O Γκορ Βιντάλ πέρασε τα τελευταία 32 χρόνια της ζωής του στο Ραβέλο, ένα χωριό μια ώρα έξω από τη Νάπολη, στην Ιταλία. Στο μεγάλο παλιό σπίτι του συγκέντρωσε περισσότερα από 5.000 βιβλία και αρκετά έπιπλα που ταιριάζουν με το ύφος του οικήματος. Μέχρι το τέλος του μήνα όλα τα υπάρχοντά του θα πρέπει να μεταφερθούν στο Χόλιγουντ όπου διατηρεί ένα ακόμη σπίτι, καθώς, στα ογδόντα χρόνια του πλέον, ο Βιντάλ δεν μπορεί να μεταβεί χωρίς τη βοήθεια τρίτου στο Ραβέλο. O Χάουαρντ Οστεν, σύντροφος του Βιντάλ επί 55 χρόνια, πέθανε πριν από δύο χρόνια και το σπίτι είναι ακόμη βαρύ από τη θλίψη που κυριαρχεί. O Γκορ Βιντάλ μπαίνει στο σαλόνι ευθυτενής και με κοφτερή ματιά, ενώ στηρίζεται στο χέρι του βοηθού του. Πληροφορήθηκα ότι πούλησε το σπίτι του για 9,5 εκατομμύρια λίρες στερλίνες και τον ρωτάω ποιος το αγόρασε. «Αυτά τα λέει ο Τύπος», γρυλλίζει με τέτοια περιφρόνηση που ο φωτογράφος και εγώ κοιταζόμαστε. «Πουλήθηκε»; «Οχι». «Θα το κρατήσετε;» «Οχι. Μάλλον όχι». O Βιντάλ κοιτάζει ατάραχος μπροστά του καθώς ο βοηθός του, ένας νεαρός Γάλλος, τον ξυρίζει προκειμένου να τον φωτογραφήσουμε. Μια πορτοκαλιά γάτα μπαίνει στο δωμάτιο. «Τι θα γίνει με τη γάτα;». Ακολουθεί παγερή σιωπή. «Θα τη φροντίσουνε».
Απόμακρος
Πάντοτε ήταν δύσκολο να καταλάβει κανείς εάν ο Βιντάλ είναι όντως τόσο απόμακρος ή το παίζει και λίγο. Επιβεβαιώνει την εικόνα του Αμερικανού αριστροκράτη, μιλώντας αργά, με ευγενικές χειρονομίες, με τέτοια εμπιστοσύνη στη γνώμη του. Αυτή πηγάζει από το παρελθόν του -ο παππούς του ήταν γερουσιαστής, ο πατέρας του ένας από τους ιδρυτές της αεροπορικής εταιρείας TWA και ο πατριός του ήταν και πατριός της Τζάκι Κένεντι- αλλά και από τη μόρφωσή του.
Η εκδοτική του παραγωγή είναι αξιοσημείωτη: 35 μυθιστορήματα, 20 δοκίμια, αρκετά σενάρια (πιο γνωστό το «Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι») και πολλά άρθρα κάθε φορά που κάποιο γεγονός απαιτεί ανάλυση. Ταυτόχρονα παρωδεί ο ίδιος το μεγαλείο του. «Δεν υπάρχει ούτε ένα πρόβλημα που δεν θα μπορούσε να επιλυθεί εάν οι άνθρωποι ακολουθούσαν απλά τις συμβουλές μου», είχε πει κάποτε και μπορείτε να φανταστείτε το σαρδόνιο χαμόγελο με το οποίο συνόδεψε τη φράση. Το θέμα που τον ενδιαφέρει περισσότερο απ’ όλα είναι η πολιτική και έτσι, προσπαθώντας να ελαφρύνω την ατμόσφαιρα, τον ρωτάω εάν εξεπλάγη από την ανικανότητα του κ. Μπους να αντιμετωπίσει τις πλημμύρες στη Λουιζιάνα. «Οχι», ανθυπομειδιά. «Είναι μία διεφθαρμένη κυβέρνηση» -η φωνή του αρχίζει να ζεσταίνεται και το σώμα του να ζωντανεύει- «όπως απέδειξε σε όλο τον κόσμο. O Μπους για πρώτη φορά παραδέχθηκε ότι μπορεί να έκανε λάθος». Ηταν πειστικός; «Οοοχι. Απλώς οι σύμβουλοί του τού είπαν να βγει και να απολογηθεί».
Με κάποιο ίχνος υπερηφάνειας ο Βιντάλ αναφέρεται στον εαυτό του σαν τον «μεγαλύτερο δημόσιο εχθρό» των νεοσυντηρητικών. O ριζοσπαστισμός του αφορά πολλά θέματα, όλα όμως καταλήγουν στην άποψή του ότι στις ΗΠΑ δεν υπάρχει δημοκρατία. Ούτε ελευθερία του Τύπου, προσθέτει, ούτε οι πολιτικοί λογοδοτούν για τις πράξεις τους, ενώ στην τελευταία εκλογική αναμέτρηση υπήρξε νοθεία. Από αυτή την άποψη είναι σαν τον Τσόμσκι, μόνο που φοράει παντελόνι Πράντα.
Νοθεία στις εκλογές
«Ο βουλευτής των Δημοκρατικών στο Μίσιγκαν, Τζον Κόνιερς, πήγε στο Οχάιο με μια ομάδα ερευνητών και εξέτασε τη νοθεία κατά τις πρόσφατες εκλογές σε τεράστια κλίμακα. O Κόνιερς συνέταξε μία έκθεση και την εξέδωσε. Εγώ έγραψα τον πρόλογο και παρακολούθησα την έλλειψη ενδιαφέροντος για το βιβλίο. Κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να παρουσιάσει ή να κριτικάρει το βιβλίο, ούτε στις εφημερίδες ούτε στην τηλεόραση, πουθενά. Μας λογοκρίνουν και μας ελέγχουν στενά εδώ και δεκαετίες», λέει.
Μάλλον έχει δίκιο για την εχθρική στάση της Αμερικής προς το πρόσωπό του. Ομως όπως συμβαίνει συχνά με τις θεωρίες συνωμοσίας, ο Βιντάλ υπερβάλλει όταν, για παράδειγμα, ισχυρίζεται ότι οι New York Times, η General Electric και η βιομηχανία πυρηνικών συνωμοτούν για να ελέγχουν τον αμερικανικό λαό ή όταν αναγορεύει τη Μόνικα Λεβίνσκι εγκάθετο της βιομηχανίας καπνού, που την έριξε εμβόλιμη στον Μπιλ Κλίντον για να τον ανατρέψει. Τον ρωτάω εάν εξακολουθεί να έχει την ίδια άποψη. «Μμμ. Το σεξ είναι σεξ, ποιον ενδιαφέρει; Οταν όμως ο Τύπος συντηρεί το θέμα για καιρό και ο κόσμος υποστηρίζει την παραπομπή του προέδρου σε δίκη… Για όνομα του Θεού! Παραπέμπουμε πρόεδρο σε δίκη μόνο για προδοσία. Να τον δικάσουμε επειδή είπε ένα ψέμα; Οτι δηλαδή δεν είχε σεξουαλικές σχέσεις μαζί της; Τον παγίδεψαν. Γνώριζαν ότι όντας κύριος, παντρεμένος και πατέρας, θα έλεγε όχι. Τι θα ελεγε; A! Βέβαια, βέβαια κάναμε απίθανες τρέλες μαζί; Ομως, με μια απατηλή κατηγορία παραλύουν την κυβέρνηση ακριβώς την εποχή που χρειαζόμασταν έναν ισχυρό πρόεδρο».
Η Χίλαρι
Κατά τον Βιντάλ, ο Κλίντον ήταν ο καλύτερος πρόεδρος των ΗΠΑ τα τελευταία 50 χρόνια και πιστεύει ότι η Χίλαρι θα θέσει υποψηφιότητα για πρόεδρος το 2008. O Βιντάλ ο ίδιος παραλίγο να εκλεγεί κάποτε στο Νέο Μεξικό, αλλά μετά, όπως λέει, έγραψε το «The City and the Pillar» και αποφάσισε ότι η συγγραφή είναι πιο αξιόλογη από την πολιτική. Παρ’ όλ’ αυτά έθεσε υποψηφιότητα για το Κογκρέσο το 1960, αλλά δεν εξελέγη. Φυσικά δεν το έχει μετανιώσει· ο λόγος που δεν εξελέγη, υποστηρίζει, είναι γιατί δεν κατάφερε να συγκεντρώσει αρκετά χρήματα.
Τα γηρατειά
Τα γηρατειά δεν τον έχουν αλλάξει. Το συγγραφικό του ύφος είναι «αδιαμφισβήτητα καθαρό» όπως πάντα (υποστηρίζει ότι θα ήθελε να χρησιμοποιεί πιο πολλά επιρρήματα, αλλά δεν μπορεί να τα χειριστεί καλά) και οι απόψεις του για τον κόσμο έχουν παραμείνει αναλλοίωτες. «H άποψή μου για τον κόσμο δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα καλή και ο κόσμος δεν έχει αλλάξει σημαντικά». Οι αντιλήψεις του Βιντάλ, όσο οξυδερκείς και αν είναι, αποδίδονται συνήθως σε κόμπλεξ ανωτερότητας. Ξεφυσάει. «Εγώ τουλάχιστον ξέρω να συντάσσω μία ολοκληρωμένη πρόταση. Αυτό δεν θεωρείται πολύ αμερικανικό», απαντά. Παρόλο που κλαίει όταν βλέπει παλιές ταινίες, δεν είναι ρομαντικός. Συμφωνεί. Και όμως επί 55 χρόνια συζούσε με τον ίδιο άντρα, ένα ρομάντζο επικών διαστάσεων. Χαμογελάει. «Ναι, αλλά δεν είχαμε ερωτικές σχέσεις. Κανείς δεν το πιστεύει, κανείς δεν το καταλαβαίνει. Το σεξ, η ιδέα της αποκλειστικότητας είναι πολύ συχνά καταστροφικό».
Εκμυστηρεύτηκε ποτέ στην οικογένειά του την ιδιαιτερότητά του; «Μπορούσαν να πάνε να αγοράσουν τα βιβλία μου και να τα διαβάσουν» (σε αρκετά όπως στο The City and the Pillar εύκολα γίνεται αντιληπτή η ομοφυλοφιλία του Βιντάλ). Και, το έκαναν; «Του πατέρα μου τού άρεσε το The City and the Pillar. H μητέρα μου δεν διάβαζε. Επινε».
Για ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Χάουαρντ, ο Βιντάλ μόλις που έτρωγε. «Εγινα ανορεξικός». Χαμογελάει ειρωνικά. «Αρχισα να τρώω λίγο». Στο Χόλιγουντ μάλλον τον περιμένουν πολλοί με ανυπομονησία. «Ναι. Από δυσπιστία», απαντάει.