H Tate Modern έχει γενέθλια και αλλάζει «πρόσωπο»

H Tate Modern έχει γενέθλια και αλλάζει «πρόσωπο»

2' 24" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε μία εβδομάδα ακριβώς η Tate Modern, το μεγαλύτερο μουσείο μοντέρνας τέχνης του κόσμου, κλείνει έξι χρόνια ζωής. Ανοιξε τις πόρτες της στο κοινό στις 12 Μαΐου του 2000 με τεράστιες φιλοδοξίες. Μέσα σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα ο παλιός ηλεκτρικός σταθμός στη νότια όχθη του Τάμεση κατάφερε να γίνει πόλος έλξης των φιλοτέχνων απ’ όλον τον κόσμο, αφήνοντας στη δεύτερη θέση το περίφημο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης, που κρατούσε μέχρι πρότινος τα σκήπτρα. Παρουσίασε εκθέσεις που συζητήθηκαν αρκετά και -το πιο σημαντικό- έγινε εξαιρετικά δημοφιλής στους επισκέπτες. Με δύο λόγια πέτυχε πλήρως τον στόχο της.

Το δυνατό χαρτί της Tate δεν είχε να κάνει τόσο με τη συλλογή έργων τέχνης, όσο με το εμβληματικό της κέλυφος που διαμόρφωσαν με λιτές αλλά καίριες επεμβάσεις τους οι Ελβετοί αρχιτέκτονες Χέρτσογκ και Ντε Μερόν. Ακόμα και οι συνήθως αντιδραστικοί έφηβοι, που αντιπαθούν τις επισκέψεις σε μουσεία, γοητεύτηκαν από τους εντυπωσιακούς χώρους που δεν θύμιζαν σε τίποτα τη συντηρητική Εθνική Πινακοθήκη ή την Tate Britain. H τομή όμως που διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του μουσείου υπήρξε ο αιρετικός τρόπος παρουσίασης των έργων. Οι επιμελητές της, αντί να ακολουθήσουν την πεπατημένη οδό, να κρεμάσουν δηλαδή τους πίνακες ή να τοποθετήσουν τα γλυπτά χρονολογικά και ανά καλλιτεχνικά ρεύματα (ιμπρεσιονισμός, κυβισμός, φουτουρισμός, νταντά κ.λπ.), προτίμησαν τη θεματική προσέγγιση.

Ετσι το κοινό έβλεπε επιλογές από τη συλλογή του μουσείου, μοιρασμένες σε τέσσερις θεματικές ενότητες: τοπίο, νεκρή φύση, ιστορία και γυμνό. Αυτή η ρηξικέλευθη πρόταση βρήκε ανταπόκριση στον κόσμο, αλλά συγκέντρωσε ταυτόχρονα τα πυρά ιστορικών και κριτικών τέχνης. Οι τελευταίοι θεώρησαν ότι επρόκειτο για μια «λαϊκίστικη πολιτική», η οποία μπορεί να τόνωνε την επισκεψιμότητα αλλά ήταν εις βάρος του εκπαιδευτικού χαρακτήρα του μουσείου: αντί να αντιλαμβάνεται, λ.χ., ο επισκέπτης την επαναστατικότητα του κυβισμού μέσα από τα πρωτοποριακά έργα του Πικάσο, μπερδευόταν εντελώς βλέποντάς τα δίπλα σε δημιουργίες του Ντέιμιεν Χιρστ, επειδή είχαν παρεμφερή θέματα. Πολλοί μάλιστα είχαν υποστηρίξει τότε ότι η συλλογή του μουσείου είχε πολλά «κενά», δεν κάλυπτε επαρκώς τα τελευταία 100 χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας και ότι αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίον παρουσιάστηκαν έτσι τα έργα.

Στην επέτειο των έξι χρόνια ζωής της, η Tate Modern αναδιπλώνεται. Στις 23 Μαΐου εγκαινιάζεται η νέα παρουσίαση της μόνιμης συλλογής, η οποία χωρίζεται στις ενότητες των μινιμαλισμού, κυβισμού, σουρεαλισμού και αφηρημένου εξπρεσιονισμού. «Να λοιπόν που τα κινήματα και οι «-ισμοί» επανήλθαν στο προσκήνιο», κάγχασαν οι επικριτές του μουσείου και ίσως να έχουν δίκιο. Το πιο ουσιαστικό κομμάτι αυτής της αλλαγής, πάντως, έχει να κάνει με τα ίδια τα έργα. Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να δουν εξαιρετικούς πίνακες και γλυπτά σπουδαίων καλλιτεχνών, που ήταν κρυμμένα στις αποθήκες. Τουλάχιστον το 40% των νέων εκθεμάτων ανήκει σε αυτήν την κατηγορία. Μπορεί η μόνιμη συλλογή της Tate να μη μοιάζει με εκείνη του MOMA στη Νέα Υόρκη -όπου νιώθεις ότι βλέπεις μπροστά σου μια «ζωντανή» έκδοση της ιστορίας της τέχνης-, αλλά σίγουρα θα έχει μια πιο συμβατική μορφή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή