Τι μπορεί πραγματικά να σκεπτόμασταν; Το οτι περιμέναμε ξεκάθαρες λύσεις στη Γερμανία σημαίνει ότι δεν λάβαμε υπόψη μας τις βασικές πληροφορίες που δίνει κάθε χώρα όταν οι πολιτικοί δεν είναι διαθέσιμοι θα εξηγήσουν τα γεγονότα. Πραγματικά αγνοήσαμε το αυτονόητο.
Και το αυτονόητο είναι αυτό: η Γερμανία είναι χώρα η οποία φοβάται το μέλλον ή τουλάχιστον τις επίπονες επιλογές που κρύβει αυτό το μέλλον. Οι Γερμανοί το δήλωσαν με σαφήνεια την Κυριακή όταν αρνήθηκαν να επιλέξουν μεταξύ του αριστερού καγκελάριου τον οποίο γνωρίζουν πλέον καλά, και μιας φαινομενικά ανίκανης δεξιάς καγκελάριου, η οποία παραμένει μυστήριο για τους περισσότερους. Οι ψηφόφοροι αγνόησαν και τους δύο.
Πρόκειται για την πολιτική έκφραση της σταθερής δημογραφικής απάντησης στο μέλλον που δημιουργούν οι Γερμανοί για την προσωπική τους ζωή. Το ποσοστό αύξησης του πληθυσμού σήμερα στη Γερμανία είναι μηδενικό. H Γερμανία θα χάσει 20% του εργατικού της δυναμικού τα επόμενα 25 χρόνια. Το ποσοστό γονιμότητας βρίσκεται κάτω απο το 1,5% Το ίδιο εμφανίζεται και στη γερμανική οικονομία, η οποία παίζει κεντρικό ρόλο στην ευρωπαϊκή οικονομία. Οι Γερμανοί ξέρουν ότι το κοινωνικά αξιοθαύμαστο, αλλά οικονομικά καταστροφικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας έχει οδηγήσει την ανεργία σε ύψη ρεκόρ και έχει διασκορπίσει τις νέες επενδύσεις σε άλλες χώρες. Ομως αρνούνται να μεταρρυθμίσουν το σύστημα αυτό ώστε να λάβει υπόψη τον διεθνή ανταγωνισμό. Το βασικό οικονομικό μήνυμα των εκλογών της περασμένης Κυριακής ήταν «Φύγετε και αφήστε μας ήσυχους».
Η ευκαιρία να δω το αυτονόητο μου δόθηκε στη διάρκεια μιας συζήτησης στη Νέα Υόρκη με τραπεζικό στέλεχος, το περασμένο καλοκαίρι, και ενώ η Αγκελα Μέρκελ προηγείτο με διαφορά 20%. O φίλος μου είχε μόλις επιστρέψει από «ταξίδι για ψώνια» από τη Γερμανία, όπου είχε αναζητήσει επιχειρήσεις και εργοστάσια στα οποία θα μπορούσε κανείς να επενδύσει. Ρισκάρεις, του λέω, με την ισοτιμία ευρώ – δολαρίου να γέρνει σαφώς υπέρ του πρώτου και τους δείκτες οικονομικής ανάπτυξης της Γερμανίας να κυμαίνονται γύρω στο μηδέν. Πράγματι, μου απάντησε. Αλλά η κυβέρνηση έχει δώσει φορολογικά κίνητρα στις επιχειρήσεις να πουλήσουν περουσιακά στοιχεία και οι Γερμανοί δεν δείχνουν ενδιαφέρον να τα αγοράσουν. Οσοι Γερμανοί επενδύουν, επενδύουν στο εξωτερικό. Για τον λόγο αυτό, οι ξένοι μπορούν να βγουν κερδισμένοι.
Αυτή η στιχομυθία δείχνει γιατί αυτός είναι πλούσιος κι εγώ… ένας απλός δημοσιογράφος. Αποκαλύπτει όμως και μια αλήθεια για τη μεταψυχροπολεμική Γερμανία, η οποία, κάτω από την καθοδήγηση του Σρέντερ, έχει απομακρυνθεί απόο το κέντρο της διεθνούς πολιτικής σκηνής. Λειτουργεί στο περιθώριο της ιστορίας. Κανένα εκλογικό σώμα δεν μπορεί να κάνει νηφάλιες επιλογές κάτω από αυτήν την οπτική. O Σρέντερ το εξέφρασε αυτό όταν ζήτησε από τον κόσμο και τους Γερμανούς να αποδεχθούν τη Γερμανία ως «κανονική χώρα», και όχι ως χώρα κρινόμενη για πάντα από το ναζιστικό της παρελθόν ή δέσμιας της μεταπολεμικής της συμμαχίας με τις ΗΠΑ.
Ο Γερμανός καγκελάριος σκιαγράφησε ένα πορτρέτο της Γερμανίας, το οποίο πόρρω απήχε απο την πραγματικότητα. H Γερμανία του Σρέντερ υποτίθεται ότι είναι χώρα φιλειρηνική σε εθνικό επίπεδο η οποία διαθέτει ανώτερη αίσθηση της ηθικής στη διεθνή πολιτική σε σχέση με άλλες χώρες. Οι Σοσιαλδημοκράτες του Σρέντερ συχνά εμφάνιζαν τη Γερμανία θύμα σκοτεινών διεθνών δυνάμεων. H μοναδική αυτή ερμηνεία της ιστορίας οδήγησε στη σύγχυση της περασμένης Κυριακής. H πραγματικότητα, όμως, έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος. Το πολιτικό σύστημα είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να αποθαρρύνει περιθωριακά κόμματα και αυταρχικούς ηγέτες, όπως αυτούς που οδήγησαν τη χώρα στον B΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ομως σχεδιάστηκε για τις ανάγκες εκλογικού σώματος που ήξερε τι ήθελε για το μέλλον και δεν επιθυμούσε να το αποφύγει.
Η σύγχυση της Κυριακής δεν αποτελεί πονοκέφαλο μόνον για την Ευρώπη. Ενισχύει μια τάση αποδυνάμωσης κομμάτων και πολιτικών, που εμφανίστηκε με τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων στη Γαλλία και στην Ολλανδία. Ας ελπίσουμε ότι ο Σρέντερ και η Μέρκελ θα επιτρέψουν σε νεότερους ηγέτες να ασχοληθούν με το μέλλον το οποίο θα παραμείνει τρομοκτικό όσο κανείς δεν το ορίζει. H Γερμανία δεν μπορεί να συνεχίσει να επιπλέει μόνη της στο περιθώριο της ιστορίας.