O φονικός καύσωνας που έπληξε την Ευρώπη το 2003 και αφάνισε 35.000 ζωές, κατά πάσα πιθανότητα, επέτεινε το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματολογική μεταβολή. Σύμφωνα με τριάντα επιστήμονες που υπογράφουν σχετικό δημοσίευμα του περιοδικού Nature, οι ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες και η μακρά περίοδος ξηρασίας δεν επέτρεψαν την ανάπτυξη των ευρωπαϊκών δασών, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, οιωνό ακόμα θερμότερων καλοκαιριών τα επόμενα χρόνια.
Ανησυχητικές συνέπειες
Ο Φιλίπ Κια του Εργαστηρίου Κλιματολογικών Επιστημών και Περιβάλλοντος της Γαλλίας και συνάδελφοί του από τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Φινλανδία και την Πορτογαλία μελέτησαν το τι συνέβαινε στα φυτά της Γηραιάς Ηπείρου κάνοντας χρήση των δεδομένων που συνελέγησαν με δορυφόρο για να υπολογίσουν το ηλιακό φως που απορρόφησαν δασώδεις περιοχές με οξιές, πευκώνες και δάση με βελανιδιές, αλλά και περιοχές με χαμηλή βλάστηση. Επίσης κατέγραψαν τη σοδειά που έδωσαν οι διάφορες καλλιέργειες και τον ρυθμό ανάπτυξης των φυτών, με αποτέλεσμα να υπολογίσουν πλήρως την ποσότητα του διοξειδίου που απορρόφησαν από την ατμόσφαιρα και την ποσότητα που απελευθέρωσαν σε αυτήν. Στα ήπια κλίματα τα δάση δρουν ευεργετικά όσον αφορά τον έλεγχο της κλιματολογικής μεταβολής, καθώς διάφορες από τις αέριες ενώσεις του άνθρακα που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και απελευθερώνονται από τα ορυκτά καύσιμα «αιχμαλωτίζονται» μέσα στην ξυλεία και τη βλάστηση.
Ομως, η εικόνα που ανταποκρίνεται στο καλοκαίρι του 2003 είναι εντελώς διαφορετική. H ανάπτυξη των φυτών στην Ευρώπη εκείνο το καλοκαίρι μειώθηκε κατά 30%, με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό του διοξειδίου του άνθρακα που είχε απορροφηθεί από την ατμόσφαιρα την τελευταία τετραετία να απελευθερωθεί εκ νέου.
Η αύξηση των περιόδων ξηρασίας στο μέλλον είναι δυνατό να μεταβάλει τα ευαίσθητα οικοσυστήματα σε «πηγές ανθρακούχων αερίων», οι οποίες θα συμβάλουν στην αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Το ίδιο αναμένουμε ήδη στους τροπικούς και τα μεγάλα υψόμετρα.
Πρόκειται για την τρίτη προειδοποίηση για το κλιματολογικό αδιέξοδο στο οποίο οδηγούμαστε. Πριν από μία εβδομάδα Αμερικανοί επιστήμονες υπολόγισαν ότι οι μεγάλης ισχύος τυφώνες διπλασιάστηκαν σε συχνότητα τα τελευταία 35 χρόνια, καθώς αυξήθηκε η επιφανειακή θερμοκρασία της θάλασσας. Πριν από δύο εβδομάδες η ομάδα του Πανεπιστημίου του Κράνφιλντ που ανέλυσε δείγματα εδάφους τα οποία συνέλεξαν από έξι χιλιάδες διαφορετικές τοποθεσίες στη Βρετανία και την Ουαλλία κατά τη διάρκεια των τελευταίων 25 ετών -όπως αναφέρουν στο περιοδικό Nature- απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα περίπου τέσσερα εκατομμύρια τόνους ετησίως.
Οι ειδικοί σε θέματα κλιματολογικής μεταβολής έχουν ήδη προειδοποιήσει ότι οι καύσωνες θα γίνονται όλο και συχνότεροι. Κανείς δεν μπορεί να μαντέψει με ποιο τρόπο θα αντιδράσουν τα δένδρα στην αύξηση της θερμοκρασίας. «Μπορούμε να ευελπιστούμε ότι τα δάση θα προσαρμοστούν στην αύξηση της θερμοκρασίας» αναφέρει ο δρ Ντένις Μπαλντόκι του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας. «H επανάληψη τόσο υψηλών θερμοκρασιών βραχυπροθέσμως θα έχει, αντιθέτως, τραγικές συνέπειες».