ΛΟΝΔΙΝΟ. Ανακωχή κηρύχθηκε χθες στην οξύτατη εξάμηνη σύγκρουση της βρετανικής κυβέρνησης με το BBC, μετά και τη δεύτερη παραίτηση κορυφαίου στελέχους του έγκριτου βρετανικού δημοσιογραφικού οργανισμού και τη δήλωση του Τόνι Μπλερ ότι αποδέχεται τη συγγνώμη των υπευθύνων του ΒΒC.
Ευάλωτο σε πιέσεις;
Η απροσδόκητα σφοδρή κριτική που άσκησε στο BBC ο λόρδος Χάτον για το ρεπορτάζ που κατηγορούσε τη βρετανική κυβέρνηση ότι παραποίησε τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών για τα όπλα του Ιράκ, έχει βυθίσει σε βαθύτατη κρίση το BBC, καθιστώντας το ευάλωτο σε πιέσεις. «Για μένα πάντα το θέμα ήταν απλό», δήλωσε ο Τόνι Μπλερ. «Ηταν μια κατηγορία, μια πολύ βαριά κατηγορία, που όπως διαπίστωσε ο λόρδος Χάτον ήταν ψευδής. Τώρα αποσύρθηκε. Αυτό ήθελα από την αρχή». O Μπλερ δήλωσε επίσης ότι «όπως φαίνεται το μόνο ψέμα είναι ότι η βρετανική κυβέρνηση είπε ψέματα». O γενικός διευθυντής του BBC, Γκρεγκ Ντάικ, υπέβαλε χθες την παραίτησή του, κάτι που είχε κάνει προχθές και ο πρόεδρος του BBC Γκάβιν Ντέιβις.
«Ελπίζω ότι έπειτα απ’ αυτό, το επεισόδιο μπορεί να κλείσει», είπε ο Ντέιβις, ενώ ο εκτελών χρέη προέδρου, Ρίτσαρντ Ράιντερ, τόνισε ότι «εκ μέρους του BBC δεν έχω κανένα δισταγμό να ζητήσω συγγνώμη για τα λάθη μας». Αμέσως μετά, ο Τόνι Μπλερ δήλωσε ότι «αυτό (η συγγνώμη) μας επιτρέπει να τραβήξουμε μια γραμμή και να πάμε παρακάτω, το BBC να συνεχίσει τη δουλειά του και η κυβέρνηση τη δική της». Το ερώτημα που έχει ανακύψει τώρα είναι αν το θέμα κλείνει εδώ, όπως θα ήθελε η βρετανική κυβέρνηση, ή αν πρόκειται να αρχίσει νέος κύκλος ερευνών, αυτή τη φορά αναφορικά με το ευρύτερο θέμα γιατί η Βρετανία συμμετείχε στον πόλεμο του Ιράκ και όχι με το ειδικό θέμα που απασχόλησε την έρευνα Χάτον, το ποιος ευθύνεται για τον θάνατο του καθηγητή Ντέιβιντ Κέλι. Υπενθυμίζεται ότι ο Κέλι, που ήταν σύμβουλος της βρετανικής κυβέρνησης για τα όπλα μαζικής καταστροφής του Ιράκ, βρέθηκε νεκρός στις 17 Ιουλίου, λίγες ημέρες αφότου είχε διαρρεύσει στον Τύπο ότι εκείνος ήταν η κύρια πηγή ρεπορτάζ του BBC με το οποίο η κυβέρνηση κατηγορούνταν ότι παραφούσκωσε τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών για να εμφανιστεί το Ιράκ ως απειλή. Το πόρισμα του δικαστή Χάτον δεν επικρίνει τόσο σφοδρά όσο αναμενόταν το υπουργείο Αμυνας, το οποίο άφησε να διαρρεύσει το όνομα του Κέλι, τοποθετώντας τον στο επίκεντρο της δημοσιότητας. Αντίθετα, χαρακτηρίζει «αβάσιμο» το ρεπορτάζ του δημοσιογράφου του BBC Αντριου Γκίλιγκαν, το οποίο είχε ως πηγή τον Κέλι. O ίδιος ο Κέλι είχε παραδεχθεί ότι μίλησε με τον Γκίλιγκαν, όμως αυτά που δήλωσε ότι του είπε ήταν πολύ πιο «στρογγυλεμένα» από τις ευθείες κατηγορίες που εκτόξευσε ο Γκίλιγκαν.
Αδικα σε θέση άμυνας
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της εφημερίδας Evening Standard, το 70% των ερωτηθέντων ζητεί πλήρη ανεξάρτητη έρευνα για τους λόγους για τους οποίους ο Μπλερ οδήγησε τη Βρετανία σε πόλεμο. Το 49% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η έκθεση Χάτον ήταν ένα «ξέπλυμα» για χάρη της κυβέρνησης και το 56% χαρακτηρίζει «άδικο» το γεγονός ότι οι μεγαλύτερες επικρίσεις στράφηκαν εναντίον του BBC. H εφημερίδα «Ιντιπέντεντ» κυκλοφόρησε χθες με ολόλευκη πρώτη σελίδα στην οποία ήταν τυπωμένη με κόκκινα γράμματα η λέξη «ξέπλυμα;» (whitewash?). Αντίστοιχες αιτιάσεις ακούγονταν στους διαδρόμους του BBC, όπου υπήρχε το αίσθημα ότι ο οργανισμός βρέθηκε άδικα σε θέση άμυνας. «H έκθεση Χάτον είναι ένα μεγάλο ρόπαλο με το οποίο η κυβέρνηση θα μπορεί να μας χτυπάει αν θέλει να ιδιωτικοποιήσει το BBC ή να κλείσει κάποιες πτέρυγές του ή να περικόψει τη χρηματοδότησή του», έλεγε ένας πεπειραμένος δημοσιογράφος του BBC. «Τώρα θα είμαστε πολύ πιο ευάλωτοι. Θα δεχόμαστε πιέσεις να είμαστε πιο ευγενικοί, πιο συμπαθητικοί, πιο ευχάριστοι, πιο φιλοκυβερνητικοί». «H θεμελιώδης κατηγορία που διατύπωσε ο Γκίλιγκαν» έλεγε συνάδελφός του «ότι δηλαδή υπήρχαν ανησυχίες στις μυστικές υπηρεσίες για τον τρόπο που η κυβέρνηση επηρέασε την παρουσίαση των μυστικών πληροφοριών, παραμένει ορθή». Ομως ο Γκίλιγκαν δεν ήταν σε θέση να τεκμηριώσει το ρεπορτάζ του. Παρά τις παραιτήσεις στα ηγετικά κλιμάκια του BBC, ο Γκίλιγκαν παραμένει στη θέση του, όμως, αν κρίνουμε από τις δηλώσεις συναδέλφων του, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλής, διότι του επιρρίπτονται ευθύνες για τις τωρινές περιπέτειες του BBC. «Θα γίνει αρκετό ψάξιμο στα ερείπια για να διαπιστωθεί γιατί η διοίκηση του BBC αποφάσισε να στήσει οδοφράγματα για την υπεράσπιση του Γκίλιγκαν, ενώ γνώριζε πολύ καλά ότι είχε τη φήμη πως συχνά η τεκμηρίωσή του ήταν οριακή».
Το χρονικό της κρίσης
Σεπτέμβριος 2002. H βρετανική κυβέρνηση παρουσιάζει φάκελο των μυστικών υπηρεσιών, στον οποίο περιλαμβάνεται ο ισχυρισμός ότι το Ιράκ είναι σε θέση να εξαπολύσει όπλα μαζικής καταστροφής μέσα σε 45 λεπτά.
Μάιος 2003. O δημοσιογράφος του BBC A. Γκίλιγκαν ισχυρίζεται στο πρόγραμμα Today ότι η Ντάουνιγκ Στριτ «παραφούσκωσε» το φάκελο, εισάγοντας τον ισχυρισμό περί 45 λεπτών.
10 Ιουλίου 2003. O δρ Κέλι κατονομάζεται ως πηγή του ρεπορτάζ, ενώ η κυβέρνηση εξακολουθεί να αρνείται τις κατηγορίες. Το BBC υπερασπίζεται σθεναρά τον Γκίλιγκαν.
17 Ιουλίου 2003. O δρ Κέλι βρίσκεται νεκρός.
Αύγουστος 2003. O Λόρδος Χάτον αρχίζει ανακρίσεις για τις συνθήκες θανάτου του Κέλι.
28 Ιανουαρίου 2004. O λόρδος Χάτον δημοσιεύει το πόρισμά του, σύμφωνα με το οποίο δεν υπήρχε δόλια στρατηγική της κυβέρνησης να δώσει στη δημοσιότητα το όνομα του Κέλι αλλά και ψέγεται το υπουργείο Αμυνας γιατί δεν είχε ενημερώσει τον Κέλι. O πρόεδρος του BBC Γκάβιν Ντέιβις παραιτείται.
29 Ιανουαρίου 2004. Παραιτείται ο γενικός διευθυντής του BBC Γκρεγκ Ντάικ και ο Οργανισμός ζητάει για δεύτερη φορά συγγνώμη από τον Μπλερ.