Μπορεί στο ευρύ κοινό να είναι γνωστές οι πτυχές των σημαντικότερων σύγχρονων πολέμων, του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου, του Βιετνάμ ή του Ιράκ και της Γιουγκοσλαβίας. Ελάχιστοι όμως είναι πληροφορημένοι για τις συγκρούσεις στον Καύκασο και ιδιαίτερα στην Τσετσενία. Ακόμα και όταν συντελούνται θηριωδίες, όπως του Μπεσλάν ή όταν ακούμε για τις περιβόητες «Μαύρες Χήρες», Τσετσένες καμικάζι, σπανίως το κοινό πληροφορείται το τι προηγήθηκε μέχρι να φάσουμε σε αυτό το σημείο. Ανατρέχοντας στις σελίδες της ιστορίας, παρατηρούμε ότι οι πρώτες σφοδρές συγκρούσεις στα βουνά του Καυκάσου ξεκίνησαν τον 19ο αιώνα. Εκείνη την περίοδο (1825) ο Ρώσος στρατηγός Γιαμαρέλοφ, επικεφαλής της επιχείρησης για την κατάκτηση του Καυκάσου, συγκρούστηκε σκληρά με τους στρατιώτες του Τσετσένου πολέμαρχου Ιμάμ Σαμίλ, που προέβαλε επίμονη αντίσταση μεγάλες απώλειες. Οι στρατιώτες του Τσάρου σε μια μεγάλης κλίμακας αντεπίθεση, η οποία άφησε πίσω της καμένη γη, κατόρθωσαν να αποκτήσουν τον έλεγχο της περιοχής. Το 1859 ο Σαμίλ παραδόθηκε στους Ρώσους, που εδραιώνουν τον έλεγχό τους στην Τσετσενία. Ωστόσο, ο τσετσενικός λαός, σε κάθε ευκαιρία έβρισκε τρόπους να απαιτεί την ανεξαρτησία του. Το 1919 κα ενώ ο εμφύλιος μαίνονταν, οι μπολσεβίκοι με υπόδειξη του Λένιν βοήθησαν τους Τσετσένους να εκτοπίσουν από τον Καύκασο τους Κοζάκους. Οι Τσετσένοι με τη σειρά τους έτειναν χείρα βοηθείας στον Κόκκινο Στρατό, στην προσπάθεια του να νικήσει τους «Λευκούς». Τα επόμενα τέσσερα χρόνια υπήρξαν γόνιμα για τους Τσετσένους. Για πρώτη φορά εγκαθιδρύθηκε αυτόνομη Τσετσενική Δημοκρατία, στον Καύκασο οι μαθητές διαβάζουν βιβλία στη γλώσσα τους και εκφράζουν τα θρησκευτικά τους πιστεύω ελεύθερα. Ομως, η νηνεμία στις σχέσεις Ρωσίας-Τσετσενίας δεν διαρκεί. H Σοβιετική Ενωση έκλεισε τις πύλες της στον έξω κόσμο και στους κατοίκους της απαγορεύθηκε το δικαίωμα σε κάθε τι το διαφορετικό από αυτό που πίστευε η ηγεσία του KKE.
H Τσετσενία και οι γειτονικές περιοχές του Καυκάσου δεν αποτέλεσαν εξαίρεση. Στις αρχές του 1930 καταργήθηκαν τα δικαιώματα που τους είχαν παραχωρηθεί και οι Τσετσένοι δεν άργησαν να απαντήσουν με τη σκληρότητα που τους διακρίνει και με δολοφονίες αμάχων. Τα χρόνια που θα έλθουν, θα βρουν τη Ρωσία στα χαρακώματα του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1944 ο Ιωσήφ Στάλιν θα κατηγορήσει τους Τσετσένους για συνεργασία με τους ναζί και μαζί με άλλους λαούς του Καυκάσου, καθώς και πολλούς ομογενείς μας από τη Γεωργία, θα τους στοιβάξει στα τρένα και θα τους στείλει στη Σιβηρία. Στη διαδρομή προς την εξορία υπολογίζεται πως τουλάχιστον 130.000 άνθρωποι πέθαναν.
Με τον σκληρό αυτό τρόπο άρχισε ένα μακροχρόνιο διάλειμμα μέχρι το 1991 και τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Τότε η Τσετσενία, βλέποντας τις άλλες Δημοκρατίες να αποκτούν την ανεξαρτησία τους, προέβαλε ανάλογο αίτημα. Παράλληλα, στο προσκήνιο ήλθε πλέον απροκάλυπτα το θέμα του ελέγχου των πετρελαίων του Καυκάσου, γειτονικού με την Κεντρική Ασία. Από τις αρχές του 1994 και για τους υπόλοιπους 18 μήνες ο ρωσικός στρατός εξαπέλυσε ολομέτωπο πόλεμο στην Τσετσενία. H πρωτεύουσά της, το Γκρόζνι, βομβαρδίστηκε ανελέητα, η Βόρεια Οσετία, γνωστή στο ευρύ κοινό από το Μπεσλάν, είχε πλημμυρίσει από όπλα -το 1992 της αναλογούσαν τα περισσότερα στον πλανήτη ανά κάτοικο, ο ρωσικός πληθυσμός άρχισε να δολοφονείται από Τσετσένους μαχητές. Πολλοί τότε μετανάστευσαν.
Το κόστος του πολέμου είναι βαρύ για όλους. Το 1996, μετά την επίθεση των ανταρτών εναντίον του Γκρόζνι, ο Αλεξάντρ Λέμπεντ, τότε σύμβουλος ασφαλείας του προέδρου Γέλτσιν, και ο προσφάτως δολοφονηθείς Ασλάν Μασχάντοφ υπογράφουν συμφωνία εκεχειρίας. Αρχίζει η αποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων. H οριστική συμφωνία ειρήνης υπογράφεται το 1997 και ο έλεγχος της Τσετσενίας περιέρχεται στους Τσετσένους.
Η τότε ηγεσία της άφησε ανεκμετάλλευτη τη μοναδική αυτή ευκαιρία και οδήγησε τα πράγματα στα άκρα. O Μασχάντοφ, «νομιμοποίησε» τον τρομοκράτη Σαμίλ Μπασάγιεφ, τηλεοπτικό αστέρα σήμερα δυτικών μέσων ενημέρωσης. Υπό τις διαταγές του, τσετσενικά στρατεύματα εισέβαλαν στο Νταγκεστάν. Το λαθρεμπόριο ανθρώπων, ναρκωτικών και όπλων ανθεί στην περιοχή. Την ίδια χρονική περίοδο, λίγο πριν από την έλευση του Βλαντιμίρ Πούτιν, αρχίζουν οι πρώτες τρομοκρατικές ενέργειες στη ρωσική επικράτεια (πολυκατοικίες, μετρό κ.α.) με αποτέλεσμα η Ρωσία να οδηγηθεί σε έναν δεύτερο πόλεμο. Σήμερα, ένα χρόνο μετά το Μπεσλάν, το Τσετσενικό παραμένει ακανθώδες πρόβλημα για τον πρόεδρο Πούτιν. Πολλώ μάλλον που στο Κρεμλίνο φθάνουν συνεχώς στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία οι Τσετσένοι τρομοκράτες έχουν στο πλευρό τους ομοϊδεάτες τους από άλλες περιοχές της Μέσης Ανατολής.