ΠΑΡΙΣΙ. Η Γαλλία έγινε χθες η πρώτη χώρα στον κόσμο που τίμησε, με την καθιέρωση ειδικής ημέρας μνήμης, την κατάργηση της δουλείας, η οποία αποτέλεσε ένα από τα σκοτεινότερα κεφάλαια της Ιστορίας της. Πέντε έτη μετά την ψήφιση του νόμου Τομπιρά, με τον οποίο η δουλεία αναγνωρίζεται ώς έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, η μνήμη των θυμάτων της αποικιοκρατίας τιμήθηκε με εκδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία. Η μάχη της μνήμης, όμως, όσον αφορά το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας, δεν φαίνεται να κοπάζει. Ο δημόσιος διάλογος που άρχισε το περασμένο έτος, με αφορμή το άρθρο ενός νόμου ο οποίος αναγνώριζε «τα θετικά στοιχεία της αποικιοκρατίας», συνεχίζεται παρότι ο Γάλλος πρόεδρος Ζακ Σιράκ ζήτησε και επέτυχε την κατάργηση του επίμαχου άρθρου. Το αποικιοκρατικό παρελθόν της Γαλλίας επανήλθε στην επικαιρότητα με τις ταραχές των προαστίων των γαλλικών πόλεων, στις οποίες πρωτοστάτησαν μετανάστες αλλά και με τον νέο μεταναστευτικό νόμο εμπνεύσεως Νικολά Σαρκοζί, του Γάλλου υπουργού Εσωτερικών, ο οποίος προτείνει την είσοδο, στη Γαλλία, μόνο των μεταναστών με προσόντα.
«Η σημερινή μέρα μνήμης δεν είναι το τέλος αλλά η αρχή», είπε ο πρόεδρος Σιράκ κατά τη διάρκεια αποκαλυπτηρίων ενός μνημείου για τα θύματα της δουλείας, στους Κήπους του Λουξεμβούργου και πρόσθεσε ότι «το να επανεξετάζει το παρελθόν της αποτελεί για μια χώρα ένα από τα κλειδιά για τη διατήρηση της εθνικής της συνοχής». Αναλυτές επεσήμαναν ότι χαρακτηρίζοντας τη δουλεία «κηλίδα στην Ιστορία», ο κ. Σιράκ φροντίζει και την υστεροφημία του. Ο Γάλλος πρόεδρος έχει επίσης δεσμευθεί ότι θα καταπολεμήσει τις σύγχρονες μορφές δουλείας. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) περισσότεροι από 12 εκατομμύρια άνθρωποι είναι θύματα σύγχρονων μορφών δουλείας.
Το μουσείο του Λούβρου και η Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας οργάνωσαν εκθέσεις με θέμα τη δουλεία. Η είσοδος στο Πάνθεον ήταν χθες ελεύθερη για τους επισκέπτες που θέλησαν να ενημερωθούν για τη ζωή και το έργο επιφανών ανδρών που έδωσαν τη μάχη κατά της αποικιοκρατίας. Στο λιμάνι της Νάντης, από όπου αναχωρούσαν πλοία με δούλους από την Αφρική, οι οποίοι προορίζονταν για τις γαλλικές αποικίες ανά τον κόσμο, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των θυμάτων. Στο λιμάνι του Μπορντό επίσης έγιναν τα αποκαλυπτήρια αναμνηστικής πλακέτας, στο βάθρο της οποίας πολλοί Γάλλοι κατέθεσαν χθες λουλούδια.
Ανάλογες εκδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν και στις πρώην γαλλικές αποικίες. Σύμφωνα όμως με εκπροσώπους οργανώσεων της μαύρης κοινότητας, οι εορτασμοί δεν είναι αρκετοί σε μια περίοδο κατά την οποία, όπως λένε, η γαλλική κυβέρνηση σκληραίνει την πολιτική της απέναντι στις μειονότητες. Η Γαλλία ήταν η πρώτη χώρα της Ευρώπης που κατάργησε τη δουλεία το 1794, μετά την επιτυχημένη εξέγερση των δούλων στην Αϊτή. Ο Ναπολέοντας την επανέφερε το 1802, όμως το 1848 καταργήθηκε οριστικά. Υπολογίζεται ότι από τη Γαλλία οδηγήθηκαν προς στις φυτείες των γαλλικών αποικιών στην Καραϊβική, 1,2 εκατομμύρια δούλοι, κυρίως Αφρικανοί.