Οι βιογραφίες είναι ένα λογοτεχνικό είδος που πουλάει. Είναι βιβλία εύπεπτα που διαβάζονται συνήθως γρήγορα, που λύνουν το πρόβλημα των δώρων (πρόβλημα που κορυφώνεται εν όψει Χριστουγέννων, όπου ακόμη και άνθρωποι που δεν μπαίνουν ποτέ σε βιβλιοπωλείο, το θεωρούν χρέος τους να κάνουν «τάμα» μια φορά τον χρόνο και να αγοράσουν βιβλία.) Οι βιογραφίες βρίσκουν τις θέσεις τους στα χαμηλά τραπέζια των καθιστικών πλάι σε φωτογραφικά λευκώματα, μεγάλου μεγέθους, για τα οποία οι κάτοχοί τους καμαρώνουν. H μανία, βλέπετε, των coffee table books (βιβλία για το τραπέζι του καφέ) δεν έχει κοπάσει ακόμη στην Ελλάδα).
Θέμα βιογραφιών γίνονται καλλιτέχνες, πολιτικοί διανοούμενοι ή απλώς πρόσωπα εκτεθειμένα στη δημοσιότητα μόνο και μόνο επειδή την κυνηγούν. Για να είμαστε δίκαιοι, υπάρχουν βιογραφίες που είναι αποτέλεσμα χρόνων έρευνας και των οποίων οι συγγραφείς καταβάλλουν προσπάθεια να δουν καθαρά το αντικείμενό τους. H βιογραφία του Γιώργου Σεφέρη, από τον καθηγητή Ρόντρικ Μπίτον, που κυκλοφόρησε πέρυσι από τις εκδόσεις Ωκεανίδα, είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Το ψωμί… όμως είναι αλλού. Στις βιογραφίες που γράφονται με σκοπό «να φωτίσουν άγνωστες πλευρές του θέματος», τις οποίες επιλέγει κατά το δοκούν ο συγγραφέας με τη βοήθεια του εκδότη. Με το πρόσχημα της αποκατάστασης της αλήθειας, ακόμη και σοβαροί εκδοτικοί οίκοι παίζουν αυτό το μη σοβαρό παιχνίδι. Στη Γαλλία, το κυνήγι της αλήθειας για το πρόσωπο του Ιβ Μοντάν πέρασε πρόσφατα από τους οίκους Fayard και AlbiMichel, με τα βιβλία αντιστοίχως της θετής κόρης του ηθοποιού Κατρίν Αλεγκρέ και του γιου της, Μπενζαμέν Κασταλντί. O θόρυβος που προκάλεσαν τα βιβλία ήταν αναμενόμενος, όπως και οι πωλήσεις. Οι συγγραφείς «θύματα» του Μοντάν ανακουφίστηκαν δημοσίως και οι εκδότες μπορούν να ελπίζουν σε ακόμη καλύτερες μέρες, δεδομένου ότι η χήρα του Μοντάν δεν έχει πει, ακόμη, σε βιβλίο την τελευταία της λέξη.
Θύμα της αποκατάστασης της αλήθειας για το πρόσωπό του γίνεται, όπως πληροφορούμαστε από την ισπανική εφημερίδα El Pais, και ο Αργεντινός Χόρχε Λουίς Μπόρχες. Από τους σημαντικότερους ποιητές και συγγραφείς του 20ού αιώνα, ο Μπόρχες, 19 χρόνια μετά τον θάνατό του, είναι το θέμα μιας «διαφορετικής», υποτίθεται, βιογραφίας. Την οποία συνέγραψε η Επιφανία Ουβέδα, 82 ετών σήμερα και επί 50 χρόνια οικιακή του βοηθός. Και επειδή η Ουβέδα δεν έχει σχέση με τα γράμματα -δεν έχει, όπως λέει, διαβάσει ούτε ένα βιβλίο στη ζωή της-, ο φίλος του ποιητή Αλεχάντρο Βακάρο προσφέρθηκε να δώσει ένα χεράκι. Το αποτέλεσμα είναι ένα βιβλίο με τίτλο «O κύριος Μπόρχες» (εκδόσεις Edhasa) που θα κυκλοφορήσει τον Ιανουάριο. Επί χρόνια ο Βακάρο ενίσχυε οικονομικά την Ουβέδα, την οποία είχε αποπέμψει η χήρα του Μπόρχες. Συζητούσαν συχνά για τον ποιητή και για τη ζωή της Ουβέδα κοντά του. Οι αναμνήσεις της οικιακής βοηθού αποδείχθηκαν θησαυρός: ο Μπόρχες, λέει, λάτρευε παθολογικά τη μητέρα του, μέχρι τον θάνατό της σε ηλικία 99 ετών. Του βρήκε νύφη όταν ο γιος της είχε περάσει τα 60 και με χαρά είδε τον Μπόρχες να αντέχει μόλις δύο χρονια τον έγγαμο βίο. Περιγράφει ακόμη πως ο ποιητής αντιπαθούσε τους μαύρους και πως κάθε βράδυ, σαν μωρό, γύρευε από την οικιακή βοηθό του καραμέλες. «Στη σκιά του άλλου αναζητούμε τη δική μας σκιά», γράφει ο Μπόρχες. Με το αζημίωτο, αυτό κάνει και η Επιφανία Ουβέδα. Και ας μη διάβασε ποτέ της ούτε ένα ποίημα του πρώην αφεντικού της.