Η πολιτική οξύτητα απειλεί να δυναμιτίσει και πάλι την ομαλότητα στην Αλβανία, σε μια εποχή που η ταλαπωρημένη από τα πολιτικά πάθη αυτή χώρα προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της προς τις ευρωπαϊκές δομές.
Την περασμένη εβδομάδα χιλιάδες οπαδοί του Δημοκρατικού Κόμματος της αντιπολίτευσης πραγματοποίησαν αντικυβερνητική διαδήλωση στα Τίρανα με αίτημα την παραίτηση του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Φάτος Νάνο και τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.
Μερίδα των διαδηλωτών επιχείρησε να εισβάλει στο πρωθυπουργικό μέγαρο, μιμούμενη την ενέργεια των οπαδών του Σαακασβίλι στη Γεωργία όταν πέτυχαν με αυτόν τον τρόπο την απομακρυνση του Εντβαρντ Σεβερτνάντζε, αλλά αναχαιτίστηκαν απο τους φρουρούς που έκαναν χρήση όπλων προς εκφοβισμό.
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα εξήγγειλε νεες διαδηλώσεις για τις 20 Φεβρουαρίου, ημερομηνία με ισχυρούς συμβολισμούς αφού την ίδια μέρα, το 1991, χιλιάδες εξαγριωμένοι Αλβανοί είχαν γκρεμίσει τον αδριάντα του Ενβέρ Χότζα στην κεντρική πλατεία Σκεντέρμπεη των Τιράνων, ανοίγοντας τον δρόμο για την πτώση του καθεστώτος.
Ανησυχεί η Δύση
Δυτικοί κύκλοι στην αλβανική πρωτεύουσα εκφράζουν φόβους πιθανής προβοκάτσιας που μπορεί να πυροδοτήσει ανεξέλεγκτες καταστάσεις, αφού είναι γνωστό ότι σε αυτήν τη χώρα τα πολιτικά πάθη παραμένουν έντονα και «ανάβουν» με την πρώτη σπίθα.
Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις πολιτικές εξελίξεις και με σκληρές ανακοινώσεις των πρεσβειών τους στα Τίρανα προειδοποίησαν πως δεν θα επιτραπεί στην πολιτική βία να βλάψει την πορεία της Αλβανίας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Η κεντροδεξιά αντιπολίτευση επέλεξε να κατεβάσει τους οπαδούς της στον δρόμο εκμεταλλευόμενη το γενικευμένο αίσθημα δυσαρέσκειας του πληθυσμού κατά της κυβέρνησης των σοσιαλιστών και προσωπικά του πρωθυπουργού Φάτος Νάνο που βάλλονται για διαφθορά και ανικανότητα να αντιμετωπίσουν την εντενόμενη φτώχεια και τη διογκούμενη ανεργία.
Ειδικά ο πρωθυπουργός κατηγορείται, ακόμη και από στελέχη του κόμματός του, για αλαζονική συμπεριφορά, αδιαφορία για τα προβλήματα της χώρας και ροπή προς την πολυτελή ζωή, την ώρα που η πλειοψηφία των πολιτών δοκιμάζεται από την ανέχεια και τη δυστυχία.
Η Αλβανία παρά τα δειλά βήματα μεταρρύθμισης της οικονομίας και εκσυγχρονισμού του κρατικού μηχανισμού, παραμένει μια χώρα που απέχει πολύ από το να φτάσει στην αφετηρία του δρόμου που θα την οδηγήσει στην Ευρωπαϊκή Ενωση και για τούτο ο ευθύνες της πολιτικής ηγεσίας είναι μεγάλες.
Βεντέτα Νάνο – Μπερίσα
Η πολιτική ζωή μετά την πτώση του καθεστώτος Χότζα παραμένει εγκλωβισμένη στην αδυσώπητη σύγκρουση του σοσιαλιστή Φάτος Νάνο και του προέδρου του Δημοκρατικού Κόμματος Σαλί Μπερίσα, η οποία έχει λάβει τον χαρακτήρα βεντέτας.
Οι δύο αυτοί χαρισματικοί για τα αλβανικά πολιτικά δεδομένα, ηγέτες -γιατρός του Ενβέρ Χότζα ο Μπερίσα, πρόεδρος της νεολαίας του κομμουνιστικού κόμματος ο Νάνο- μονοπωλούν τα τελευταία δώδεκα χρόνια την ισχύ την οποία σε κάθε ευκαιρία χρησιμοποιούν ο ένας για την πολιτική ή και τη φυσική, όπως αλληλοκαταγγέλλονται, εξόντωση του άλλου.
Το Κανούν, ο φοβερός νόμος της εκδίκησης που εξακολουθεί να κυριαρχεί σε πολλές περιοχές της Αλβανίας ακόμα και σήμερα από την εποχή του Μεσαίωνα, έχει τη δική του εφαρμογή στην αντιπαράθεση Νάνο – Μπερίσα.
Οταν το 1993 ο Σαλί Μπερίσα αναδείχθηκε νικητής των πρώτων πραγματικά δημοκρατικών εκλογών στη μετά τον Χότζα Αλβανία, το πρώτο πράγμα που φρόντισε να κάνει ήταν να κλείσει στη φυλακή τον Φάτος Νάνο, εκλεγμένο πρωθυπουργό έως τότε, με την κατηγορία της διασπάθισης της ανθρωπιστικής βοήθειας που ήρθε από το εξωτερικό, όμως κανείς στη Δύση δεν πείστηκε ότι δεν επρόκειτο για εκδίκηση.
Αργότερα, την άνοξη του 1997 οι σοσιαλιστές του Νάνο ηγήθηκαν της ένοπλης εξέγερσης των πυραμίδων εναντίον του Σαλί Μπερίσα, πολιορκώντας τότε τον μισητό αντίπαλο στο προεδρικό μέγαρο, το οποίο φρουρούσαν πιστοί οπαδοί του από τη γενέτειρά του Τροπόγια που είχαν φτάσει στα Τίρανα γι’ αυτό τον σκοπό.
Το αιματοκύλισμα αποφεύχθηκε τότε χάρη στην παρέμβαση της Δύσης, αλλά ο Σαλί Μπερίσα δεν ξέχασε τον εχθρό του, ο οποίος εκμεταλλευόμενος την κατάρρευση του κράτους βγήκε από τις φυλακές Τεπελενίου και επέστρεψε στα Τίρανα.
Η ρεβάνς
Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1998 ο Μπερίσα θέλησε να πάρει τη ρεβανς. Υποκίνησε, λοιπόν, σε εξέγερση χιλιάδες ένοπλους φανατικούς υποστηρκτές του, οι οποίοι έπειτα από μια μαχητική διαδήλωση στην πλατεία Σκεντέρμπεη στην οποία μίλησε ο ίδιος, κατέλαβαν την κρατική τηλεόραση και στη συνέχεια πυρπόλησαν το πρωθυπουργικό μέγαρο.
Ο πρωθυπουργός Νάνο έχοντας ειδοποιηθεί από τις μυστικές υπηρεσίες για σχέδιο δολοφονίας του είχε προλάβει να εγκαταλείψει το κτίριο και να καταφύγει στα Σκόπια, απ’ όπου επέστρεψε αργότερα και κίνησε τις διαδικασίες δικαστικής δίωξης του Μπερίσα.
Οι πιέσεις του δεθνούς παράγοντα απέτρεψαν την καταδίκη και σύλληψη του Μπερίσα που θα πυροδοτούσε πιθανότατα εμφύλια σύρραξη, αλλά οι φραστικές αντιπαραθέσεις στο Κοινοβούλιο και στα ΜΜΕ, με κατηγορίες, του τύπου «δολοφόνε», «κλέφτη», κ.λπ. εξακολουθούν να κοσμούν τον πολιτικό ανθολόγιο των δύο αντιπάλων.
Υπό αυτές τις συνθήκες, της ακραίας πόλωσης, οι δύο ηγέτες κατέστησαν και παραμένουν παντοδύναμοι στα κόμματά τους, στα οποία όχι μόνο δεν άφησαν να «ανθίσουν τα εκατό λουλούδια», αλλά έπνιξαν κάθε διαφορετική εσωκομματική φωνή και κίνηση εκσυγχρονσμού.
Οι σοσιαλιστές του Φάτος Νάνο κυβερνούν ανελιπώς από το 1997 τη χώρα και παρά τη λαϊκή δυσαρέσκεια, εξαιτίας κυρίως της εκτεταμένης διαφθοράς και της φτώχειας δεν φαίνεται να κινδυνεύουν από τις διαδηλώσεις του Σαλί Μπερίσα.
Οχι γιατί τους εμπιστεύονται οι πολίτες, αλλά διότι το εκλογικό σώμα δεν δείχνει να έχει πειστεί ότι ο Μπερίσα με τις ακρότητές του μπορεί να αποτελέσει πειστική εναλλακτική λύση.
Στα διπλωματικοδημοσιογραφικά στέκια των Τιράνων λένε ότι όσο ο Μπερίσα παραμένει πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος, ο Νάνο θα κάθεται ξένοιαστος στην πολυθρόνα της εξουσίας και όσο ο Νάνο θα ηγείται της κυβερνώσας παράταξης ο Μπερίσα δεν πρόκειται να εγκαταλείψει την καρέκλα του αρχηγού της αντιπολίτευσης. Ο ένας επιβιώνει πολιτικά επειδή συντηρείται από τον άλλο!
Το κακό είναι ότι το μεγάλο θύμα της ανελέητης αυτής σύγκρουσης είναι το ευρωπαϊκο μέλλον της Αλβανίας.