Για έναν άτριχο, τροπικό πίθηκο, το χειμωνιάτικο πρωινό στον ζωολογικό κήπο της Βαλτιμόρης έχει τη γοητεία μιας υγρής πιτζάμας. Ωστόσο για τον Μάγκνετ και την Αλάσκα, τις δύο όμορφες, μαλλιαρές πολικές αρκούδες με το νέο εμπλουτισμένο «αρκτικό καταφύγιο» αξίας εφτά εκατομμυρίων δολαρίων στη διάθεσή τους, το κρύο, οι γκρίζοι ουρανοί και ο πάγος ήταν προφανώς απόλαυση.
Ο 15χρονος αρσενικός Μάγκνετ, που ζυγίζει μισό τόνο και βαδίζει αδέξια προτού βουτήξει στην παγωμένη τρύπα του για πρόσθιο και ύπτιο, αποδεικνύει γιατί η πολική αρκούδα θεωρείται θαλάσσιο θηλαστικό.
Η 10χρονη Αλάσκα, ένα κουφό 280 κιλών θηλυκό, το οποίο μόλις πρότινος διασώθηκε από ένα μεξικάνικο τσίρκο, συνέχισε το έργο της, την προσπάθειά της να σκάψει μία φωλιά της προκοπής. «Είναι στον έβδομο πολικό ουρανό αυτήν τη στιγμή», σχολίασε ο δρ Κρις Μπάρτος, συντηρητής θηλαστικών. «H Αλάσκα έχει περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής της σε ένα πολύ μικρό κλουβί με ελάχιστη εμπειρία άλλων συνθηκών. Την πρώτη φορά που είδε χιόνι, έμεινε πραγματικά εκστατική», αναφέρει.
Προσαρμόσθηκαν
Φυσικά οι πολικές αρκούδες είναι φτιαγμένες να αντέχουν πολύ πιο αντίξοες συνθήκες από ένα κύμα ψύχους στη Βαλτιμόρη. «Εχουν προσαρμοσθεί να ζουν σε ένα από τα σκληρότερα περιβάλλοντα στη γη. Είναι εξειδικευμένα μέλη της οικογένειας των αρκούδων, ένα έξοχο παράδειγμα φυσικής επιλογής», σύμφωνα με τον Μπάρτος. Οι επιστήμονες έχουν καταγράψει επί μακρόν έναν αριθμό προσαρμογών της πολικής αρκούδας, που της επιτρέπει να επιβιώνει εδώ και δύο δεκαετίες στον πάγο του Αρκτικού Κύκλου, όπου οι θερμοκρασίες αγγίζουν τους -50 βαθμούς Κελσίου, χωρίς μάλιστα να είναι παμφάγο ζώο, αλλά τρεφόμενο αποκλειστικά με φώκιες. H πολική αρκούδα είναι ειδικά εξοπλισμένη με ένα διπλό στρώμα γούνας, κάτω από το οποίο έχει δέκα εκατοστά λίπους, που αποτρέπει την απώλεια θερμότητας. Διαθέτει φαρδιά, τριχωτά πόδια που λειτουργούν ως παγοπέδιλα και κοντά, στέρεα νύχια, που αρπάζουν το χιόνι. H προτεταμένη μουσούδα της τη βοηθάει να χώνεται σε τρύπες στον πάγο και να βγάζει φώκιες. Εχει άλλωστε τη δυνατότητα να μυρίζει τη λεία της σε απόσταση 32 χιλιομέτρων. «Είναι απίστευτο», τονίζει ο δρ Σκοτ Λ. Σλίμπε, επικεφαλής του Σχεδίου για τις Πολικές Αρκούδες στην ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αλιείας και Αγριων Ζώων. «Αν ξεβρασθεί κάποιο νεκρό ζώο στην ακτή, είναι λες και χτυπάει το καμπανάκι για το γεύμα».
Οι ερευνητές έχουν μάθει πλέον ότι οι αρκούδες μπορούν να κινούνται ταχύτατα από και προς μία φυσιολογική φυσική κατάσταση και μία που μοιάζει με χειμερία νάρκη. Στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, όταν λιώνει ο αρκτικός πάγος και οι πολικές αρκούδες δεν έχουν βάση για το κυνήγι φώκιας, μεταναστεύουν στη στεριά, δεν τρώνε σχεδόν τίποτα και πέφτουν σε μία κατάσταση, η οποία αποκαλείται «κινούμενη χειμερία νάρκη»: ο σφυγμός επιβραδύνεται, η θερμοκρασία σώματος μειώνεται, αναστέλλεται η διούρηση και οι αρκούδες αρχίζουν να ανακυκλώνουν άζωτο. «H πολική αρκούδα έχει μία υπέροχη δυνατότητα προσαρμογής και έχει τη δυνατότητα να αλλάζει τη φυσική της κατάσταση, ανάλογα με τις ανάγκες της και τις εξωτερικές συνθήκες, αντί να βρίσκεται στο έλεος ενός συγκεκριμένου ετήσιου κύκλου», επισημαίνει ο δρ Ιαν Στέρλινγκ, επιστήμονας στην Καναδική Υπηρεσία Αγριων Ζώων στο Εντομοντον και συγγραφέας του βιβλίου «Πολικές αρκούδες».
Πολύ έξυπνες
Οπως εξηγεί, οι αρκούδες είναι πραγματικά πολύ έξυπνες, αφού κυνηγούν φώκιες, θηλαστικά, τα οποία είναι και τα ίδια εξαιρετικά ευφυή. Παρά την υπομονετική τους αναμονή επί πολλές ώρες, προκειμένου να επιτεθούν σε μία φώκια, το κυνήγι της πολικής αρκούδας είναι επιτυχές μόνο σε ποσοστό 5%. Γι’ αυτό εξάλλου είναι πολύ καλή στη διατήρηση θερμίδων, ακόμη και στη διάρκεια της κυνηγετικής περιόδου.