Αμερικανοί επιστήμονες ανακάλυψαν τον λόγο που το μελάνωμα, μορφή καρκίνου του δέρματος, μπορεί να εξαπλωθεί τόσο γρήγορα και με τόσο καταστροφικές συνέπειες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη επιστημόνων του Whitehead Institute for Biomedical Research των ΗΠΑ που δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση Nature Genetics, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα καρκινικά κύτταρα, τα κύτταρα του μελανώματος «γνωρίζουν» ήδη πώς να εξαπλωθούν και δεν χρειάζεται να το «μάθουν».
«Τα υπόλοιπα καρκινικά κύτταρα πρέπει να μάθουν πώς να εξαπλώνονται, όχι όμως και το μελάνωμα», εξηγεί ο επικεφαλής ερευνητής, καθηγητής Robert Weinberg. «Τώρα, για πρώτη φορά, μπορούμε να κατανοήσουμε τον γενετικό μηχανισμό που ευθύνεται γι’ αυτήν τη συμπεριφορά». H μετάσταση, δηλαδή η εξάπλωση του καρκίνου σε άλλα, όχι άμεσα συνδεόμενα, μέρη του σώματος είναι μία δύσκολη διαδικασία η οποία περιλαμβάνει πολλά στάδια και κατά την οποία τα καρκινικά κύτταρα πρέπει να ξεπεράσουν πολλά εμπόδια.
Στο πρώτο στάδιο τα καρκινικά κύτταρα πρέπει να εισβάλουν σε κάποιον κοντινό ιστό και κατόπιν να συνεχίσουν τον δρόμο τους μέσω του αίματος ή των λεμφοφόρων αγγείων. Στη συνέχεια πρέπει να «μεταναστεύσουν» μέσω του αίματος σε κάποιο άλλο σημείο του σώματος, να εξέλθουν από το αίμα και να κάνουν μεταστάσεις. Οι επιστήμονες προσπάθησαν να καταλάβουν γιατί τα κύτταρα του μελανώματος έχουν την ικανότητα όχι μόνο να δημιουργούν μεταστάσεις ευκολότερα, αλλά και σε νωρίτερο στάδιο από άλλες μορφές καρκίνου.
Ενεργοποίηση λανθάνουσας διαδικασίας
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, καθώς τα μελανοκύτταρα μεταμορφώνονται σε καρκινικά κύτταρα, αυτομάτως ενεργοποιούν μία λανθάνουσα κυτταρική διεργασία, μέσω της οποίας τελικά καταφέρνουν να μεταφέρονται γρήγορα μέσα στο σώμα. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διεργασία παίζει ένα γονίδιο, ονόματι Slug, του οποίου αρχικός ρόλος είναι να επιτρέπει στα κύτταρα να μεταφέρονται εντός του αναπτυσσόμενου εμβρύου όταν αυτό βρίσκεται στη μήτρα. Κανονικά το γονίδιο είναι απενεργοποιημένο στους ιστούς ενηλίκων, όταν όμως τα κύτταρα του δέρματος μεταμορφώνονται σε καρκινικά επανενεργοποιείται το Slug και αυτομάτως μπορούν να εξαπλωθούν.
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν πειράματα με ποντίκια στα οποία εμφύτευσαν ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα που προέρχονταν από συνδετικούς ιστούς και μελάνωμα. Στην πρώτη περίπτωση εμφανίστηκαν όγκοι, αλλά όχι και μεταστάσεις όπως στη δεύτερη. Οταν όμως οι επιστήμονες απομόνωσαν το γονίδιο Slug από τα κύτταρα του μελανώματος, ο καρκίνος δεν κατάφερε να εξαπλωθεί!