H Μπάρμπι έγινε Φούλα με μαύρη αμπάγια και φερετζέ

H Μπάρμπι έγινε Φούλα με μαύρη αμπάγια και φερετζέ

5' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την περασμένη χρονιά, οι κούκλες Μπάρμπι σχεδόν εξαφανίστηκαν από τα ράφια των καταστημάτων παιχνιδιών, στη Μέση Ανατολή. Τη θέση τους πήρε η Φούλα, μια μαυρομμάτα κούκλα, η οποία ενσωματώνει τις «μουσουλμανικές αρχές», όπως ισχυρίζεται ο δημιουργός της.

Η Φούλα έχει σχεδόν το ίδιο μέγεθος και τις αναλογίες της Μπάρμπι, αλλά βγαίνει απ’ το γυαλιστερό ροζ κουτί της κι είναι ντυμένη με μια μαύρη αμπάγια και ταιριαστό κεφαλομάντιλο.

Εχει πάρει το όνομά της από ένα είδος γιασεμιού, που φύεται στην Ανατολή, και παρ’ ότι διαθέτει πλούσια και όμορφη γκαρνταρόμπα (η οποία βεβαίως πωλείται χωριστά), η Φούλα είναι συνήθως ντυμένη, με τη σεμνή «φορεσιά εξόδου».

Ο κατασκευάστρια εταιρεία NewBoy Design Studio, με έδρα τη Συρία, εισήγαγε τη Φούλα στην αγορά, το Νοέμβριο του 2003 και πολύ γρήγορα έγινε ανάρπαστη, σε όλη την περιοχή. Σήμερα, είναι σχεδόν αδύνατον να μπεις σ’ ένα παιδικό κατάστημα στη Συρία ή στην Αίγυπτο ή στην Ιορδανία, ή στο Κατάρ και να μη συναντήσεις τη Φούλα να παίρνει το πρωινό της με δημητριακά, τη Φούλα να μασάει τσίχλα, ή μικρά κοριτσάκια να κυκλοφορούν με το ροζ ποδηλατάκι της Φούλα.

Τα μικρά κορίτσια στη Μέση Ανατολή έχουν πάθος με τη Φούλα και συντηρητικοί γονείς, οι οποίοι δεν θα ήθελαν ν’ αγοράσουν Μπάρμπι για τις κόρες τους ούτε στο όνειρό τους, δείχνουν ευτυχισμένοι που μπορούν ν’ αγοράσουν μια σεμνή κούκλα, με το δικό της μικροσκοπικό χαλάκι προσευχής. Για τα κορίτσια, που θέλουν να ντύνονται όπως οι κούκλες τους, υπάρχουν στα καταστήματα φορεσιές της Φούλας σε παιδικό μέγεθος, όπως και χαλάκια, αλλά και βαμβακερές μαντίλες, όλα ροζ φυσικά.

Η Φούλα δεν είναι η μόνη κούκλα, που φοράει «χιτζάμπ», το παραδοσιακό ισλαμικό κάλυμμα της κεφαλής, που φοριέται έξω από το σπίτι έτσι ώστε να μη φαίνονται τα μαλλιά και το σχήμα του σώματος μιας γυναίκας από άνδρες εκτός της οικογενείας της. H Mattel διαθέτει στην αγορά μια σειρά από συλλεκτικές κούκλες, μεταξύ των οποίων μια Μαροκινή Μπάρμπι και μια κούκλα, ονόματι Λεϊλά, σχεδιασμένη σύμφωνα με την εικόνα μουσουλμάνας σκλάβας, σε οθωμανική αυλή.

Στο Ιράν, καταστήματα παιχνιδιών πωλούν μια κούκλα, καλυμμένη με πέπλο, που λέγεται Σάρα. Εταιρεία του Μίτσιγκαν διαθέτει επίσης μια κούκλα καλυμμένη με πέπλο, που πωλείται κυρίως στις μουσουλμανικές κοινότητες των Ηνωμένων Πολιτειών και της Βρετανίας. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν φθάνει στο ελάχιστο τη δημοτικότητα της Φούλα.

Ο Φαουάζ Αμπιντίν, επικεφαλής του τμήματος της Newboy που παράγει τη Φούλα, ισχυρίστηκε ότι η επιτυχία της δικής τους κούκλας οφείλεται στο γεγονός ότι η Newboy κατανόησε την αραβική αγορά, μ’ έναν τρόπο διαφορετικό από των ανταγωνιστών της.

«Δεν αρκεί να φορέσεις χιτζάμπ σε μια Μπάρμπι», λέει ο Αμπιντίν. «Πρέπει να δημιουργήσεις ένα χαρακτήρα, με τον οποίο θα μπορούν να ταυτιστούν γονείς και παιδιά. Οι διαφημίσεις μας είναι γεμάτες από θετικά μηνύματα για τον χαρακτήρα της Φούλα. Είναι τίμια, αγαπητή και τρυφερή και σέβεται τη μητέρα και τον πατέρα της».

Αν και η Φούλα δεν θα αποκτήσει ποτέ έναν φίλο κούκλο όπως ο Κεν της Μπάρμπι, λέει ο Αμπιντίν, γρήγορα θα κυκλοφορήσει η Φούλα γιατρός και η Φούλα δασκάλα. «Πρόκειται για δύο αξιοσέβαστα επαγγέλματα για γυναίκες, προς τα οποία θα θέλαμε να ενθαρρύνουμε τα μικρά κορίτσια», είπε.

Συνεχείς διαφημίσεις στην ΤV

Στα παιδικά δορυφορικά κανάλια, εξαιρετικά δημοφιλή στον αραβικό κόσμο, η διαφήμιση της Φούλα είναι συνεχής. Σε μια σειρά διαφημιστικών με κινούμενα σχέδια, μια γλυκιά ψιλή φωνή τραγουδά στα αραβικά το τραγούδι της Φούλα («Σύντομα θα είναι κοντά μου και θα μπορώ να τής λέω τα μυστικά μου»), ενώ ένα καρτούν της Φούλα εμφανίζεται στην οθόνη, να προσεύχεται καθώς πέφτει ο ήλιος, να φτιάχνει κέικ για να κάνει έκπληξη στη φίλη της Γιασμίν ή να διαβάζει πριν κοιμηθεί -εικόνες, που συμφωνα με τον Αμπιντίν «είναι σχεδιασμένες ανάλογα με τις αξίες της Φούλα».

Μια σειρά από κινηματογραφικές διαφημίσεις διαπνέονται από έναν πιο εμπορικό χαρακτήρα, καθώς σ’ αυτές πρωταγωνιστεί μια πλειάδα νεαρών και δραστήριων ηθοποιών, από τη Συρία, που παρουσιάζουν ασημένια μαχαιροπήρουνα Φούλα, είδη αλληλογραφίας Φούλα, αποσκευές Φούλα και φυσικά νέα αξεσουάρ για την ίδια τη Φούλα. «Οταν βγάζεις τη Φούλα έξω απ’ το σπίτι, μην ξεχάσεις την καινούργια ανοιξιάτικη αμπάγια!», υπενθυμίζει το διαφημιστικό, ενημερώνοντας για τη νέα γραμμή στα κουκλίστικα ρούχα.

Στη Δαμασκό, μια Φούλα κοστίζει 825 συριακές λίρες ήτοι περίπου 16 δολάρια. Σε μια χώρα όπου το μέσο κατά κεφαλήν εισόδημα κυμαίνεται γύρω στα εκατό δολάρια το μήνα είναι πανάκριβη. Και παρ’ όλ’ αυτά, σύμφωνα με τη Ναουάλ αλ-Σαγεντί, υπάλληλο στο κατάστημα παιχνιδιών Space Toon, στην πλούσια συνοικία της πόλης Abou Roumaneh, η Φούλα εξαφανίζεται απ’ τα ράφια.

Οταν η Ιμάν Τελμάζ πήγε πρόσφατα με τις δυο μικρές της κόρες να ψωνίσουν για την επιστροφή στο σχολείο, βρέθηκε αντιμέτωπη με μια… καταστροφή. H Τελμάζ είχε υποσχεθεί στα κορίτσια, τη 10χρονη Αλία και την 5χρονη Αγιά καινούργιες ροζ τσάντες με το σήμα της Φούλα, για τη σχολική χρονιά, αλλά τα καταστήματα είχαν ξεπουλήσει.

Η Τελμάζ συνέχισε να ψάχνει. «Τα παιδιά αγαπούν τις κούκλες Φούλα», είπε. «H Αγιά πάει φέτος πρώτη φορά σχολείο και ζήτησε ειδικά να πάρει σάκα Φούλα. Γι’ αυτά τα κορίτσια πρέπει να είναι Φούλα». H Σαγεντί, η υπάλληλος του καταστήματος παιχνιδιών, είπε ότι λυπάται τους γονείς: «Αν έχεις τηλεόραση στο σπίτι, δείχνει συνέχεια Φούλα». Οι γονείς παραπονούνται για τα έξοδα, είπε η Σαγεντί. «Αλλά η Φούλα προσφέρει έναν ισλαμικό χαρακτήρα για να μιμηθούν τα κορίτσια τους κι αυτό τούς αρέσει».

Η άλλη άποψη

Δεν θεωρούν όλοι ότι η Φούλα έχει τέτοια θετική επιρροή. O Μάαν Αμπντούλ Σαλάμ, ακτιβιστής για τα δικαιώματα της γυναίκας στη Συρία είπε ότι η Φούλα είναι το σύμβολο μιας τάσης προς τον ισλαμικό συντηρητισμό, που σαρώνει στη Μέση Ανατολή. Αν και δύσκολο να βρεθούν στατιστικές, είπε, το ποσοστό των νεαρών γυναικών στον αραβικό κόσμο, που φορούν το «χιτζάμπ» είναι πολύ μεγαλύτερο σήμερα, απ’ ό,τι πριν από μια δεκαετία και παρ’ ότι πολλά κορίτσια το φορούν με τη θέλησή τους, άλλα πιέζονται να το κάνουν.

Η Φατιμά, που στα 15 της δεν παίζει πια η ίδια με κούκλες, είπε ότι «λυπάται που κανείς πια δεν παίζει με Μπάρμπι». Οταν, όμως, πιέστησε να δώσει περισσότερες εξηγήσεις, η κοπέλα με το λευκό χιτζάμπ και το χακί παλτό μέχρι τον αστράγαλο, φάνηκε ν’ αλλάζει γνώμη.

«Οι φίλες μου κι εγώ αγαπούσαμε την Μπάρμπι περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο», είπε. Αλλά ίσως είναι καλύτερα, που σήμερα τα κορίτσια έχουν τη Φούλα. Αν τα κορίτσια φορούν μαντίλα στις κούκλες τους, όταν είναι μικρά, μπορεί να το κάνουν ευκολότερα όταν έρθει η ώρα να τη φορέσουν τα ίδια. Μερικές φορές είναι δύσκολο για τα κορίτσια να φορέσουν το χιτζάμπ. Αισθάνονται ότι ισοδυναμεί με το τέλος της παιδικής τους ηλικίας».

Η Φούλα δείχνει στα κορίτσια ότι το χιτζάμπ είναι κομμάτι της γυναικείας καθημερινότητας. Ωστόσο, η Γίζα Σιμπάι, ένα 10χρονο κοκκαλιάρικο, αγοροκόριτσο από τη Σαουδική Αραβία, που επισκέφθηκε τη Συρία για διακοπές με την οικογένειά του έχει διαφορετική άποψη:

«Ολες μου οι φίλες έχουν Φούλα, τώρα, αλλά εγώ εξακολουθώ να θεωρώ ότι η Μπάρμπι είναι η καλύτερη», είπε η Γίζα. «Εχει ξανθά μαλλιά και ωραία ρούχα. Ολα τα κορίτσια στη Σαουδική Αραβία μοιάζουν με τη Φούλα, με μαύρα μαλλιά και μαύρο μαντίλι. Τι το ιδιαίτερο υπάρχει σ’ αυτό;», διερωτάται.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή