Με εξαγγελίες για τη νέα εποχή που έχει ανατείλει στη Λατινική Αμερική και επικρίσεις κατά του οικονομικού φιλελευθερισμού διακήρυξαν την αφοσίωσή τους στον σοσιαλισμό οι ηγέτες της Βενεζουέλας και της Βολιβίας, Ούγκο Τσάβεζ και Εβο Μοράλες, στο πλαίσιο της τριήμερης συνάντησης που είχαν στη Βιέννη με τους ομολόγους τους της Ευρωπαϊκής Ενωσης, των υπόλοιπων χωρών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής.
Αίσθηση προκάλεσε, όπως ήταν αναμενόμενο, η αμετροέπεια που επέδειξε ο Ούγκο Τσάβεζ καταδικάζοντας την πολιτική της ελεύθερης αγοράς, την οποία έχουν υιοθετήσει πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής τα τελευταία 20 χρόνια και των οποίων η δημοτικότητα αρχίζει να φθίνει. Μετά την καθιερωμένη φωτογραφία των περίπου 60 αρχηγών κρατών, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι «έχει αρχίσει η παρακμή του νεοφιλελευθερισμού» ενώ, σε ό,τι αφορά τη «νέα εποχή που έχει αρχίσει στη Λατινική Αμερική», τόνισε ότι «πολλοί μιλούν για λαϊκισμό, προσπαθώντας να την παραμορφώσουν αλλά είναι η φωνή του λαού που ακούγεται». Χαρακτήρισε μάλιστα «σκυλάκι του ιμπεριαλισμού» τον πρόεδρο του Μεξικού Βιτσέντε Φοξ, επειδή προωθεί τη δημιουργία Ελεύθερης Ζώνης Εμπορίου Αμερικής και Λατινικής Αμερικής, την οποία υποστηρίζουν οι ΗΠΑ. Τέλος ο κ. Τσάβεζ διαπίστωσε ότι τα χρήματα δεν είναι το παν, εξηγώντας έτσι για ποιο λόγο έχει απορρίψει τις επικερδείς πωλήσεις πετρελαίου προς τις ΗΠΑ.
Εθνικοποίηση του πετρελαίου
Μία ημέρα πριν από τη συνάντηση εντάθηκε το κλίμα ανησυχίας που έχει ενσπείρει η εθνικοποίηση των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου της Βολιβίας όταν το κογκρέσο της Βενεζουέλας, στο οποίο υπερισχύουν οι οπαδοί του Τσάβεζ, συνέστησε στο κράτος να αναλάβει τον έλεγχο της πλειοψηφίας των μετοχών στα σημαντικότερα από τα προγράμματα που εκτελούν ξένες πετρελαιοβιομηχανίες, όπως οι Chevron Corp και Exxon Mobil Corp. Σε ό,τι αφορά τον πρόεδρο της Βολιβίας, Εβο Μοράλες, είχε από την αρχή της συνάντησης βρεθεί στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς μία ημέρα πριν από τη συνάντηση είχε αποκλείσει την προοπτική να αποζημιωθούν όσες ξένες πετρελαιοβιομηχανίες έχουν επενδύσει στη Βολιβία και ενδέχεται να ζημιωθούν.
Εμπρηστική απάντηση
Είχε μάλιστα θεωρηθεί «εμπρηστική» η απάντηση του Μοράλες σε ερώτηση δημοσιογράφων για ποιο λόγο δεν ρωτήθηκε η γνώμη των ξένων εταιρειών. Οπως είπε, η χώρα του δεν είναι υποχρεωμένη να συμβουλεύεται κανέναν προτού λάβει αποφάσεις σχετικές με την εθνική της κυριαρχία.
Από την πρώτη ημέρα της συνάντησης, πάντως, ο πρόεδρος της Βολιβίας έδωσε στη δημοσιότητα επιστολή του προς τον Ισπανό υπουργό Εξωτερικών, Μιγέλ Ανχελ Μορατίνος, στην οποία διευκρίνιζε ότι η χώρα του θα προσφέρει «κατάλληλη και μακροπρόθεσμη νομική προστασία» στις ξένες εταιρείες που λειτουργούν στο έδαφός της. Ετσι, το «δίδυμο Τσάβεζ – Μοράλες» προσείλκυσε το ενδιαφέρον σε μια συνάντηση που στοχεύει στη σύσφιξη των σχέσεων ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ενωση και τη Λατινική Αμερική. Ακόμη και όταν σχολιάσθηκαν έμμεσα ως λαϊκιστές, τόσο από τον πρόεδρο του Μεξικού όσο και από τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Χοσέ Μανουέλ Μπαρόζο.