«Το Σύνταγμα τέλειωσε, ας ασχοληθούμε με κάτι άλλο», παρότρυνε χθες την Ενωση ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα και τις προσδοκίες των Βρυξελλών για τους ερχόμενους μήνες, σημειώνοντας ότι το πραγματικό δίλημμα των καιρών δεν είναι η θεσμική συγκρότηση της E.E. αλλά κάτι πολύ διαφορετικό.
Οπως το έθεσε ο κ. Μπαρόζο, «η παγκοσμιοποίηση είναι εδώ» και η συζήτηση δεν μπορεί πια να αφορά τα υπέρ ή τα κατά της, αλλά το πώς θα ανοικοδομηθεί, μέσα στο πλαίσιο της πραγματικότητας αυτής, η ευρωπαϊκή οικονομία.
Οι απαντήσεις δεν είναι απλές: το απέδειξε η ελέω της παγκοσμιοποίησης κατάρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος από τον Γάλλο ψηφοφόρο, το έδειξαν οι εκλογές στη Γερμανία και το υπογραμμίζουν καθημερινά το συνεχώς διευρυνόμενο χάσμα ευημερίας μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής και η διαρκής υπονόμευση της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης από τη μεγαλύτερη όλων των ασιατικών «τίγρεων», την Κίνα.
Για το Σύνταγμα, ο κ. Μπαρόζο δέχθηκε χθες για πρώτη φορά ότι, μετά το γαλλικό και ολλανδικό «όχι», το θέμα έχει πάψει να υφίσταται και δεν θα τεθεί για αρκετά χρόνια, όμως, όπως ο ίδιος έσπευσε να σημειώσει, αυτό το κάποτε «αναγκαίο» κείμενο δεν είναι καθόλου απαραίτητο για την οικονομική ανόρθωση της Ευρώπης. Εκείνο που λείπει, σημείωσε ορθά, δεν είναι η ανανέωση του θεσμικού πλαισίου αλλά η ανανέωση της πολιτικής βούλησης για μεταρρυθμίσεις.
Αυτή η πολιτική βούληση δοκιμάζεται άλλωστε σκληρά αυτό το φθινόπωρο, καθώς οι «25» οφείλουν να βρουν λύση στο πιο άμεσο από τα πολλά προβλήματά τους, τον κοινοτικό προϋπολογισμό της περιόδου 2007-2013, που εκκρεμεί επί μήνες μετά την άρνηση εκείνων που «έχουν» να συνεννοηθούν με εκείνους που «ζητούν».
Πάντως, αν η Ευρώπη της Οικονομίας προσκρούει σε αλλεπάλληλους υφάλους και η πολιτική Ευρώπη παραπαίει σε ερημικά μονοπάτια, μια άλλη πτυχή του κοινού εγχειρήματος προωθείται με ολοένα και μεγαλύτερο πείσμα: είναι η Ευρώπη της καταστολής. Μόλις χθες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το νομικό εργαλείο της διαρκούς καθολικής ηλεκτρονικής παρακολούθησης όλων των πολιτών, υπόπτων και μη, όταν αυτοί μιλούν στο τηλέφωνο, στέλνουν μηνύματα από τα κινητά τους ή εργάζονται και ψυχαγωγούνται στο Ιντερνετ.
Η χθεσινή ημέρα ήταν όμως παραγωγική για την Ευρώπη και σε ό,τι αφορά το πλέον παράτολμο εγχείρημά της: την ένταξη της Τουρκίας. Ετσι, χθες το μεσημέρι ξεπεράσθηκε και τυπικά το θέμα της απάντησης που θα δώσει η E.E. στην άρνηση της Τουρκίας να αναγνωρίσει ένα από τα κράτη-μέλη της, την Κύπρο. Τη δε ερχομένη εβδομάδα, ελπίζει να λύσει και το ζήτημα του νομικού πλαισίου που θα ορίσει την πορεία της Τουρκίας στα χρόνια μετά την 3η Οκτωβρίου και την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Σε αυτό τον υπερδεκαετή στίβο θα κριθούν πολλά για την Ευρώπη, για την Τουρκία και, πρωτίστως, για την Ελλάδα και την Κύπρο.