Ας θέσουμε, λοιπόν, το φλέγον ερώτημα, που κανείς δεν θέλει να αντιμετωπίσει. Τι είναι χειρότερο; Ενα Ιράν με πυρηνικά όπλα ή μια αμερικανική στρατιωτική παρέμβαση που θα αποτρέψει την απόκτησή τους; Ολοι φυσικά ελπίζουν ότι το δίλημμα δεν θα φθάσει ποτέ σ’ αυτό το σημείο. «Ξύπνησα ένα πρωί συνειδητοποιώντας ότι οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί είναι το χειρότερο σενάριο και αμέσως μετά σκέφτηκα ότι ένα πυρηνικό Ιράν μπορεί να είναι πολύ πιο τρομερό», δήλωσε ο Γκασάν Σαλαμέ, σύμβουλος του γ.γ. του ΟΗΕ, Κόφι Ανάν. Η ανησυχία του είναι κατανοητή. Προς το παρόν, όμως, η προοπτική παύσης της πυρηνικής αναζήτησης του Ιράν διά της διπλωματίας μοιάζει απίθανη. Και υπάρχουν τρεις λόγοι γι’ αυτό: το ρωσικό πετρέλαιο, ο ιρανικός εθνικισμός και η ιρακινή κληρονομιά.
Τα πετροδολάρια μέσα στα οποία κολυμπάει η Μόσχα έχουν ενισχύσει τη ρωσική αυτοπεποίθηση και εριστικότητα. Οι Ρώσοι δεν έχουν καμία διάθεση για υποδείξεις ειδικά σε ό,τι αφορά το Αρθρο 7 της απόφασης του ΟΗΕ, που προωθούν οι ΗΠΑ, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος προς τη στρατιωτική παρέμβαση. Ο πρόεδρος Πούτιν απολαμβάνει υψηλή δημοτικότητα στο εσωτερικό. Η επιβλητικότητά του είναι τέτοια που στις προεδρικές εκλογές του 2008 θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι θα αναδειχθεί ο υποψήφιος που θα επιλέξει – αν και ουδείς γνωρίζει ποιος θα είναι. Κάθε φορά που αντιστέκεται στην Αμερική, η πολιτική του εικόνα αποκτά νέα ακτινοβολία. Η αμερικανική κριτική για την απομάκρυνση της Ρωσίας από τις δημοκρατικές αρχές έχει εξαγριώσει τη Μόσχα. «Η Ρωσία έχει πάρει λάθος κατεύθυνση», δήλωσε πρόσφατα ο πρώην γερουσιαστής Τζον Εντουαρντς, ενώ ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής, Τζον Μακ Κέιν προειδοποίησε ότι «σε περίπτωση που οι Ρώσοι προβάλλουν βέτο στο Αρθρο 7 θα τορπιλίσουν τα ίδια τα θεμέλια της σχέσεώς μας». Η ρωσική δημοκρατία έχει υποστεί πολλά πλήγματα και η κριτική είναι αναμενόμενη. Αλλά με το πετρέλαιο να κοστίζει 70 δολάρια το βαρέλι και τη Ρωσία να διαθέτει τεράστια αποθέματα, είναι λίγο δύσκολο να φανταστούμε ότι η αμερικανική αυστηρότητα θα μεταπείσει τον κ. Πούτιν. Ούτε πρόκειται να αλλάξει το ιρανικό καθεστώς. Οπως το έθεσε ο Γιόσεφ Γιόφε, εκδότης του γερμανικού περιοδικού Die Zeit, «ο εθνικισμός, ειδικά όταν παντρεύεται με την άλλη απολυταρχική ιδεολογία, τη θρησκεία, γίνεται η μητέρα όλων των πίστεων».
Ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμεντινετζάντ το έχει καταλάβει αυτό. Το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα -παρότι περιγράφεται ως ειρηνικό- αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αποφασιστικότητας των μουλάδων να ενισχύσουν το θεοκρατικό καθεστώς, που απέτυχε να αποφέρει οικονομικά οφέλη στον πληθυσμό. Ο εμπλουτισμός ουρανίου είναι η αποζημίωση για τον πληθυσμό που δεν πλούτισε. Η ήττα των Ταλιμπάν και του Σαντάμ, ήταν επί της ουσίας ουράνιο δώρο για τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Σε συνδυασμό με τη νίκη της Χαμάς, αυτή η αλλαγή αναπτέρωσε τις ελπίδες των μουλάδων για εξαγωγή της ιρανικής επανάστασης.
Σε ό,τι αφορά την ιρακινή κληρονομιά, τα πράγματα είναι απλά. Η αμερικανική αξιοπιστία έχει πληγεί, γεγονός που καθιστά δυσχερή την οικοδόμηση συμμαχιών.
Δύο ακόμη σκέψεις μπορούν να γίνουν για το Ιράν. Η μία καθησυχαστική η άλλη όχι. Πρώτον, υπάρχει χρόνος. Το Ιράν φαίνεται ότι απέχει αρκετά χρόνια από την απόκτηση πυρηνικών. Και ο χρόνος μπορεί να φέρει εκπλήξεις. Δεύτερον, εάν η Αμερική δεν χτυπήσει, το Ισραήλ μπορεί να νιώσει την υποχρέωση να το πράξει. Αυτό θα ήταν ίσως ο χειρότερο απ’ όλα τα σενάρια.