ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ. Ποιών την ανάγκην φιλοτιμίαν, ο πρόεδρος Μπους υπέκυψε στις έντονες πιέσεις των Δημοκρατικών, αλλά και σημαντικής μερίδας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και αποφάσισε τη συγκρότηση ανεξάρτητης, υπερκομματικής επιτροπής, η οποία θα διερευνήσει την αποτυχία των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών γύρω από τα υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής του καθεστώτος Σαντάμ Χουσεΐν. Οπως ανακοίνωσε χθες ο Τζορτζ Μπους, η επιτροπή θα κληθεί «να αναλύσει πού βρισκόμαστε και πώς μπορούμε να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί στον πόλεμο εναντίον της τρομοκρατίας». Προτού συγκροτήσει την επιτροπή, θα έχει συνεργασία με τον μέχρι πρόσφατα επικεφαλής των επιθεωρητών της CIA στο Ιράκ, Ντέιβιντ Κέι, ο οποίος παραιτήθηκε από το αξίωμά του δηλώνοντας ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν δεν διέθετε, κατά την εκτίμησή του, αξιόλογα αποθέματα χημικών ή βιολογικών όπλων. Πάντως, ο προέδρος Μπους υπερασπίσθηκε και πάλι την επιλογή του να εξαπολύσει πόλεμο κατά του Ιράκ, υποστηρίζοντας ότι «ο Σαντάμ Χουσεΐν είχε την πρόθεση και τη δυνατότητα να προκαλέσει μεγάλο κακό, ήταν μια απειλή» και «είχε σφαγιάσει χιλιάδες ανθρώπους».
Προεκλογικοί ελιγμοί
Μέχρι πρόσφατα, ο Λευκός Οίκος απέρριπτε τις προτάσεις του Δημοκρατικού Κόμματος για τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής. Πολιτικοί αναλυτές στην Ουάσιγκτον θεωρούν ότι, με τη χθεσινή στροφή του, ο πρόεδρος Μπους επιχειρεί να ελαχιστοποιήσει το πολιτικό κόστος της υπόθεσης εν όψει προεδρικών εκλογών και να εξασφαλίσει έναν κάποιο έλεγχο της εξεταστικής επιτροπής. Ενδεικτική για τις διαστάσεις που έχει λάβει το θέμα στις ΗΠΑ είναι η δήλωση ανώνυμου, κορυφαίου αξιωματούχου του Λευκού Οίκου, που παραλλήλιζε την εξεταστική επιτροπή για τα όπλα του Ιράκ με την επιτροπή Γουόρεν, η οποία συγκροτήθηκε το 1964 για τη δολοφονία του προέδρου Τζον Κένεντι.
Τι θα εξετάσει
Ο ίδιος αξιωματούχος δήλωσε ότι ο Τζορτζ Μπους θα στελεχώσει την εξεταστική επιτροπή με «διακεκριμένους πολίτες, που έχουν υπηρετήσει τη χώρα τους στο παρελθόν» και είναι εξοικειωμένοι με το έργο των μυστικών υπηρεσιών. Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της «Ουάσιγκτον Ποστ», η επιτροπή θα είναι εννεαμελής και δεν αναμένεται να καταλήξει σε πόρισμα προ των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου. Προς αυτήν την κατεύθυνση συνηγορεί και το ευρύτατο φάσμα των ζητημάτων που θα κληθεί να εξετάσει. Πέραν του «φακέλου Ιράκ», τα μέλη της επιτροπής θα αξιολογήσουν το έργο των μυστικών υπηρεσιών σχετικά με την αντιμετώπιση τρομοκρατικών οργανώσεων όπως η Αλ Κάιντα και εχθρικών καθεστώτων, όπως εκείνο της Βόρειας Κορέας.
Στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος θα ήθελαν να δουν την εξεταστική επιτροπή να επιρρίπτει τις ευθύνες στον επικεφαλής της CIA, Τζορτζ Τένετ, εν είδει αποδιοπομπαίου τράγου, απαλλάσσοντας τον πρόεδρο Μπους και τους κορυφαίους συνεργάτες του. Σ’ αυτό το μήκος κύματος, ο επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στην αρμόδια επιτροπή της Γερουσίας, Τρεντ Λοτ, δήλωσε: «Γενικά, δεν είμαι φανατικός οπαδός των επιτροπών… Αλλά σε αυτήν την περίπτωση, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι έχουμε να κάνουμε με αποτυχία των μυστικών υπηρεσιών».
Αντίθετα, οι υποψήφιοι των Δημοκρατικών για το προεδρικό χρίσμα άφησαν ευθύβολα υπονοούμενα για τις ευθύνες του ίδιου του Τζορτζ Μπους και του αντιπροέδρου Ντικ Τσένι. «Πρέπει να ανακαλύψουμε την αλήθεια. Τι πληροφορίες είχε ο πρόεδρος; Τι πληροφορίες έδωσαν στον πρόεδρο οι μυστικές υπηρεσίες; Ηταν προβληματικές αυτές οι πληροφορίες; Μήπως μεγεθύνθηκαν είτε από τον αντιπρόεδρο είτε από τον πρόεδρο;», δήλωσε σχετικά ο Τζον Εντουαρντς στο δίκτυο CBS. Από την πλευρά του, ο Χάουαρντ Ντιν, ο Δημοκρατικός υποψήφιος που εναντιώθηκε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο στον πόλεμο κατά του Ιράκ, δήλωσε στο NBC: «Δεν γνωρίζουμε αν δόθηκαν (στον πρόεδρο Μπους) λανθασμένες πληροφορίες… ή αν ο ίδιος και ανώτατα κλιμάκια της διοίκησής του αποφάσισαν να αλλοιώσουν τις αναφορές των μυστικών υπηρεσιών». Ανάλογες απόψεις συμμερίζονται, παραδόξως, και σημαίνοντα στελέχη των Ρεπουμπλικανών.