Με την ομιλία του ενώπιον του αμερικανικού Κογκρέσου, ο Ισπανός πρωθυπουργός Χοσέ Μαρία Αθνάρ επισφράγισε τη θεαματική φιλοαμερικανική στροφή, την οποία επέβαλε στην εξωτερική πολιτική της Ισπανίας, κυρίως μετά την 11η Σεπτεμβρίου και τον πόλεμο στο Ιράκ. O πρώτος Ισπανός υψηλά ιστάμενος που μίλησε στο Κογκρέσο το 1976, τη δύσκολη περίοδο της μετάβασης στη δημοκρατία, ήταν ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος. Ομως, ο κ. Αθνάρ ήταν ο πρώτος πρωθυπουργός στον οποίο επεφυλάχθη ανάλογη τιμή.
Ο πόλεμος στο Ιράκ δεν εξέθρεψε αντιαμερικανισμό στην ισπανική κοινωνία. Γέννησε, όμως, επιφυλακτικότητα έναντι του προέδρου Μπους. Οι ΗΠΑ, όπως όλες οι άλλες χώρες, έχουν εργαστεί υπέρ της ελευθερίας στον κόσμο, αλλά έχουν διαπράξει και σφάλματα. O κ. Αθνάρ φρόντισε να «χαϊδέψει τ’ αυτιά» του ακροατηρίου του και κυρίως του Μπους, μολονότι αυτός δεν ήταν παρών. H σύντομη, κοφτή και προβλέψιμη ομιλία του είχε ως πυρήνα τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, ο οποίος εμφανίστηκε ως δόγμα προς πάσα χρήση, εφαρμόσιμο από το Αφγανιστάν ώς τη χώρα των Βάσκων. Ως εκ τούτου, πάσα αντίσταση κατά του εισβολέα στο Ιράκ, κατατάσσεται, κατά τον κ. Αθνάρ, στο εν λόγω δόγμα. Προφανώς, λησμονεί ότι ο πόλεμος στο Ιράκ εξέθρεψε την τρομοκρατία στο εσωτερικό της προβληματικής χώρας.
Αναχαίτιση με τον πόλεμο
Βεβαίως, η απουσία όπλων μαζικής καταστροφής δεν εθίγη ούτε μια φορά από τον Αθνάρ. Προφανώς, επειδή κατά τη γνώμη του η αποφασιστικότητα που οδήγησε στον πόλεμο επέδρασε θετικά και στην αναχαίτιση της διασποράς των όπλων αυτών ανά τον κόσμο. Το ακροατήριο τον χειροκρότησε θερμά, όταν είπε ότι οποιαδήποτε άλλη τοποθέτηση είναι εκτός τόπου και χρόνου, υποβαθμίζοντας έτσι το ρόλο των δύο επιτροπών που έχουν αναλάβει στο Λονδίνο και στην Ουάσιγκτον να ερευνήσουν τυχόν σφάλματα των μυστικών υπηρεσιών σχετικά με τα όπλα του Σαντάμ.
Ο κ. Αθνάρ απηύθυνε έκκληση για δημιουργία ζώνης ελεύθερου εμπορίου ανάμεσα στην Ευρώπη και στις δύο αμερικανικές ηπείρους έως το 2015, κάτι που ούτε πρόκειται να συμβεί σύντομα ούτε συμφέρει πολλές χώρες. Εξάλλου, παρότι οι ΗΠΑ είναι χώρα με τον τρίτο μεγαλύτερο ισπανόφωνο πληθυσμό του κόσμου, είναι αμφίβολο αν η Ουάσιγκτον αποτελεί κατάλληλο εταίρο για να προσεγγίσει η Ισπανία τη Λατινική Αμερική. Επίσης, ο Αθνάρ αναφέρθηκε, ορθώς, στις ελπίδες να πάψει το καθεστώς Κάστρο να αποτελεί «μία από τις τελευταίες ιστορικές ανωμαλίες στον κόσμο».
Η ομιλία Αθνάρ ήταν ο αποχαιρετισμός του προς τον ιδιαίτερο αυτό σύμμαχο, τον οποίο επισκεπτόταν δύο φορές το χρόνο ως πρωθυπουργός. Ενώπιον του Κογκρέσου, εμφανίσθηκε ως πιστός σύμμαχος που υπερασπίζεται τη διατλαντική σχέση ως «τη καλύτερη εγγύηση ότι ο κόσμος θα γίνει πιο ελεύθερος και ασφαλής», ακόμη και με κόστος προς την ευρωπαϊκή ενότητα. O Αθνάρ άφησε έντονη την προσωπική του σφραγίδα στην εξωτερική πολιτική της Ισπανίας, που θεωρείται βέβαιο ότι θα υπηρετεί αυτήν τη στροφή και μετά το πέρας της πρωθυπουργικής θητείας του.