Υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, ερημοποίηση

Υψηλές θερμοκρασίες, ξηρασία, ερημοποίηση

6' 49" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στα τέλη του 21ου αιώνα, η Ελλάδα θα θυμίζει Αφρική και οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης… Ελλάδα, λόγω των ραγδαίων κλιματικών αλλαγών που απειλούν να αλλάξουν τις ισορροπίες στον πλανήτη. Οι εύπορες περιοχές του νότου θα μετατραπούν σε κρανίου τόπο. Το καλοκαίρι θα διαρκεί έως και δύο μήνες περισσότερο, όμως τα νησιωτικά θέρετρα του Αιγαίου και η Κρήτη δεν θα είναι πλέον επίλεκτοι τόποι διακοπών, αφού ο δείκτης δυσφορίας θα «χτυπάει» κόκκινο και η τουριστική βιομηχανία θα κινδυνεύει με κατάρρευση. Τα αστικά κέντρα θα δοκιμάζουν τις αντοχές τους, καθώς τα συστήματα θωράκισης στο νερό της βροχής θα αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις των σπάνιων αλλά καταστροφικών καταιγίδων. H αγροτική παραγωγή θα μειωθεί δραστικά. Εξίσου απαισιόδοξα είναι τα «σενάρια» και για τις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης, που θα έρχονται αντιμέτωπες πολύ πιο συχνά με ακραία καιρικά φαινόμενα. Σε αυτά τα συμπεράσματα κατέληξαν επιστήμονες από οκτώ ευρωπαϊκές χώρες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα MICE για τις κλιματολογικές αλλαγές στην Ευρώπη κατά την περίοδο 2070 – 2099.

Πέντε βαθμούς πιο ζεστή η Γη

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας για τις τρεις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα, η μέση θερμοκρασία στον πλανήτη θα αυξηθεί έως και κατά 5 βαθμούς Κελσίου, η μέση βροχόπτωση θα μειωθεί και φαινόμενα όπως ο τυφώνας «Κατρίνα» θα πυκνώσουν. Ειδικότερα, οι επιστήμονες του  MICE, οι οποίοι επικέντρωσαν την έρευνά τους στην Ευρώπη, αναμένουν το διάστημα μεταξύ 2070 και 2099 πολλές καταστροφικές πλημμύρες στη Βόρεια και την Κεντρική Ευρώπη, όμοιες ή και χειρότερες από αυτές που το καλοκαίρι του 2002 προκάλεσαν τον θάνατο 100 ατόμων σε Γερμανία, Αυστρία, Ρωσία και υποχρέωσαν περισσότερους από 200.000 Τσέχους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. H μέση ετήσια ποσότητα βροχής μπορεί μεν να σημειώσει μείωση, ωστόσο, εξαιτίας της κατακόρυφης αύξησης των περιστατικών «ακραίας» βροχόπτωσης, οι πόλεις θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν ζητήματα όπως αυτό της αιφνίδιας έκθεσης στο κατακλυσμιαίο νερό της βροχής, της διάβρωσης και της αστάθειας του εδάφους.

Ελλειψη νερού

Στον νότο, αντίθετα, την Ελλάδα, την Ισπανία, τη Νότια Γαλλία και Ιταλία, το τοπίο θα είναι εντελώς διαφορετικό και θα θυμίζει άνυδρη Αφρική. Οι περίοδοι ξηρασίας θα επιμηκυνθούν φτάνοντας σε διάρκεια έως και τον ένα χρόνο και οι τοπικές κυβερνήσεις θα έρθουν αντιμέτωπες με προβλήματα όπως η μείωση των αποθεμάτων νερού, της αγροτικής παραγωγής, αλλά και του τουρισμού. H μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη θα αυξάνεται από 0,3 έως 0,7 βαθμούς Κελσίου ανά δεκαετία και το καλοκαίρι θα διαρκεί, στον Νότο, έως και 60 ημέρες περισσότερο. Αντίστροφα, ο χειμώνας θα συρρικνωθεί σημαντικά, καθώς οι κρύες ημέρες (αυτές κατά τις οποίες στη διάρκεια της νύχτας ο υδράργυρος πέφτει κάτω από τους 0 βαθμούς Κελσίου) θα μειωθούν από 60 έως 120, με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στον παραδοσιακά παγωμένο Βορρά. Ως «εικόνα» του μέλλοντος η έρευνα παραθέτει το παρισινό καλοκαίρι του 2003, στη διάρκεια του οποίου έχασαν τη ζωή τους λόγω της υψηλής θερμοκρασίας περισσότερα από 14.000 άτομα.

Ανακατατάξεις και διαφοροποιήσεις αναμένονται και στις περισσότερες οικονομικές – παραγωγικές δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα η γεωργία. O κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος, ερευνητής του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος MICE από ελληνικής πλευράς, αναφέρει ότι «η μείωση της μέσης βροχόπτωσης και η άνοδος της θερμοκρασίας στον νότο θα έχει οδυνηρές συνέπειες για την αγροτική παραγωγή. Οι περίοδοι άνθησης και καρποφορίας θα συρρικνωθούν, με αποτέλεσμα τη μείωση του παραγόμενου προϊόντος. Ιδια θα είναι και τα αποτελέσματα των ακραίων καιρικών φαινόμενων στον βορρά». Για του λόγου το αληθές, αναφέρεται ότι η παραγωγή δημητριακών στην Ευρώπη στη διάρκεια του καυτού καλοκαιριού του 2003 μειώθηκε κατά 23 μεγατόνους! Δεν αποκλείεται λοιπόν ένα σενάριο αφ’ ενός μεν δραστικής μείωσης των αγροτικών προϊόντων, αφ’ ετέρου δε αλλαγής της «γεωγραφίας» της αγροτικής παραγωγής, με τις παγωμένες χώρες του βορρά να μετατρέπονται, για παράδειγμα, σε οινοπαραγωγές χώρες.

Η σταδιακή, στο μεταξύ, άνοδος της μέσης θερμοκρασίας θα έχει μεν ως αποτέλεσμα μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στη διάρκεια του χειμώνα της τάξης του 35%, αλλά και την ταυτόχρονη αύξηση της κατανάλωσης κατά 55% στη διάρκεια του καλοκαιριού. Πάντως, έρευνα που πραγματοποιήθηκε στη M. Βρετανία, έδειξε ότι μια μέση αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2 βαθμούς Κελσίου θα είχε ως αποτέλεσμα την εξοικονόμηση περισσότερων από 688 εκατ. λιρών (σε τιμές του 1995).

Χωρίς τουρίστες…

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, τέλος, οι εκτιμήσεις των ειδικών για τις επιπτώσεις των κλιματολογικών αλλαγών στον ευρωπαϊκό τουρισμό, εφόσον μάλιστα τα καλοκαίρια τη δεκαετία του 2080 θα διαρκούν έως και δύο μήνες περισσότερο!

Τα νέα είναι δυσάρεστα για τους φίλους των χειμερινών σπορ, καθώς το πάχος του χιονιού θα έχει ήδη μειωθεί κατά 30% το 2020, ενώ για κάθε 1 βαθμό Κελσίου που θα αυξάνεται η μέση θερμοκρασία, οι «καλές» ημέρες για σκι θα μειώνονται κατά 14.

Δυσάρεστα όμως είναι τα μαντάτα και για την Ελλάδα και τη Μεσόγειο, καθώς εκτιμάται ότι οι υψηλές θερμοκρασίες, η ξηρασία και η ερημοποίηση θα ωθήσουν τους τουρίστες του μέλλοντος σε άλλα θέρετρα…

Το πρόγραμμα ΜΙCΕ

Το MICE, σύμφωνα με όσα δήλωσε στην «K» ο επιστημονικός υπεύθυνος του τομέα κλιματολογικών αλλαγών της Γενικής Διεύθυνσης Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Γιώργος Αμανατίδης, κόστισε στην Κοινότητα 2 εκατ. ευρώ, τα οποία προήλθαν από το 5ο πρόγραμμα-πλαίσιο. O ίδιος αποκάλυψε ότι τα συμπεράσματα αυτής της έρευνας μαζί με τα δεδομένα που θα προκύψουν από το πρόγραμμα Ensembles (θα ολοκληρωθεί σε τέσσερα χρόνια και θα προβλέπει τις κλιματικές συνθήκες στα τέλη του αιώνα) θα αποτελέσουν τους άξονες πάνω στους οποίους θα στηριχθεί η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην μετά Κιότο εποχή.

«Οι αλλαγές στο κλίμα και τα ακραία φαινόμενα που ήδη εκδηλώνονται δεν μας αφήνουν αδιάφορους. Είναι πολιτική απόφαση της E.E. να χρηματοδοτούνται περιβαλλοντικές έρευνες. Ηδη, το 7ο πρόγραμμα-πλαίσιο προβλέπει αυξημένη χρηματοδότηση, ενώ ο προϋπολογισμός για το Ensembles είναι 15 εκατ. ευρώ. Προσπαθούμε να βρούμε κοινό τόπο με τις ΗΠΑ για τον περιορισμό των αέριων ρύπων. H τεχνολογία από μόνη της δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα. Απαιτούνται συναποφάσεις και καταβάλλουμε προσπάθειες να πείσουμε τους Αμερικανούς», τονίζει ο κ. Αμανατίδης.

Προβλέψεις… πωλήσεων για το επόμενο εξάμηνο

Πόσο θα επηρεαστεί η κατανάλωση εμφιαλωμένου νερού εάν το ερχόμενο καλοκαίρι η μέση θερμοκρασία είναι 2 βαθμοί Κελσίου κάτω από τα συνήθη για την εποχή επίπεδα; Πόσο πρέπει να αυξήσει την παραγωγή παγωτού μια εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων προκειμένου να καλύψει τη ζήτηση εν όψει ενός θερμού καλοκαιριού; Πώς επηρεάζονται οι καταναλωτικές συνήθειες των κατοίκων του Βορρά σε μια μείωση της μέσης θερμοκρασίας και πώς αυτές των κατοίκων του Νότου; Εφόσον οι μελέτες των επιπτώσεων των κλιματολογικών αλλαγών «καλύπτουν» με αξιοπιστία ακόμα και το μακρινό 2090, ο ακριβής προσδιορισμός της συμπεριφοράς των καταναλωτών στα τερτίπια του καιρού το επόμενο εξάμηνο μοιάζει με… παιχνίδι.

Αυτό φαίνεται πως σκέφθηκε ο κ. Χαρίλαος Λούκος, πρόεδρος της γαλλικής εταιρείας Climpact, ο οποίος εδώ και δύο χρόνια μετατρέπει με επιτυχία τις προγνώσεις για τις μεταβολές του κλίματος σε… προβλέψεις πωλήσεων! Ως επιστήμονας άλλωστε παρακολούθησε από κοντά την εξέλιξη και τα συμπεράσματα του προγράμματος MICE, ενώ συμμετέχει και στο πρόγραμμα Ensembles (πρόβλεψη των κλιματολογικών φαινομένων στα τέλη του αιώνα). Κατά την πρόσφατη παρουσία του στη χώρα μας, στη διάρκεια ημερίδας με αντικείμενο το νέο πρόγραμμα μετεωρολογικών προβλέψεων της E.E., μίλησε στην «K» για την επαναστατική ιδέα του.

«Συγκεντρώνουμε προβλέψεις από μετεωρολογικά ινστιτούτα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, τις επεξεργαζόμαστε και καταλήγουμε σε ασφαλή συμπεράσματα για το κλίμα, με μεγάλη μάλιστα γεωγραφική ακρίβεια. Ξέρουμε ότι αν ανέβει η μέση θερμοκρασία, η κατανάλωση μπίρας σε συγκεκριμένες πόλεις του νότου θα αυξηθεί κατακόρυφα, ενώ στον βορρά θα μείνει ανεπηρέαστη, καθώς έτσι κι αλλιώς οι κάτοικοι, για παράδειγμα, του Παρισιού καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες» σχολιάζει ο κ. Λούκος. Αντίστροφα, συμπληρώνει, αν στη Γαλλία, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η μέση θερμοκρασία ανέβει από τους 29 στους 31 βαθμούς Κελσίου, η κατανάλωση παγωτού θα αυξηθεί κατά 2 εκατομμύρια λίτρα. Με τον ίδιο τρόπο διαπιστώθηκε ότι στο Στρασβούργο η κατανάλωση αναψυκτικών τύπου «κόλα» αγγίζει τα υψηλότερα επίπεδα μόλις η θερμοκρασία υπερβεί τους 20 βαθμούς, τη στιγμή που για να συμβεί αυτό στη συνηθισμένη από ζέστες Μασσαλία η μέση θερμοκρασία θα πρέπει να υπερβεί τους 28 βαθμούς.

«Εχουμε διαπιστώσει ότι βελτιώνουμε τις προβλέψεις των ιδιωτών κατά μέσο όρο γύρω στο 30%. Μετά το καυτό καλοκαίρι του 2003 πολλοί περίμεναν ότι και το καλοκαίρι του 2004 θα ήταν εξίσου ζεστό. Μελετήσαμε τα δεδομένα και είπαμε ότι κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν θα συνέβαινε, αλλά και ότι θα ήταν ψυχρότερο απ’ ό,τι συνήθως. H πρόβλεψή μας αποδείχθηκε απόλυτα ακριβής», σχολιάζει ο κ. Λούκος.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή