Αύριο Δευτέρα, 19 Ιανουαρίου του 2004, στην Αϊόβα, θα ηχήσει επισήμως το σάλπισμα του αγώνα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών. Την αρχή κάνουν οι Δημοκρατικοί υποψήφιοι για το χρίσμα: ο «χαρισματικός» Χάουαρντ Ντιν, πρώην κυβερνήτης του Βερμόντ, ο «αξιοπρεπής» Ντικ Γκέπχαρτ, βουλευτής του Μισούρι, ο «φίλος του λαού» Τζον Εντουαρντς, γερουσιαστής της Βόρειας Καρολίνας, και ο «εμπρηστικός» Τζον Κέρι, γερουσιαστής της Μασαχουσέτης. Με αφετηρία την Αϊοβα αύριο, με σταθμό το συνέδριο των Δημοκρατικών για το χρίσμα το καλοκαίρι και με τέρμα τον Λευκό Οίκο τον Νοέμβριο, η μάχη άρχισε.
Οι προβλέψεις του Σόρος
Αραγε κάποιος από τους τέσσερις των αυριανών προκριματικών ή από τους άλλους, κυρίως τον Γουέσλι Κλαρκ, απόστρατο στρατηγό και πρώην ανώτατο διοικητή των δυνάμεων του NATO στην Ευρώπη, ή τον εβραϊκής καταγωγής γερουσιαστή Τζο Λίμπερμαν, πρώην υποψήφιο αντιπρόεδρο μαζί με τον Αλ Γκορ, θα διαβεί το κατώφλι της προεδρικής κατοικίας στην Ουάσιγκτον; Μάλλον όχι, αν πιστέψει κανείς τους «Financial Times», που θεωρούν σχεδόν βέβαιη την επανεκλογή του Τζορτζ Μπους. «Ισως ναι», κατά τον διακηρυγμένο πολέμιο του Αμερικανού προέδρου και πασίγνωστο επιχειρηματία Τζορτζ Σόρος. Σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», ο κ. Σόρος θεωρεί πιθανούς νικητές τους Χάουαρντ Ντιν, Τζον Κέρι και Γουέσλι Κλαρκ.
Το αυριανό αποτέλεσμα της «προκριματικής συνέλευσης» στην Αϊοβα θεωρείται καθοριστικό για τον τελικό νικητή του χρίσματος των Δημοκρατικών. Εξίσου καθοριστικές θεωρούνται και οι προκριματικές του Νιου Χάμσαϊρ. Εκεί έχει εστιάσει την προσπάθειά του ο Γουέσλι Κλαρκ, γνωστός στη διεθνή κοινότητα κυρίως ως επικεφαλής της αλησμόνητης συμμαχικής επιχείρησης στο Κοσσυφοπέδιο, το 1999.
O κ. Κλαρκ μπήκε τελευταίος στον αγώνα, αλλά ως εμπειροπόλεμος των Βαλκανίων και με την αίγλη του αντίπαλου δέους προς τους Ρεπουμπλικανούς«ιέρακες» του Ιράκ, πρόλαβε να «ροκανίσει», όπως σημείωνε η «WashingtoPost», τα ποσοστά του Χάουαρντ Ντιν. Αυτός, με λάβαρο μιαν «αριστερίζουσα» ρητορεία με γνησίως αμερικανική ασάφεια και με όπλο το συνεχές κατηγορητήριο κατά του προέδρου Μπους, «σάρωνε» για μήνες τις δημοσκοπήσεις.
Τώρα, όμως, τα ποσοστά του κ. Ντιν, ο οποίος επεξέτεινε το ιδεολογικό του φάσμα από την κατάργηση των πολυεθνικών έως μία «ήπια» θρησκοληψία, εμφανίζουν κάμψη. Ισως να φταίει το «σύνδρομο» της αλληλοκατηγορίας και αλληλοϋπονόμευσης, που σφράγισε, όπως και η έλλειψη ξεκάθαρου πολιτικού λόγου, την εκστρατεία των Δημοκρατικών για τη διεκδίκηση του χρίσματος. O ενδοκομματικός σπαραγμός υπερέβη τα συνήθη στις ΗΠΑ προεκλογικά «χτυπήματα κάτω από τη ζώνη» και συχνά σε σφοδρότητα τις επιθέσεις εναντίον του κυρίως αντιπάλου, δηλαδή του Τζορτζ Μπους. Αυτός απτόητος από τον θόρυβο, που συνεχίζουν να προκαλούν η απουσία «σανταμικών» όπλων μαζικής καταστροφής και οι αμερικανικές απώλειες στο Ιράκ, εξαπέλυσε την αντεπίθεσή του. Μετά την αναγνώριση της ιερότητας του εμβρύου, άκρως σημαντική για ευσεβείς Αμερικανούς, ο κ. Μπους εξήγγειλε νόμο που ευνοεί τη μετανάστευση και συγκινεί τους ισπανόφωνους.
Ο κ. Μπους αλιεύει ψήφους στο στρατόπεδο των αντιπάλων. Μπήκε στα χωράφια της Χίλαρι Κλίντον με την αναβάθμιση του Medicare -προγράμματος υγειονομικής περίθαλψης- και η φιλοϊσραηλινή του στάση «άλωσε» ένα εκλογικό σώμα κατά παράδοσιν Δημοκρατικό, όπως είναι η εβραϊκή κοινότητα των ΗΠΑ και του κ. Λίμπερμαν. Βρετανός αναλυτής κατέγραφε στα «υπέρ» του Αμερικανού προέδρου το γεγονός ότι δεν έχει εσωμομματικό αντίπαλο για το χρίσμα, τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας και, με αφορμή τη σύλληψη του Σαντάμ Χουσεΐν, αναρωτιόταν πόσο επωφελής για τον Τζορτζ Μπους θα απέβαινε η σύλληψη του Μπιν Λάντεν «τη σωστή στιγμή».
Αύριο, στην Αϊοβα, οι Δημοκρατικοί δίνουν το έναυσμα της εκλογικής μάχης. Ποιος θα κερδίσει; Οι δημοσκοπήσεις της Παρασκευής έφερναν πρώτο με 24% τον Ιρλανδό Τζον Κέρι, κήρυκα ριζοσπαστικών θέσεων. Δεύτερους με 19% τους Ντιν και Γκέπχαρτ στο 19% και τρίτο με 17% τον Εντουαρντς, δικηγόρο ατυχημάτων ή«κυνηγό ασθενοφόρων», θεαματικά ανεβασμένο ύστερα από βόλτες σε λαϊκές αγορές και μικρές κοινότητες.
Από την τελική κρίση των αναποφάσιστων συναρτούν το αποτέλεσμα στην Αϊοβα οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης». H εφημερίδα αποφεύγει τις πρόωρες προβλέψεις για την έκβαση των προεδρικών εκλογών, δεν παραλείπει, όμως, να αναφερθεί στο ευνοϊκό για τους Ρεπουμπλικανούς, αλλά όχι για τους Δημοκρατικούς, νομοσχέδιο περί χρηματοδότησης της προεκλογικής εκστρατείας.