Από αύριο η «καρδιά» του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών θα χτυπάει στην Αθήνα. Περισσότεροι από 700 εκπρόσωποι χριστιανικών Εκκλησιών θα εξετάσουν για μία εβδομάδα το μέλλον της Ιεραποστολής. To ΠΣΕ είναι ο μεγαλύτερος διεκκλησιαστικός οργανισμός στον κόσμο, με 347 χριστιανικές Εκκλησίες από 100 χώρες. Στόχος του είναι, μέσω του οικουμενικού διαλόγου, η αλληλοκατανόηση των διαφορετικών δογμάτων και η ενθάρρυνση των προσπαθειών για την αποκατάσταση της ενότητας του πολυδιασπασμένου χριστιανικού ποιμνίου. H απόφαση της Εκκλησίας της Ελλάδος να φιλοξενήσει το συνέδριο προκάλεσε τις αντιδράσεις των συντηρητικών κύκλων, που θεωρούν τον οικουμενισμό απειλή για την ορθόδοξη ταυτότητα. Ταυτόχρονα «αποστροφή» τούς προκαλεί η είδηση ότι ανάμεσα στους συνέδρους θα βρίσκονται και «ιερωμένες» προτεσταντικών και αγγλικανικών Εκκλησιών. «O διάλογος είναι στη φύση του ανθρώπινου είδους» διαμηνύει μέσω της «K» στους αντιρρησίες ο αιδεσιμότατος δρ Σάμιουελ Κόμπια, γενικός γραμματέας του ΠΣΕ.
– Στο πλαίσιο του οικουμενικού διαλόγου και της συνεργασίας χριστιανικών Εκκλησιών που μετέχουν στο ΠΣΕ, ποιοι είναι οι στόχοι της συνάντησης;
– H 13η Σύνοδος για την Παγκόσμια Ιεραποστολή αποτελεί μία από τις ευρύτερες συνεδριάσεις εκπροσώπων Εκκλησιών στις αρχές του 21ου αιώνα, με 700 συμμετέχοντες, ορθόδοξους, ρωμαιοκαθολικούς και προτεστάντες. Στόχος της είναι να προσφέρει στους εκπροσώπους των Εκκλησιών την ευκαιρία να ανταλλάξουν εμπειρίες για το ιεραποστολικό έργο και να σκεφθούν από κοινού τις προτεραιότητες και το μέλλον της χριστιανικής μαρτυρίας.
– Μια μερίδα Ελλήνων αντιτίθεται στη δράση του ΠΣΕ και στον οικουμενικό διάλογο. Πιστεύετε ότι το συνέδριο θα συμβάλει στην αλληλογνωριμία και την αλληλοκατανόηση;
– O διάλογος είναι στη φύση του ανθρώπινου είδους! H σύνοδος είναι μοναδικός χώρος συνάντησης Εκκλησιών με σαφώς διαφορετικές ταυτότητες αλλά κοινές ανησυχίες. Θέλουμε ο κόσμος να παίρνει στα σοβαρά τις ανησυχίες της χριστιανικής ιεραποστολής, ακόμη κι αν δεν συμφωνεί σε όλα. Αμφιτρύων του ιστορικού για τη χριστιανική οικογένεια γεγονότος στην Αθήνα, η Εκκλησία της Ελλάδος δείχνει ότι η φιλοξενία είναι θεμελιώδης χριστιανική αρετή και στοιχείο της ελληνικής παράδοσης.
– Πού βρίσκεται ο οικουμενικός διάλογος σήμερα και ποια η συμβολή των ορθοδόξων Εκκλησιών;
– H εκλογή νέου Πάπα και η έμφαση στην ενότητα της χριστιανοσύνης τεκμηριώνουν ότι ο διαθρησκειακός διάλογος παραμένει προτεραιότητα όλων των Εκκλησιών. H συνεισφορά των ορθοδόξων Εκκλησιών ήταν πολύ σημαντική. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο διατύπωσε πρώτη φορά την ιδέα της «κοινωνίας» Εκκλησιών το 1921. Τον 20ό αιώνα ορθόδοξοι θεολόγοι και θρησκευτικοί ηγέτες είχαν καθοριστική επίδραση στο ΠΣΕ, ιδιαίτερα στον τομέα της ιεραποστολικής θεολογίας. Αρκετές ορθόδοξες Εκκλησίες και η Εκκλησία της Ελλάδος ήταν ιδρυτικά μέλη του ΠΣΕ. Παράλληλα, οι ορθόδοξοι συγκαταλέγονται στους σφοδρότερους επικριτές κάποιων τάσεων και προτεραιοτήτων του ΠΣΕ, που όμως ανταποκρίθηκε άμεσα στις ανησυχίες αυτές. Τα τελευταία χρόνια άρχισε διαδικασίες εσωτερικού διαλόγου και ριζικών αλλαγών. Ελπίζω ότι η Ιεραποστολική Σύνοδος στην Αθήνα, η πρώτη που γίνεται σε χώρα κατ’ εξοχήν ορθόδοξη, θα δώσει την ευκαιρία να επιβεβαιώσουν οι ορθόδοξοι την πίστη τους στον διάλογο με τους υπόλοιπους χριστιανούς.
– Οι ορθόδοξοι και οι ρωμαιοκαθολικοί αντιτίθενται στη χειροτονία γυναικών. Ποια είναι η προσωπική σας άποψη;
– H χειροτονία γυναικών σε κάποιες προτεσταντικές και αγγλικανικές Εκκλησίες είναι πρόσφατο φαινόμενο που έχει διχάσει τις Εκκλησίες. Επ’ αυτού του θέματος, όπως και επί άλλων, το ΠΣΕ δεν λαμβάνει θέση, αλλά επιχειρεί να αναλύσει με σοβαρότητα τις θεολογικές και κοινωνικές του προεκτάσεις.
– Υπάρχουν όμως διαφορετικές προσεγγίσεις σε θέματα, όπως η ομοφυλοφιλία, το έιτζ, η αντισύλληψη.
– Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών δεν ασκεί εξουσία στα μέλη του, όμως πιστεύουμε ότι η φωνή της χριστιανοσύνης σε κοινωνικά και ηθικά ζητήματα είναι ισχυρότερη όταν όλες οι Εκκλησίες συμφωνούν. Το ΠΣΕ εργάζεται για να αντιμετωπίσει την πανδημία του έιτζ, ιδιαίτερα στην Αφρική. H ομοφυλοφιλία και η αντισύλληψη είναι ζητήματα, τα οποία οι εκκλησίες προσεγγίζουν με διαφορετικό τρόπο. Το Συμβούλιο προσπαθεί να ενθαρρύνει τον διάλογο, ώστε οι εκκλησίες να κατανοήσουν τις διαφορές τους χωρίς συγκρούσεις.
– Πόσο απαραίτητος είναι ο διάλογος μεταξύ χριστιανικών Εκκλησιών, διαφορετικών θρησκειών και πολιτισμών;
– Στην εποχή μας οι θρησκευτικές ταυτότητες γίνονται εργαλείο χειραγώγησης για στενούς εθνικιστικούς σκοπούς, η ιδέα της «σύγκρουσης πολιτισμών» χρησιμοποιείται για να νομιμοποιήσει πολέμους. Εχουμε την πεποίθηση ότι οι χριστιανικές Εκκλησίες, θρησκείες και πολιτισμοί πρέπει να μάθουν να ακούν οι μεν τους δε, να συνεννοούνται και να δρουν από κοινού για το καλό της ανθρωπότητας. Πιστεύω ότι μία από τις κύριες αποστολές του ΠΣΕ είναι να προσφέρει μια «γέφυρα κατανόησης» μεταξύ θρησκειών και πολιτισμών.