Τους επόμενους έξι μήνες ο κόσμος θα παρακολουθήσει δύο σημαντικές δίκες στη Βαγδάτη. Από τη μια πλευρά θα δείτε τη δίκη του Σαντάμ Χουσεΐν. Από την άλλη, τη δίκη του ιρακινού λαού! Μάλιστα, τη δίκη των Ιρακινών, γιατί τελικά και ο ιρακινός λαος θα δικαστεί, προκειμένου να διαφανεί κατά πόσον μπορεί να ζήσει χωρίς τη μέγγενη του Σαντάμ.
Ενδεχομένως να ηχεί παράδοξο αυτό το ενδεχόμενο, αλλά κάποτε ο Σαντάμ μπορεί να είχε πει: «Προσέξτε, γιατί αν με διώξετε, θα χρειαστείτε επτά προέδρους για να κυβερνήσουν το Ιράκ». Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι δύο δίκες θα είναι τόσο σημαντικές. Είτε γιατί ο Σαντάμ θα γελά μαζί μας αλλά και με τους Ιρακινούς, καθώς θα σκέφτεται «σας τα έλεγα εγώ» ενώ θα βλέπει τους συμπατριώτες του να αλληλοσκοτώνονται, είτε γιατί εμείς και οι Ιρακινοί θα γελάσουμε μαζί του αν του αποδείξουμε ότι είναι εφικτό να δημιουργήσουμε κάτι που σπανίως έχει βιώσει ο αραβικός κόσμος: Μια πολυεθνή, αντιπροσωπευτική ανεξάρτητη, αραβική κυβέρνηση, η οποία αποδέχεται τα δικαιώματα των μειονοτήτων και την ειρηνική μεταβίβαση εξουσιών.
Συμβιβασμοί
Αν οι Κούρδοι του Ιράκ, οι σουνίτες, οι Τουρκομάνοι, οι χριστιανοί, οι Ασσύριοι και οι σιίτες διατηρήσουν τον πλουραλισμό, το γεγονός από μόνο του θα δώσει τεράστια ώθηση στους μετριοπαθείς στον πόλεμο των ιδεών στον μουσουλμανικό κόσμο.
Σύμφωνα με την Αμάτσια Μπάραμ, επιστήμονα του αμερικανικού Ινστιτούτου Ειρήνης και ειδική στα θέματα του Ιράκ, για να καταφέρει το Ιράκ να λειτουργήσει ως αξιοπρεπής, πλουραλιστική και ανεξάρτητη χώρα, όλοι οι παράγοντες θα πρέπει να αποδεχτούν να είναι «ώς ένα βαθμό δυστυχείς». Θα πρέπει να συμβιβαστούν με το δεύτερο καλύτερό τους όνειρο προκειμένου να αποφύγουν τον χειρότερό τους εφιάλτη: να έχουν να επιλέξουν, ανάμεσα στο χάος και την επιστροφή στην τυραννία.
Οι ισλαμιστές θα είναι δυστυχείς, γιατί το σύστημα δεν θα ορίζει τον νόμο της σαρίας ως το Σύνταγμα της χώρας. Θα είναι όμως «μέχρις ένα βαθμό» δυστυχισμένοι, καθώς το Ισλάμ θα είναι η επίσημη θρησκεία του κράτους και θα είναι σεβαστή ως η σημαντική βάση για τη θέσπιση των νόμων και για τη διακυβέρνηση του Ιράκ. Οι υπερασπιστές του κοσμικού κράτους θα είναι δυστυχείς γιατί οι βασικοί νόμοι του Ιράκ θα επιφυλάσσουν στο Ισλάμ μια σημαντική συμβολική θέση στη διακυβέρνηση της χώρας. Οι Κούρδοι θα είναι δυστυχείς γιατί δεν θα πραγματοποιήσουν το όνειρό τους για τη δημιουργία ανεξάρτητου Κουρδιστάν. H δυστυχία τους, όμως, θα περιοριστεί από το γεγονός ότι η νέα ιρακινή νομοθεσία θα προβλέπει ειδικό καθεστώς αυτονομίας για την περιοχή τους. Οι σουνίτες θα είναι δυστυχείς γιατί δεν θα ελέγχουν πλέον το Ιράκ και τα πλούσια αποθέματα πετρελαίου της χώρας. H δυστυχία τους όμως θα μετριαστεί όταν θα ανακαλύψουν ότι, χάρις στη νέα ομοσπονδιοποίηση του Ιράκ, θα εξακολουθήσουν να έχουν σημαντικό ρόλο στο Κοινοβούλιο και μερίδιο στον πετρελαϊκό πλούτο στις επαρχίες τους. Οι σιίιτες θα είναι δυστυχείς γιατί τώρα, που αποτελούν πλέον τη σαφή πολιτική πλειοψηφία στη χώρα, θα δουν τις εξουσίες τους να περιορίζονται και να διαχέονται.
«Ας αφήσουμε κατά μέρος τη λογοτεχνική ρήση «Εμείς είμαστε αδέλφια, οι άλλοι είναι που μας χωρίζουν»», έγραψε ο Αραβας αρθρογράφος Χαζέμ Σαγκίχ στην εφημερίδα «Αλ Χαγιάτ». «Εμείς στο Ιράκ δεν είμαστε αδέλφια – τα προβλήματα τα οποία κληρονομήσαμε από την ιστορία μας και την κοινωνική μας διαστρωμάτωση, δεν επιλύθηκαν από τα αυταρχικά σύγχρονα καθεστώτα… Ας είμαστε ειλικρινείς: οι σιίτες σήμερα προκαλούν φόβο στους σουνίτες. Οι σουνίτες και οι σιίτες προκαλούν φόβο στους Κούρδους και οι Κούρδοι προκαλούν φόβο στις άλλες μειονότητες…».
Ο σοβαρότερος εχθρός
Κοντολογίς, ο σοβαρότερος εχθρός μας στο Ιράκ μακροπρόθεσμα δεν είναι οι Ιρακινοί εξεγερθέντες, αλλά ο ίδιος ο ιρακινός λαός. Μπορούν οι Ιρακινοί να ζήσουν, όντας αρχικά δυστυχείς, και με την πάροδο των ετών να ευτυχήσουν; Αν μπορούν, τότε θα γίνουμε η μεταβατική «σύζυγος» του Ιράκ, η οποία θα το βοηθήσει να διαμορφώσει τη δημοκρατία του. Στην αντίθετη περίπτωση, ο Σαντάμ θα γελάει μαζί μας.