Οι εναπομείναντες κάτοικοι της περιφέρειας Μπαμ στο νοτιοανατολικό Ιράν δεν ψήφισαν στις χθεσινές βουλευτικές εκλογές, γιατί ο σεισμός του Δεκεμβρίου προξένησε τόσες απώλειες που, εκτός των άλλων, ακυρώθηκαν και οι εκλογικοί κατάλογοι. Στην υπόλοιπη χώρα, άλλου είδους «απώλειες» κράτησαν μερίδα ψηφοφόρων, μεταξύ αυτών και την κάτοχο Νόμπελ ειρήνης Σιρίν Εμπάντι, μακριά από τις κάλπες. Πρόκειται για την έξωση πολλών μεταρρυθμιστών υποψηφίων από τα ψηφοδέλτια, που επικυρώνει την επικράτηση, στη φάση αυτή, του συντηρητικού στρατοπέδου. Οι δημοσιογράφοι που βρίσκονταν στο Ιράν αδυνατούσαν, ώς χθες το απόγευμα, να εκτιμήσουν πόση απήχηση είχε η έκκληση της πλέον ριζοσπαστικής πτέρυγας των μεταρρυθμιστών για αποχή από τις κάλπες ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Την έκκληση αυτή δεν συμμερίστηκε ο πρόεδρος Μοχάμεντ Χαταμί, ο οποίος, αν και μεταρρυθμιστής, έχει επανειλημμένα υποχωρήσει μπροστά στην επίδειξη ισχύος του συντηρητικού θρησκευτικού κατεστημένου. Χθες, ο Χαταμί κάλεσε τους συμπατριώτες του να προσέλθουν μαζικά στις κάλπες για να κάνουν την «έκπληξη», να αποσπάσουν δηλαδή τη νίκη από τους συντηρητικούς.
Με τα χθεσινά δεδομένα, η έκπληξη αυτή φαινόταν εξαιρετικά απόμακρη- όχι γιατί οι ψηφοφόροι που εξέλεξαν πανηγυρικά τον ανανεωτή Χαταμί το 1997 έχουν πάψει να συγκινούνται από την προοπτική της κοινωνικής μεταρρύθμισης, αλλά γιατί αυτή δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται μέσω της ψήφου. Στα χρόνια που πέρασαν, παρά την πλειοψηφία των μεταρρυθμιστών στη Βουλή και την άσκηση της προεδρίας από τον Χαταμί, οι μηχανισμοί που ελέγχονται από τους σκληροπυρηνικούς αποδείχθηκαν ισχυρότεροι. Το 12μελές Συμβούλιο των Φρουρών της Επανάστασης, που ελέγχει το κατά πόσο η νομοθεσία συμμορφώνεται με τις επιταγές της ισλαμικής επανάστασης, εμπόδισε, ή τροποποίησε σημαντικά, όλες τις μεταρρυθμιστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Οι διαδηλώσεις υπέρ της ανανέωσης κατεστάλησαν βίαια, ενώ οι μεταρρυθμιστικές εφημερίδες απαγορεύθηκαν μία προς μία.
Στην απαξίωση του μεταρρυθμιστικού στρατοπέδου συνέβαλε και η ανοικτή δήλωση υποστήριξης μεταρρυθμιστών υποψηφίων από τις ΗΠΑ, που τους εμφάνισε περίπου ως «προδότες», όχι μόνο της ισλαμικής επανάστασης αλλά και των εθνικών συμφερόντων γενικότερα. Είχε προηγηθεί η συνειδητοποίηση ότι, η συμφιλιωτική ρητορική του Χαταμί δεν έχει φέρει κανένα από τα ενδεχόμενα οφέλη μιας προσέγγισης με τις ΗΠΑ. Είτε οι μεταρρυθμιστές κυριαρχούσαν στα εκλεγμένα αξιώματα είτε όχι, η κυβέρνηση Μπους απέδειξε ότι δεν ήταν έτοιμη να χτίσει κανενός είδους γέφυρες προς την Τεχεράνη, την οποία, ενέταξε στον περιβόητο «άξονα του κακού». Ολ’ αυτά, σε συνδυασμό με την ανικανότητα της κυβέρνησης Χαταμί να επιλύσει πρακτικά προβλήματα όπως η ανεργία, έχουν μειώσει την εμπιστοσύνη προς τους μεταρρυθμιστές πολιτικούς.
Ομως οι συντηρητικοί δεν θα θεωρούσαν την επικράτησή τους σχεδόν εξασφαλισμένη, αν δεν είχαν εξαπολύσει εναντίον των μεταρρυθμιστών τα συντηρητικά όργανα όπως το Συμβούλιο Φρουρών της Επανάστασης, τη δικαιοσύνη, και τους μηχανισμούς ασφαλείας. Μέθοδοι, που ροκανίζουν τη νομιμοποίηση του καθεστώτος.