετσι, θα ακολουθήσουν άλλες δύο ψηφοφορίες στο ίδιο το Κοινοβούλιο με διαφορά αρκετών μηνών μεταξύ τους, ενώ η οδηγία και οι τροπολογίες της θα πρέπει επίσης να εξασφαλίσουν την έγκριση (κατά πλειοψηφίαν) των κυβερνήσεων στο Συμβούλιο Υπουργών.
Αν δεν υπερπηδηθούν όλα τα εμπόδια αυτά, θα υπάρξει μια υποχρεωτική περίοδος προσαρμογής, που συνήθως διαρκεί περί τα δύο έως τρία έτη, μέχρι να καταστεί υποχρεωτική η εφαρμογή της οδηγίας, ενώ τυχόν εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, όπως υπόσχεται αντί άλλης επιχειρηματολογίας ο υπουργός Παιδείας, μάλλον θα προσθέσει άλλα δύο και πλέον χρόνια.
Το μόνο βέβαιο στην όλη υπόθεση είναι όμως άλλο: το αδιανόητο αδιέξοδο στο οποίο έχει εκ των πραγμάτων βρεθεί η χώρα λόγω της αδυναμίας του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος να καλύψει ανάγκες και φιλοδοξίες των πολιτών της. Σε περίπτωση που η υπόθεση φθάσει πράγματι προ του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (κάτι που ενδέχεται να συμβεί ούτως ή άλλως καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτίθεται να προσφύγει κατά της Ελλάδος για το θέμα της μη αναγνώρισης πτυχίων), τότε η Αθήνα θα κληθεί να εξηγήσει πώς επιτρέπει ως νόμιμη τη λειτουργία επιχειρήσεων, των οποίων το μοναδικό προϊόν, το πτυχίο, θεωρεί παράνομο ή, ακόμα χειρότερα, ανύπαρκτο.