Παιδιά δεμένα σε καρέκλες, υποσιτισμένα, πασαλειμμένα με τα ίδια τους τα κόπρανα. Την τελευταία δεκαετία, η Ρουμανία έχει προσπαθήσει να σβήσει τις εικόνες των ορφανοτροφείων της, που είχαν κάνει τον γύρο του κόσμου. Ομως, και σήμερα, χιλιάδες ορφανά ζουν σε κρατικά ιδρύματα ζουν σε συνθήκες που έχουν αλλάξει ελάχιστα τα τελευταία δέκα χρόνια. Αυτό διαπίστωσαν οι ερευνητές της οργάνωσης για τα δικαιώματα των ανθρώπων με αναπηρία Mental Disability Rights Ιnternational.
Η έκθεση, που δίδεται στη δημοσιότητα λίγες ημέρες πριν από την τελική κρίση της Ε.Ε. ως προς το αν η Ρουμανία πληροί τα κριτήρια ένταξης, περιγράφει την παγερή σιωπή σε θάλαμο που στέγαζε 65 εγκαταλελειμμένα παιδιά.
«Ανοιχτή πληγή»
«Τα παιδιά που δεν τα προσέχουν όταν κλαίνε, μαθαίνουν να παύουν να κλαίνε», γράφει. Σε ψυχιατρική κλινική ενηλίκων, βρήκαν παιδιά σφιχτοδεμένα με σεντόνια από την κορφή ώς τα νύχια. Οταν οι νοσοκόμοι συμφώνησαν να αφαιρέσουν το σεντόνι από μια 17χρονη, η έκθεση αναφέρει ότι «μαζί με το σεντόνι βγήκε και το δέρμα, αφήνοντας μια ανοιχτή πληγή».
«Ηταν το πιο φρικτό πράγμα που έχω δει στα 13 χρόνια που κάνω αυτήν τη δουλειά», είπε ο Ερικ Ρόζενταλ, διευθυντής της οργάνωσης, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον. Η οργάνωση ζητεί από την Ε.Ε. να διασφαλίσει ότι η Ρουμανία θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα προτού ενταχθεί στην Ε.Ε.
Η Ρουμανική Αρχή για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Παιδιού αμφισβήτησε τα ευρήματα. «Δεν μιλούν για στοιχεία που αφορούν όλη τη Ρουμανία, απλώς για κάποιες περιπτώσεις σε δύο δήμους», είπε η αξιωματούχος της Αρχής, Σιμόνα Πέλα.
Οι τρόφιμοι στα ορφανοτροφεία της Ρουμανίας έχουν μειωθεί από 170.000 στις αρχές της δεκαετίας του ’90 σε 30.000. Ομως, πολλά παιδιά, ιδίως αν έχουν διανοητικές ή σωματικές αναπηρίες, έχουν απλά μεταφερθεί σε άλλα ιδρύματα, π.χ. ψυχιατρεία, όπου φαίνονται λιγότερο αλλά ζουν με αντίστοιχα αποτρόπαιες συνθήκες.
Ο Ρόζενταλ είπε ότι δεν υπάρχει τρόπος να μάθει κανείς πόσα παιδιά ζουν υπό τέτοιες συνθήκες. Τον Φεβρουάριο, στην Τιμισοάρα ερευνητές της οργάνωσης βρήκαν 65 βρέφη που τα φρόντιζαν όλοι κι όλοι τρεις άνθρωποι. Τα παιδιά περνούσαν το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας περιορισμένα στις κούνιες τους, ενώ τα μεγαλύτερα μετακινούνταν πίσω-μπρος, χτυπώντας τα κεφάλια τους ή «παράγοντας τους ρυθμικούς ήχους της αποδιαρθρωμένης σιαγόνας, χαρακτηριστικούς για παιδιά που μένουν πολύ καιρό παρατημένα». Η οργάνωση επισκέφθηκε επίσης ψυχιατρείο στην Μπράιλα της ανατολικής Ρουμανίας. «Βρήκαμε 46 παιδιά, ανάμεσά τους και ένα ετοιμοθάνατο, που έμοιαζαν να βγήκαν από το Αουσβιτς. Ηταν μόνο κόκαλα», είπε ο Ρόζενταλ.
Η ρουμανική απάντηση
«Τα παιδιά που αναφέρονται στην έκθεση ζουν τώρα σε άλλα ιδρύματα με πολύ καλές συνθήκες», ανέφερε χθες ο Ρουμάνος υφυπουργός νέας γενιάς Μπογντάν Παναΐτ. «Η Ρουμανία έχει προοδεύσει σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα του παιδιού και η Ε.Ε. πρέπει να το σημειώσει», τόνισε.