Πόσο πρωτότυπες μπορούν να γίνουν οι προεκλογικές εξαγγελίες; Το ερώτημα, που αυτήν την περίοδο απασχολεί πλείστους όσους παράγοντες της ελληνικής πολιτικής, απαντήθηκε την εβδομάδα που πέρασε από τον Τζορτζ Μπους. O Αμερικανός πρόεδρος άρχισε ανακοινώνοντας ότι η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα χρηματοδοτήσει «μαθήματα γάμου» και συνέχισε υποσχόμενος να στείλει Αμερικανούς στον Αρη. H κρίσιμη παράμετρος όλων των υποσχέσεων είναι βέβαια η χρηματοδότηση, και εκεί μπορούμε να επισημάνουμε άλλη μία πρωτότυπη σύλληψη. Τα μαθήματα γάμου θα κοστίσουν 1,5 δισ. δολάρια, δηλαδή 50% περισσότερο απ ό,τι το «ταξίδι του ανθρώπου προς το σύμπαν», που για την πρώτη πενταετία θα χρηματοδοτηθεί όλο κι όλο με νέα κονδύλια ύψους 1 δισ. δολαρίων.
«Πλώρη για το σύμπαν»
Ειδικοί στα περί προεκλογικής στρατηγικής επισημαίνουν ότι ο πρόεδρος Μπους θα οικοδομήσει την εκστρατεία του γύρω από μηνύματα αισιόδοξα, τονίζοντας το εθνικό μεγαλείο και προσφέροντας οράματα για το μέλλον, σε σαφή αντιδιαστολή με την γκρίνια των όλο και επιθετικότερα επικριτικών δημοκρατικών. Απ’ αυτήν τη σκοπιά, δεν υπήρχε καλύτερη ιδέα από την εξαγγελία της αποστολής Αμερικανών στη Σελήνη και στον Αρη «μετά το 2030». Οσο και να είναι γνωστό ότι η παρουσία των ανθρώπων στα διαστημικά σκάφη αυξάνει κατακόρυφα το κόστος και μειώνει τις δυνατότητές τους, όσο κι αν οι Αμερικανοί έχουν φθάσει ούτως ή άλλως στον Αρη με τις μηχανές τους, η γοητεία της αποστολής ανθρώπων στον Κόκκινο Πλανήτη είναι ανυπέρβλητη. «Δεν ξέρουμε πού θα τελειώσει το ταξίδι αυτό, ξέρουμε όμως ότι ο άνθρωπος έχει βάλει πλώρη για το σύμπαν», είπε ο Μπους την Τετάρτη, αναλύοντας τα διαδοχικά βήματα του οράματός του. To 2010, θα αποσυρθούν τα διαστημικά λεωφορεία και θα σταματήσουν οι ΗΠΑ να χρηματοδοτούν τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Το 2014, θα πετάξει στην πρώτη του αποστολή το νέο σκάφος, που θα ονομάζεται Επανδρωμένο Εξερευνητικό Οχημα. Ως το 2020 θα έχει πατήσει ξανά πόδι Αμερικανού στη Σελήνη. «Με την εμπειρία και τη γνώση που θα αποκτήσουμε στη Σελήνη, θα είμαστε έτοιμοι για τα επόμενα βήματα της εξερεύνησης του Διαστήματος», είπε ο Τζορτζ Μπους, «τις επανδρωμένες αποστολές στον Αρη και μακρύτερα».
Ερώτημα η χρηματοδότηση
Ο Μπους υπόσχεται λοιπόν τον ουρανό με τ’ άστρα – και μάλιστα σε τιμή ευκαιρίας. Οταν ο πατέρας του και πρόεδρος είχε εξαγγείλει ταξίδι στον Αρη το 1989, το κόστος είχε εκτιμηθεί στα 400 με 500 δισ. δολάρια και το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε. Αντίθετα, ο υιός είπε ότι, για την επόμενη πενταετία, θα χορηγηθεί μόλις 1 δισ. σε νέα κονδύλια, συν 11 δισ. που θα περικοπούν από άλλα διαστημικά προγράμματα. H προεκλογική λογική των μικρών αναλογικά χρηματικών ποσών σε μία περίοδο που τα ελλείμματα αυξάνονται και το δημόσιο χρέος συσσωρεύεται, είναι αυτονόητη. Ομως, από ουσιαστική σκοπιά, τα χρήματα αυτά είναι τελείως δυσανάλογα του στόχου. «Ρεαλιστικά, ένα 10ετές-15ετές πρόγραμμα επιστροφής στη Σελήνη, αν το αναλάβει η NASA με τις συνήθεις διαδικασίες, θα κοστίσει δεκάδες εκατομμύρια δολάρια», επισημαίνει ο Economist. «Σε ό,τι αφορά το κόστος για την αποστολή ανθρώπων στον Αρη και παραπέρα… προβλέπεται πραγματικά αστρονομικό». Για όλα αυτά, όμως, θα κληθούν να ανησυχήσουν οι διάδοχοι του Μπους. O ίδιος έχει την πολυτέλεια να πραγματοποιεί μεγαλόπνοες εξαγγελίες, με βαθύ μπλε φόντο και το βλέμμα στο μέλλον, αφού τα πραγματικά έξοδα θα αρχίσουν μετά τη λήξη της πιθανής δεύτερης θητείας του.
Μαθήματα σε νέα ζευγάρια
Σε χρονιά εκλογών, μια πρώτη κίνηση είναι να συσπειρώσει κανείς τη βάση του, πρόσταγμα που για τον Τζορτζ Μπους μεταφράζεται σε μέτρα που θα έλξουν τους συντηρητικούς ψηφοφόρους. Τα μέτρα αυτά είναι ιδιαίτερα αναγκαία, δεδομένης της ενόχλησης πολλών από αυτούς με την απόφαση της πολιτείας της Μασαχουσέτης τον Νοέμβριο να νομιμοποιήσει τους γάμους ομοφυλοφίλων. Οι συντηρητικές θρησκευτικές οργανώσεις ζητούν από τον Μπους να τροποποιήσει το Σύνταγμα ορίζοντας τον γάμο αποκλειστικά ως ένωση ατόμων αντίθετου φύλου, κάτι που ο πρόεδρος προσπαθεί να αποφύγει για να μην αποξενώσει τις ομάδες των Ρεπουμπλικανών ομοφυλόφιλων, όπως οι Log CabiRepublicans, που τα τελευταία χρόνια γίνονται ολο και πιο οργανωμένες. Ετσι προέκυψε η «πρωτοβουλία για την προαγωγή υγιών γάμων», που εξαγγέλθηκε την Τρίτη. O Μπους θα χρηματοδοτήσει προγράμματα που φιλοδοξούν «να διδάξουν στα νεαρά ζευγάρια, ιδίως στις φτωχές γειτονιές, τις κατάλληλες δεξιότητες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις ώστε να συνάπτουν επιτυχείς γάμους». Το 1,5 δισ. του προγράμματος θα κατανεμηθεί σε διαφημιστικές καμπάνιες, σε εκστρατείες ενημέρωσης και σε σεμινάρια. Αν μάλιστα η διεξαγωγή των σεμιναρίων ανατεθεί στις ίδιες τις συντηρητικές οργανώσεις που υποστηρίζουν τον πρόεδρο, το πολιτικό όφελος θα είναι διπλό.